Өзін - өзі бақылауға арналған тапсырмалар: Қорғауға берілген реферат тақырыптары:
Мектеп информатика курсындағы оқулықтар.
Орта мектептің 7-8 сыныптың информатика пәні бойынша дидактикалық материалдардың ерекшілігі.
3. Орта мектептегі қолданыстағы электрондық оқулықтар.
Негізгі әдебиеттер /4, 12/, Қосымша әдебиеттер/3, 13-19/.
Дәріс – 4. Дәріс тақырыбы: Информатика пәні бойынша дайындық жасау және сабақ жүргізу.
Дәрістің мақсаты: Информатика сабақ конспектісін жазуды қарастыру.
Тақырып бойынша қарастырылатын сұрақтар: 1. Информатика сабақ конспектісінің құрылымы;
2. Информатика сабақ жоспарының кезеңдері.
Дәрістің тезисі: Студенттердің педагогикалық іс-тәжірибе өткен кездегі ескеретін жағдайлары – тақырыптық жоспарларды құра білуі, сабақтарды конспектілеуі, сабақтарды жүргізе және талдау жасай білу. Әрбір пән мұғалімі өзінің күнделікті жұмысында білім беру, тәрбиелік және дамытушылық міндеттерін шешеді. Кеңейтілген түрде бұл тапсырмалардың барлығы да нақты бір пән үшін алдын ала жасалынған оқу бағдарламасында белгіленеді. Пән мұғалімінің жұмысы оның нақты анықталған оқу–тәрбиелік жоспарының негізінде құрылады. Студенттер информатика пәнінің мұғалімінің жылдық және тақырыптық жоспарларымен, сабақтарының конспектілерінің жоспарларымен танысуы керек. Содан кейін мұғалім пайдаланатын оқу және әдістемелік құралдармен, қосымша әдебиеттермен, бағдарламалық қамту құрылғыларымен танысу қажет. Осыдан кейін, мұғалім немесе әдіскермен бірге өзінің жеке тақырыптық жоспары құрылуы керек, онда тақырып аты, әрбір сабақтың тақырыптары бойынша дидактикалық нұсқаулар, сабақ аты, түрі, оқыту нұсқаулары, құрылғылары, мұғалімге және оқушыға керекті ақпарат көздері көрсетілуі тиіс және сабақтың конспектілерінде төмендегілер көрсетілуі керек:
Сабақ реті;
Сабақтың мақсаты (білім беру, дамытушылық және тәрбиелік);
Сабақ түрі (жаңа материалмен танысу сабағы, оқылған материалды бекіту, білімді, білікті және дағдыны тексеру сабағы, оқылған материалды қорытындылау және жүйелеу сабағы);
Негізгі түсініктерді қалыптастыру этапы (түсінікті енгізу; осы түсінік негізінде мысал келтіру; түсініктің нақты және нақты емес белгілерін анықтау; нақты белгіге негізделген түсінікті анықтау);
Оқыту әдістері: ауызша (жекелей, жаппай) немесе жазбаша (өздік, бақылау жұмыстары, информатика бойынша диктант), сұрақ – жауап; дәріс, түсіндіру, әңгімелесу, мәселелік түсіндіру, сөйлесу элементері бар әңгіме, ақпарат көздерімен өз бетімен жұмыс жасау, есептер, рольдік ойындар, жаттығулар мен тапсырмаларды ойын түрінде немесе әдеттегідей орындау және т.б.;
жұмыстарды қабылдау: сызба сызу, кестемен жұмыс, оқулық мәтіндерімен жұмыс, түсініктеме жазу және т. б.
Өткен сабақтардың барлығына демонстрациялық және дидактикалық электронды материалдар дайындау қажет.
Мұғалімнің жаңа сабаққа дайындалу уақыты 2 сағаттан 3 сағатқа дейін болады, егер оған бағдарламалық қамсыздандыруды меңгеру қажет болса, уақыты одан да көпке созылуы мүмкін. Ал студентке сабаққа дайындалуға одан да көп уақытын бөлуге тура келеді. Сабақ сапалы болуы үшін, бұл уақытты алдын ала жоспарлап қою қажет.
Сабақтың жоспарларын жасар алдында мынаны ескеру қажет: жекелеген сабақтардың жоспарланған тапсырмалары информатика пәнінің жалпы тапсырмаларының құрамдас бөлігі ретінде болу керек. Әр сабақтың нақты тапсырмалары басқаларымен өзара байланыста қарастырылуы керек.
Сабақ жоспарын оқушыларға тек белгілі бір білімді беруге, біліктілікті қалыптастыруға ғана емес, олардың беріктілігін қамтамасыз ететіндей, кейбір біліктіліктерді дағдыға айналдыруға мүмкіндік беретіндей етіп құру қажет.
Жекелеген сабақ конспектісінің жоспарын құрғанда мынаны есте сақтау қажет: материалмен танысу барысында оқушы бірмезгілде берілген материалды тереңірек түсінуге көмектесетін нақты бір тапсырманы орындаса, ойлау қызметінің белсенділігі артады. Сонымен қатар келесі шарттар орындалуы керек:
1) қойылған мәселе оқушының күшін нақты бір ойлау тәсілдерін пайдалануға бағыттайды;
2) оқушылар осы тапсырмаларды орындау үшін және аталған тәсілді қолдану дағдыларына қажет білімді игереді;
3) бұл әдіс материалға сәйкес келеді, ол қаншалықты сәйкес келсе, ойлау қабілеті соншалықты белсенді болады.
Сабақта оқушылардың ойлау қабілеттерін дидактикалық принциптерді пайдаланып та арттыруға болады. Бұл принцип бойынша мұғалім алдымен оқушылар материалмен алғаш танысқан кезде орындайтын нақты тапсырмалар ұсынады, тек осыдан соң ғана оларға кітап оқуға және мұғалімнің түсініктемелерін тыңдауға рұқсат етіледі.
Сабаққа тапсырма таңдағанда олардың оқушылардың барлығының шамаларына сай болуы керектігін ескеру қажет, әйтпегенде олардың сенімділігі жоғалады және ынтасы төмендейді. Барлық оқушылардың тапсырманы орындау үшін білімдері, біліктері мен дағдылары болуы керек, ондай болмаса сыныптың жартысы жұмысқа араласпай қояды. Барлық оқушылар тапсырманы орындай алатындарына сенімді болуы шарт.
Егер оқыту әдістемелерін мұғалім мен оқушы арасындағы білім беру мен тәрбиелеуге бағытталған реттелген байланыс деп білсек, онда әрбір оқыту әдістемелері мыналарды қамту керек: 1) оқытушы мұғалімнің қабілеті; 2) оқушының қабілеті (танымдық); 3) олардың арасындағы байланыс немесе әдістер, мұғалімнің қабілеті кез келген оқушының танымдық қабілетін басқара алуы қажет.
Мұндай тәсілді оқушы назарын аударуға бағытталған жекелеген сабақтарды жоспарлағанда қолдану қажет.
Жекелеген сабақтардың жоспарларын құрғанда, төмендегі құрылымдық бірліктерді пайдалануға болады:
Сабақтың басталуын ұйымдастыру.
Бар білімдерін, біліктерін және дағдыларын көрсету.
Өтіп жатқан материалмен жұмыс.
– Жаңа материалмен танысу.
– Жоспарланған білім деңгейін көрсету (қайталау, жетілдіру және білім мен білікті пайдалану).
Білімді жүйелеу және қорытындылау.
Үй тапсырмасын ұйымдастыру.
Сабақтың «Бар білімдерін, біліктері мен дағдыларын көрсету» сатысының дидактикалық мақсаты – оқушылардың білімдеріне, біліктері мен дағдыларына талдау жасау.
Сабақтың «Өтіп жатқан материалмен жұмыс» сатысының мақсаты – оқушыларды жаңа тақырыппен таныстыру, жаңа ақпараттарды жеткізу, бар білімді тереңдету, дамыту. Бұл мәселелердің шешімін табу үшін, жаңа оқыту әдістемелерін ойлап табу және оқушылардың қабілеттерін жетілдірудің түрлі амалдарын анықтау қажет.
Сабақтың «Жоспарланған білім деңгейін көрсету» сатысының дидактикалық мақсаты – білімді меңгеру, білімді қолдана білу, өмірде және ғылымда оқыған білімді практика жүзінде пайдалана білу.