1. Сүйектердің құрылысы,жіктелуі
Бронхылар және өкпеде тарамдалуы
жүктеу/скачать 289,1 Kb.
|
Анатомия сессия шпор (2)
| Бронхылар және өкпеде тарамдалуы
Бронхтар(bronchi principales)-кеңірдектің кеуде бөлімі Орналасуы:өкпе қуысында және кеңірдектің жалғасы Екіге бөлінген яғни ағаштары:1)Бронхтық 2)Альвеолалық 1.Бронхылық ағаш-тыныс алғанда ауаны сыртқа және ішке қарай өткізетін құрылым Бөлімдері: -Басты бөлімі: 2 бөлінген:оң/сол(bronchi principales dexter/sinister) Проекциясы: 4-кеуде омыртқасында Құрылысы:кеңірдектікіне ұқсас болып келеді -Үлесті бөлімі(bronchi lobares): Оңжақ өкпе: *bronchus lobaris superior *bronchus lobaris medius *bronchus lobaris inferior Солжақ өкпе: *bronchus lobaris superior *bronchus lobaris inferior 2.Альвеолалық ағаш-тыныс алу және газ алмасу процесін жүргізеді -Басты бөлімдері: *альвеоланың кіреберісі(vestibulum alveolae) *альвеоланың жолы(ductuli alveolae) * альвеоланың қапшықтары(sacculi alveolae) 148.Өкпенің құрылымдық-функционалді бірлігі. Өкпе(pulmo)-тыныс алу және газ алмасу прцессі жүретін ағза Ацинус(acinus pulmonis)-өкпенің құрылымдық-функционалді бірлігі Функциясы:сыртқы тыныс алу яғни сырттан келген ауаның газ алмасу процесі Морфологиялық құрылысы 2 құрылымнан тұрады:1)альвеолалық ағаш 2)қан капиллярлары Өкпенің түзілуі: альвеолалық ағаш\ қан капиллярларынан-ацинустар, ацинустан-үлестері, үлестерінен-сегменттер, сегменттерден-өкпе түзіледі Жалпы саны:-ацинустар-800 мың -альвеолалар-500 млн Ауданы:-тыныс алғанда-100м2 -тыныс шығарғанда-30м2 149.Өкпенің құрылысы және қызметі.Өкпенің шекаралары. Өкпе(pulmo)-қызыметі:тыныс алу және газ алмасу прцессі жүретін ағза Орналасуы: кеуде қуысында, қабырға астында,плевра қапшығында Проекциясы(шекарасы):олар вертикалді 10 сызыққа бөлінген: 1.алдыңғы 2.бүйір қыры 3.артқы 1.Алдыңғы: 1)ортаңғы сызық(linea mediana anterior) 2)төстік сызық(linea sternalis) 3)төстің жанының сызығы(linea parasternalis) 4)7сызығы(linea medioclavicularis) 2.Бүйір қыры:5)алдыңғы қолтық сызығы(linea axillaris anterior) 6) ортаңғы қолтық сызығы(linea axillaris media) 7) артқы қолтық сызығы(linea axillaris posterior) 3.Артқы: 8)жауырынды сызық(linea scapularis) 9)омыртқа жотасы сызығы(linea paravertebralis) 10)ортаңғы сызығы(linea mediana posterior) Өкпенің шекаралары: 1.жоғарғы-алдында(linea parasternalis) -артында(linea paravertebralis/ scapularis) 2.алдыңғы-онжақ(linea mediana anterior) -солжақ(linea mediana anterior/ linea parasternalis) 3.төменгі-оң/солжақ(linea paravertebralis/ medioclavicularis/ axillaris ant et media et pos ) 4.артқы (артқы қырының сызықтарымен бірдей) Сыртқы құрылысы: Үлестері: -онжақ(lobus superior/medius/inferior) -солжақ(lobus superior/inferior) Бөлімдері: -өкпенің өзі(basis pulmonis) -ұшы(apex pulmonis) Беттері: -қабырға(facies costalis) -медиалді(facies medialis) Жиектері:-алдыңғы(margo anterior) -төменгі(margo inferior) -артқы(margo posterior) Түбі(radix pulmonis) Қақпасы(hilum pulmonis) Ішкі құрылысы: Екіге бөлінген яғни ағаштары:1)Бронхтық 2)Альвеолалық 1.Бронхылық ағаш-тыныс алғанда ауаны сыртқа және ішке қарай өткізетін құрылым Бөлімдері: -Басты бөлімі: 2 бөлінген:оң/сол(bronchi principales dexter/sinister) Проекциясы: 4-кеуде омыртқасында Құрылысы:кеңірдектікіне ұқсас болып келеді -Үлесті бөлімі(bronchi lobares): Оңжақ өкпе: *bronchus lobaris superior *bronchus lobaris medius *bronchus lobaris inferior Солжақ өкпе: *bronchus lobaris superior *bronchus lobaris inferior 2.Альвеолалық ағаш-тыныс алу және газ алмасу процесін жүргізеді -Басты бөлімдері: *альвеоланың кіреберісі(vestibulum alveolae) *альвеоланың жолы(ductuli alveolae) * альвеоланың қапшықтары(sacculi alveolae) 150.Оң және сол жақ өкпе түбінің анатомиясы және топографиясы. Орналасуы: кеуде қуысында, қабырға астында,плевра қапшығында Оң өкпе жиектері:-алдыңғы(margo anterior) -төменгі(margo inferior) -артқы(margo posterior) Cол өкпе жиектері: -алдыңғы(margo anterior) -төменгі(margo inferior) 1.Бронхылық ағаш-тыныс алғанда ауаны сыртқа және ішке қарай өткізетін құрылым Бөлімдері: -Басты бөлімі: 2 бөлінген:оң/сол(bronchi principales dexter/sinister) Проекциясы: 4-кеуде омыртқасында Құрылысы:кеңірдектікіне ұқсас болып келеді -Үлесті бөлімі(bronchi lobares): Оңжақ өкпе: *bronchus lobaris superior *bronchus lobaris medius *bronchus lobaris inferior Солжақ өкпе: *bronchus lobaris superior *bronchus lobaris inferior 2.Альвеолалық ағаш-тыныс алу және газ алмасу процесін жүргізеді -Басты бөлімдері: *альвеоланың кіреберісі(vestibulum alveolae) *альвеоланың жолы(ductuli alveolae) * альвеоланың қапшықтары(sacculi alveolae) 151.Плевра: бөлімдері, шекаралары, плевра қуысы, плевра синусы, олардың маңызы. Плевра шекаралары. Плевра(pleura) -функциясы:сірлі сұйықтық сіңіріп, шығарады Орналасуы:өкпені және кеуде қуысын жауып, соған орай 2ге бөлінген:1.Мүшелік(p.visceralis) 2.Қабырғалық(p.parietalis) 1.Мүшелік(p.visceralis)-өкпенің бүкіл бетін жауып тұрады 2.Қабырғалық(p.parietalis)-кеуденің ішкі бетін жауп тұрады, бөліктері: -қабырғалық(pars costalis) -диафрагмалық(pars diaphragmatica) -көкірек аралық(pars mediastinalis) Шекаралары:-өкпенің шекарасымен бірдей Плевара күнбезі:-өкпенің ұшын жауып тұрады -операция жасағанда өте сақ болу керек Шектесуі(жанасуы)күнбездің:-бұғанамен -иық астымен -иық асты вена-артерияларымен Плевра қуысы(cavitas pleuralis)-cірлі сұйқтығы болады 152.Көкірекаралық. Базель жіктемесі бойынша бөлімдері, көкірекаралықтың ағзалары, олардың топографиясы. Көкірекаралық (mediastinum) Орналасуы: екі өкпеқап араcында орналасқан мүше Шектесуі(жанасуы):1)алдынан төспен 2) артынан –омыртқа жотасының бөлігімен 3)бүйірінен – оң және сол өкпеқаппен Проекциясы: жағарыдан кеуде торының жоғарғы бөлімінен, төменнен көкетке дейін жетеді. Базель номенклатурасы бойынша алдыңғы/төменгі(mediastinum anterior/ mediastinum posterior) -Алдыңы: -жүрек және жүрекқабы (paricardium), жүрекке кіретін жіне шығатын ірі артериялар мен вена қантамырлары, тимус , көкет нерві (phrenicus), көкет-жүрекқап қантамырлары және жоғарғы көкетті орналасқан -Төменгі: -өңеш, кеуде қолқасы, кеуде түтігі, (ductus thoracicus) алдыңғы омыртқалық лимфа түйіндері орналасқан. 1)Жоғарғы көкірекаралық (mediastinum superior). Жоғарғы тимус, иықбас веналары, жоғарғы қуыс венаның жоғарғы бөлігі, тамырлар , кеңірдек, өңештің жоғарғы бөлігі , кеуде түтігі, оң және сол симпатикалық сабау, көкеттік нерв 2)Шартты горизонтальды жазықтықтан төмен төменгі көкірекаралық (mediastinum infeior)орналасады. Ол 3 ке бөлінеді: Алдыңғы , ортаңғы, артқы.: 1)Алдыңғы (mediastinum anterior)алдынан төс сабы мен артынан жүрекқаптың алдыңғы қабырғасының аралығында орналасып, құрамында ішкі кеуде тармақтары , төс мңындағы , алдыңғы көкірекаралықтық және жүрекқапалды лимфа түйіндері орналасады. 2)Ортаңғы (mediastinum medium)ішінде жүрек және ірі қан тамырлардың жүрекқап ішкі бөлімдері орналасқан жүрекқап , басты бронхылар, өкпе артериясы мен венасы, көкеттік нерв пен қосарланып жүретін көкетжүрекқаптық тамырлар, төменгі кеңірдек- бронхтық және латеральді жүрекқаптық лимфа түйіндері болады. 3)Артқы (mediastinum posterior)алдынан жүрекқаптың қабырғасымен және артынан омыртқамен шектелген . Артқы көкірекаралықтың мүшелеріне төмендеген қолқаның кеуделік бөлігі, сыңар және жартылай сыңар веналар, оң және сол симпатикалық сабудың , ішкі мүшелік нервтердің , кезбе нервтін, өңештің, кеуде түтігінің сәйкес бөлімдері , артқы кқкірекаралық және омыртқа алдындағы лимфа түйіндері жатады. 153.Сыртқы мұрынның құрылысы, мұрын қуысы (иіс сезу жєне демалатын аймақтар). Мұрын маңы қойнаулары , олардың практикалық маңызы. жүктеу/скачать 289,1 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|