10-бет лаштың ардақты азаматы, қоғам қайраткері Халифа Алтайдың (1917-2003) есімі жұртшылыққа жақсы танымал. Ол көзі тірісінде рухани тұлғаларымыздың бірі болатын. Халифа Алтай Қазақстан Тәуелсіздік алғаннан кейін Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың
Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТЗУ-дің айрықша назар аударатын бағыты
жүктеу/скачать 14,81 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- АНА ТІЛІ
- 1990-шы жыл басталысымен Моңғолияда демократияны жақтаушы жастар үні күштірек шыға бастаған кез болатын. Бұған дейін Моңғолияны өз уысында ұстап
- Жуырда Ақт бе облыстық зағиптар және нашар к ретін азаматтардың арнаулы кітапха- насында әнші, Сайлаубай
- Қарлығаш БАЛТАБАЕВА, Ақт бе облыстық зағиптар және нашар к ретін азаматтардың арнаулы кітапханасының қызметкері
- Досан БАЙМОЛДА, Абай атындағы ҚазҰПУ-нің профессоры, ғылым докторы
Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТЗУ-дің айрықша назар аударатын бағыты инновациялық өндіріс принципін жүзеге асыру болмақ. Осы рет- те, сапалы оқытуға, зерттеу, инновациялық бағыттағы өндірістерді арттыруға, PhD докторлары мен магистрлерін талаптағыдай әзірлеуге басымдық беріледі. Сонымен бірге оқу орнында ғылымның сан са- лалы бағыттарына, экономикадағы жоғары технологиялар мен инновацияға кең жол ашылады. АНА ТІЛІ 7 №42 (1352) 20 – 26 қазан 2016 жыл
АЛТЫ АЛАШТЫҢ АРДАҒЫ С онымен, Х.Алтай құдамыз да келетін күн белгілі бол- ды. Ол кісі алтын күздің алғашқы күндері енді басталған ш а қ т а , Т ү р к и я н ы ң С т а м б ұ л Ұланбатырдағы орталық теміржол бекетіне қазақтан шыққан зиялы қауым кілдері бар және ол кісіге туыс болып келетін ұзын саны 40-50 адам жиналдық. Менің қасымдағы Моңғолия Ғылым академиясының Шығыстану институтының аға ғылыми қызметкері Құрметхан екеуіміз осын- шама қазақтың жиналғанын алғаш к ріп тұрғандаймыз. К бі таныс адамдар болғандықтан бір-бірімізбен бас изесіп, қол ұстап амандастық. Олардың арасында Моңғолия Сыртқы істер министрлігінде қызмет істейтін, Моңғолия мұсылмандары қоғамының т рағасы Сайран қажы, Геология министрлігіне қарасты Тау-кен ин- ститутында қызмет атқаратын Базар қатарлы азаматтар бары байқалды. Баян- лгей аймағынан Х.Алтайға нағашы-жиен туыстық қатынасы бар Мизамхан зі келе алмай орнына Кәмесхан деген інісін жіберіпті. Біздің байқауымызша, 3-4 топ бо- лып топтасқан осы қазақтардың бәрі де мүмкін болса есімі алты алашқа тараған Х.Алтайды елден бұрын з үйлеріне алып кету жолын қарастырып тұрғандарын айтпаса да түсінуге бола- тын еді. Шынын айтсам, Құрметхан екеуміз де сондай ойда болдық. Біздің сарғая күткен пойызымыз да келіп тоқтады. Бәріміз жабылып Халифа ақсақал отырған вагонға қарай жүгірдік. К п күттірмей жас шамасы алпысты еңсеріп, жетпіске таяған жылы жүзді, ақ шашты к зінде к зілдірігі, қолында таяғы бар Халифа ақсақалдың зі к рінді. Артынан іле-шала бәйбішесі Бибәтіш апа және кіші ұлы Аднан да к рінді. Теміржол вокзалында жиылған қауым дін қайраткерінің аяғын жерге тигізбей қаумалап к теріп әкетті. Бұл коммунистік биліктің дінді жойған 70 жыл уақыттан соң халықтың дінге, дін қайраткеріне деген ыстық сағынышы еді. Теміржол вокзалында жиылған қазақтар Х.Алтайдың қолын ұстап амандасып қалуға талпынысып жат- ты. Арасындағы мүмкіндікті пайда- ланып мен де амандасып, Алтыншоқ апайымыздың атын атап, құда екенімді б і л д і р д і м . Ж о л д а ш а р ш а ң қ ы р а п к е л г е н і н е қ а р а м а с т а н ж и н а л ғ а н бар лық қазақпен амандасып, есен- саулық тарын сұрасып шықты. «Қайда б а р а т ы н ы ң ы з д ы з і ң і з ш е ш і ң і з , бәріміз де сіз үшін келдік, үйге жүріңіз» дес тік жиылған бар қазақ шуылда- сып. Ол кісі сәл ойланып тұрып, зін Моң ғолияға келуге шақыру қағазын жіберген әрі жиен әрі нағашысы бо- лып келетін Мизамханның жіберген адамы Кәмесханға еріп Базардың үйіне барайын деді. Соның алдында ғана Базар жаңа микроауданнан 3 б лмелі кең пәтер алған болатын. Сол үйге барғанын біз де ж н к рдік. Түс ауа Құрметхан екеуіміз алыстан келген сыйлы қонақ қой, бірер сағат болсын қасында болып, әңгімелесіп қайтайық деп Базардың үйіне бардық. Бізді үй иесі: «келген кісілер дем алып жатыр» деп есік алдынан қайтарды. Кейін мәлім болғандай, Х.Алтай ақсақал теміржол вокзалында қаптаған қалың қазақтың бірде-біреуі мұнда еріп келмегеніне ішінен таң-тамаша болып отырыпты. С о н ы м е н , е к і к ү н д е й у а қ ы т тісімен Құрметхан маған телефонмен Х.Алтай ақсақал алғаш барып тоқтаған үйінен шығып, Ұланбатырдағы ең сыйлы ағалардың бірі бденбайдың үйіне барыпты, кешке сол үйге барып Х.Алтай ақсақалмен с йлесейік деді. Үй иесін бұрыннан жақсы танимыз. Бізді жақсы қарсы алды. Алыстан кел- ген сыйлы қонаққа арнап сойылған мал еті қазанда асулы екен. Х.Алтай а қ с а қ а л д ы ң қ ұ р м е т і н е а р н а л ғ а н дастарқан басында біраз әңгіменің тиегін ағыттық. Елім деп алыстан келген мәртебелі қонақтың қандай жоспары бар, кімдермен кездесіп, нені к ргісі келетінін сұрағанымда, Х.Алтай ақсақал маған қарай: « зің құда екенсің, бір-екі шаруа айтсам шыдайсың ба?» деп к зінің асты- мен сынай қарады. Мен «айтыңыз, айтыңыз, шамам келгенше орындауға тырысайын» дедім. «Онда ең алдымен Моңғолия қазақтарынан биліктің жоғарғы баспалдағына к терілген, Моңғолия үкіметінің вице-премьері қызметіндегі Зардыхан деген қазақпен ҚҰРМЕТ
КЕШ Кеңшілік кеңістігі Әнмен егіз туған жан
М М ОҢҒОЛИЯ ОҢҒОЛИЯ
САПАРЫ САПАРЫ
кездестірсең, екіншіденҰланбатырға ж а қ ы н ж е р д е г і ә й г і л і Т о н ы к к абыздың ескерткішін к рсем де- ген арманым бар» деді. Сәл ойлана келе, екеуін де орындайын деп уәде еттім. йткені Х.Алтайдың бірінші бұйымтайының орындалатынына толық сенімдімін. Зардыхан аға менің әйеліме туыс болып келеді. Екінші мәселе де орындалатын шаруа. Уақыттың тығыз екенін ескеріп, бірден іске кірістім. Келесі күні кешкісін Зардыхан ағаның үйіне барып мән-жайды айттым. Ол кісі Түркиядан келген дін қайраткерімен кездесуге зінің ықыласты екенін а й т ы п , « қ а л а й , қ а й д а , қ а ш а н кездесетінін зінің к мекшісі арқылы біліп отырарсың» деп оның телефонын жаздырды. Екі күн тпей Зардыхан ағаның к мекшісі Батарчулу ун есімді азаматпен с йлесіп, Түркиядан кел- ген дін қайраткері Х.Алтай туралы қысқаша мәлімет бердім. Зардыхан аға Х.Алтайды Үкімет үйіндегі зінің кабинетінде қабылдайтын болды. Ертеңінде Түркиядан туысшылап келген Х.Алтай және оның ұлы Ад- нан, Мизамхан және мен т ртеумізді Үкімет үйінің Сүхэбатыр, Чойбалсан мавзолейі бар жағындағы шетелдің ең сыйлы меймандары келген кезде ғана ашылатын үлкен есік алдына сағат 10.00-де дайын болуымыз хабар- ланды. Бізді айтылған уақытта Үкімет үйінің қауіпсіздік қызметінің адамда- ры және Зардыхан ағаның к мекшісі есік алдынан қарсы алды. Біздің құжаттарымызды тексеріп болған соң, Зардыхан ағаның к мекшісі ба- стап үкімет үйінің 3-ші қабатына к терілдік. Шынымды айтсам, менің де халық арасында «саарал ордон», яғни «сұры сарай» атанған осы үкімет үйінде алғаш болуым. Есік ашылған кезде ат шаптырым үлкен б лмедегі орнынан Зардыхан аға к теріліп, алыстан туысшылап келген жасы үлкен ағасымен құшақтаса амандасты. К зімізге жас үйірілді. Ұзақ жылда- ры бір-бірін қанша іздесе де кездесе алмаған ағайынның сағынышты шын қауышуы болды. Екеуі де к здеріне келген жастарын сүртіп жатты. Зар- дыхан аға Үкімет басшысының орын- басары жоғары лауазымды қызметте болғандықтан 40 минутқа деген кез- десу екі жарым сағатқа созылды. К п нәрселер айтылды. Түркиядан келген дін қайраткері ағамызбен болған бұл кездесу тек қазақ тілінде жүргізілді. Бұл Моңғолия конституциясында қазақ тіліне берілген заңды мәртебенің орындалуы болды. Кездесу соңында Зардыхан ағаның кабинетінде бәріміз суретке түстік. Үкімет үйінен шыққан соң уақыт мүмкіндігін пайдаланып, жақын м а ң д а ғ ы М о ң ғ о л и я н ы ң Ұ л т т ы қ мұражайын тамашаладық. Х.Алтай а қ с а қ а л м ұ р а ж а й д а қ о й ы л ғ а н Моңғолияны мекен ететін әртүрлі ұ л т т а р д ы ң ұ л т т ы қ к и і м д е р і н е , әсіресе соның ішінде Керей, Найман қазақтарының ұлттық киімдерін ерек- ше қызығып тамашалады. Сондай-ақ Моңғолияның Гоби ш лінен табылған динозаврлардың ірі сүйектері мен осы күнге дейін еш жарылмай тасқа айналған жұмыртқаларын қызықтай қарады. Мұражайды тамашалап бо- лып к шеге шыққанымызда орталық С ү х э б а т ы р а л а ң ы н а ж а қ ы н қ а л а әкімшілігі үйі алдында қала таксистері жиналып, к ліктерін сигналдатып, у-шу болып тұрғанын к ріп таң-тамаша болдық. Сұрастырсақ, олар қала әкімшілігінен айлық жалақыларын к теруді демократиялық жолмен осы- лай талап етіп жатыпты. Х.Алтай ақсақалға бұл туралы айтып бергенімде ол: –«Моңғол еліне демократиялық згерістің келуі бұл жақсылық әсіресе бір кездері коммунистер халық сана- сынан дінді күшпен шіргісі келсе, енді міне дін халыққа қайтып оралды. Бұл үлкен жақсылық» деді. Расында қолда бар деректерге қарағанда 1930- шы жылдары 600 мыңдай халқы бар Моңғолияда коммунистер жүргізген репрессия салдарынан 37 мыңдай адам құрбан болып, 700-дей діни пұтханалар қирапты. Баян- лгей аймағында бірде-бір мешіт қалмай, қиратылған. Қазақтардан үш мыңнан астам адам репрессия құрбаны болған. Х.Алтай ақсақалдың маған жүктеген екінші тапсырмасын орындау үшін сол жылдары Моңғолияның Қоршаған ортаны қорғау министрі қызметіндегі маған жақын ағайын болып келетін Мәуліт ағамен телефон арқылы хабар- Кештің ашылуында Қазақстан Жазушылар одағы басқармасының т рағасы Нұрлан Оразалин және Ал- маты қаласы әкімінің орынбасары Арман Қырықбаев с з с йледі. С з реті келгенде айта кетейік, Н . О р а з а л и н о с ы д а н ж и ы р м а жыл бұрын Кеңшілік ақынның 50 жылдығын атап туде де ерек- ше жанашырлық к рсеткен еді. С о л ж ы л д а р ы ж а р ы қ к р г е н « ртеңге шыққан отты лең» деген мақаласында ақынның шеберлігі хақында т гілте жазған. Бұл жолы да толғана с йлеп, естен кетпес е с т е л і к т е р і н о р т а ғ а с а л д ы . О л с зінің соңында ақынның ұлы, белгілі әдебиет сыншысы Аманкелді Кеңшілікұлын ортаға шақырып, « кеңнің шапанын саған кигізейік» д е п и ы ғ ы н а ш а п а н ж а п т ы . А л ақынның жарына гүл шоқтарын тарту етті. Ақын есімін мәңгілікке қ а л д ы р у м а қ с а т ы н д а А л м а т ы қаласында бірқатар шаралар қолға алынып жатқанын айта кеткен ж н. Таяуда К. Мырзабеков тұрған үйге ескерткіш тақта орнатылмақ. Бұдан басқа Алматыда ақын атында к ше барын еске сала кетейік. Жуырда Ақт бе облыстық зағиптар және нашар к ретін азаматтардың арнаулы кітапха- насында әнші, Сайлаубай Т леубаевтың 60 жасқа толу ме- рейтойына орай « нмен егіз туған жан» атты шығармашылық кеш тті. А т а л ғ а н ш а р а н ы е к і т і л д е жүргізген кітапхана қызметкерлері Д . Ш ы н т а е в а м е н Н . М а л ь ц е в а С.Т леубаевтың мір жолына жан- жақты талдау жасады. Кеш бары- сында « н деп соққан жүрек» деп аталатын кітап к рмесі жасақталып, к рермендерге таныстырылды. Мерейтой иесі домбырамен, гар- монмен халық әндерін және ән- жағынан к теріп арғы жаққа асыра- мын дедім. Басқа амал жоғын түсінген ол кісі үнсіз келісті. Бар күшіммен атаны к теріп, шарбақтан ары қарай асыра бергенімде, оның сыртқы плащының артынан байлаған белбеуі темір шарбақтың басына ілініп қалып, ата не ары емес, не бері емес күйде жерге түсе алмай салбырап қалды. Ақыры белбеу үзіліп кетіп, шарбақтың арғы жағында тосып тұрған ұлының қолына топ етіп құлай кетті. Құдай сақтап ауырып, сырқаған еш жері жоқ. Бірден Тонык к ескерткішін бас салып, құшағына алды. Бұл Халифа атаның ұзақ жылдар бойы армандаған арманы, к к түріктердің билік құрған заманында аса ойшыл, ақылг йлігімен тарихта аты қалған Тонык к абызға деген құрметі еді. Осы арада бізді алыстан дүрбісімен к ріп, байқап жүрген Тонык к абыздың ескерткішін күзететін күзетші де атымен шау- ып келіп қалды. Оған моңғолша атаның кім екенін түсіндіріп айтқан соң, ол зінің тығыз бір шаруамен үйіне барып қайту керек болғанын алға тартып, кешірім сұрады. ЮНЕ- СКО ұйымы бұл азаматқа айына 100 АҚШ доллар к лемінде жалақы т лейді екен. Бәріміз суретке түстік. Қайтар жолда Налайхы қаласындағы ағайындарға барып, ақсарбас қойдың етінен жеп, шай ішілген соң Халифа ата зі қазақшалаған «Құран кәрім» кітабынан он шақты данасын сонда жиылған дін жолындағы ақсақалдарға, Ақын, Қазақстан Жазушылар одағы басқармасы т рағасының б і р і н ш і о р ы н б а с а р ы Ғ а л ы м Жайлы бай Кеңшілік Мырзабектің ш ы ғ а р м а ш ы л ы ғ ы ж н і н д е мазмұнды баяндама жасады. Баян- дамада ақынның ерекшелігі, лең тілінің шұрайы мен бояуы, бедері мен рімі жан-жақты айтылды. Бұдан әрі с з алған ақындар Темірхан Медетбек, Иран-Ғайып, Серік Тұрғынбекұлы жылы лебізде- рін білдіріп, арнау леңдерін оқыды. Т.Жүргенов атындағы нер ака- демиясының студенттері күшімен қойылған театрландырылған к рі- ніс тер де қатысушылар к ңі лі нен шықты. Олардың орындаудағы ақын леңдері жаңа бір қырынан ашыла түсті. Салтанатқа қатысқан нер иелері к пшілікке тартымды ән мен күй сыйлады. К е ш с о ң ы н д а А м а н к е л д і Кең ші лік ұлы с з алып, ақынның отбасы атынан бү гінгі басқосуды ұйым дас тырушылар мен қатысушы- ларға ри за шылығын жеткізді.
леңдерінің елеулісі Ақан Серінің «Балқадиша», Біржан салдың «Ләйлім шырақ», Мұхит Мерәліұлы ның «Де- малыс», Шәмші Қалдаяқовтың «Ақ ерке Ақ жайық» және т.б әндерді орындап, тыңдаушы жырсүйер қауы- мның қошеметіне б ленді. Мерейлі кеште Облыстық қазақ соқырлар қоғамы ндірістік кәсіпор- ны ның директоры Сапарғали Жолма- ғанбетов С.Т леубаевтың же тіс- тік теріне тоқталып, ме рей той ы мен құттықтай келе, арнайы мақтау қағазын тапсырды.
ластым. Ол бірден Түркиядан келген кісіні зі қабылдап, әңгімелескісі келетінін білдірді. Ертеңінде Ха- лифа ата, Бибәтіш апа, Аднан бар, үшеуіміз министр Мәуліт ағаның кеңсесіне бардық. Ол ағамыз ашық- жарқын кісі еді. зінің барлық қауырт жұмыстарын кейінге ысырып қойып, Түркиядан келген ағайындармен әңгімелесіп, түскі асқа шақырды. Түскі ас кезінде мен Мәуліт ағама Халифа ақсақалдың Тонык к ескерткішін к ргісі келетінін айтып едім ол кісі бірден мақұл к ріп, жолай бір кездері зі басшы болған Налайхы к мір шах- тасында істейтін қазақ ағайындармен де жолықтыруды тапсырып, біздің барып қайтуымыз үшін министрліктен шағын микроавтобус шығарып беретін болды. Сонымен,келесі күні таңертең Ұланбатырдан 40 шақырымдай жердегі кеншілер қаласы– Налайхы қаласына аттанып кеттік. Мұнда маған немере ағайын болып келетін бділ, Қимәділ, Үкібай, Түлкібай деген туыстарым тұратын. Баратынымыз туралы оларға алдын ала хабарлап қойғанмын. Бәрі жиылып, алыстан сонау Түркиядан келген дін қайраткері болса да здеріне құдалық жақындығы бар ағайынын асыға күтіп отыр екен. Дастарқан жай ылып, ақсарбасқа бата істеліп, аз- мұз әңгімелескен соң, біз Налайхыдан 25 шақырым жердегі Тонык к абыздың ескерткішіне тағзым етуге аттандық. Бұл Х.Алтай ақсақалдың к птен бері армандап келген бір арманы. Біз кел- сек, сол жылдары ескі мәдени мұра ретінде ЮНЕСКО қамқорлығына енген Тонык к абыздың құлпытас ескерткіші сыртындағы қоршау есігі бекітілген, ал күзетшісі жоқ болып шықты. Енді не істейміз? Иен даладағы ескерткішті күзететін күзетшінің қайда кеткенін білер сол маңайда тірі жан байқалмайды. Жалғыз жол ол ақсақалды биіктігі 1 метр 70 см темір шарбақтың ар жағына қалайда шығару. Мен Аднанға шарбақтан асып, арғы жаққа түс дедім. Ол секіріп, шарбақтан асып түсті. Халифа атаға: денеңізді бостау ұстаңыз, шарбақтың бергі жастарға таратты. Дінге қатысты сұрақтарға кең түрде, тұщымды жауап бере отырып, Түркияда тұрып жатқан қазақтар жайлы да әңгімелеп берді. Кештетіп Ұланбатырға қайттық. Е к і к ү н т к е н с о ң Х . А л т а й ақсақалды бір топ ағайын болып «Бу- янт-Ухаа» әуежайынан лгейге қарай ұшатын ұшаққа отырғызып, жақсы тілекпен шығарып салдық. Ол кісі Бай- лкедегі ағайын туыстары ара- сында 15 күндей болып, Ұланбатырға қайтып оралды. Осы жолы әйелім Ботаг з екеуміз қала ортасындағы пәтерімізде сары сүйек құдамыз Ха- лифа Алтай ақсақалды құдағимыз Бибәтіш апа және ұлы Аднанмен бірге қонақ еттік. Олар қазан айының ба- сында Ұланбатырдан Алматыға қарай сапар шекті. Х.Алтай 2000 жылы ба- спадан шыққан «Алтайдан ауған ел» атты кітабындағы «Моңғолия сапары» б лімінде зінің Налайхы к мір кені бар қалашыққа барғанын, ондағы қазақтармен кездескенін және к не түрік қағанатының абызы Тонык к ескерткішіне барып тағзым еткені ту- ралы жазыпты. Мен Х.Алтай құдаммен бірге болған сол күндерді есіме ала отырып, ол кісінің аса сабырлы, бай- салды, салмақты адам екенін, с йлемес бұрын сан ойланып-толғанып ала- тын ерекше қасиеті барын байқадым. кем Баймолда екеуі бір-бірімен сарысүйек құда болса да жастары ша- малас болғандықтан кейде әзілдесіп отыратын-ды. кем бірде оған қарата: «егер де мен сенен бұрын о дүниеге барып жатсам менің жаназамды зің шығарасың ғой» деп қалжыңдағаны есімде қалыпты. Расында 1999 жылы әкем 83 жасында о дүниелік болғанда жаназасын құдасы Халифа Алтай қажы зі келіп шығарған еді. Бұл да дін таратушы Халифа атаның мейірім шапағатының, ағайын-туысқа деген адалдығының бір к рінісі іспетті біздің есімізде мәңгілік қалды.
ЖИЫН
Өңірлік бюджет мәселесі қаралды Жақында Оңтүстік Қазақстанда ҚР Парламенті Мәжілісінің Қар жы және бюджет комитетінің к шпелі отырысы тті. Онда аталған ко- митеттің т райымы Гүлжан Қара ғұсованың басшылы ғымен ңірлік бюджеттің мәселелері қаралды. К ш п е л і ж и ы н ғ а Қ а р ж ы м и - нистр лігінің мемлекеттік кіріс коми- тетінің т рағасы Д.Ерғожин мен ҚР Парламенті Мәжілісі мен об лыстық мәслихат депутаттары қатысты. Басқосуды ашқан облыс әкімі Жансейіт Түймебаев к шпелі жиын- ның маңыздылығына тоқталып, оның жұмысына сәттілік тіледі. ңір бюджеті республика бойынша ең үлкен бюджет екенін атап тті. Тек соңғы 7 жылда облыс бюджеті 2,5 есеге сіп, 559 млрд. теңгеге жеткен. Басты міндет бюджеттен жұмсалған әр теңгенің облыс экономикасына тигізетін әсерінің нәтижелі болу ын ұйымдастыру екенін тілге тиек етті. Бюджет қаражаты есебінен облыс халқының к птеген әлеуметтік- экономикалық маңызды мәселелері шешілетінін жеткізді. Комитет мүшесі О. ксік баев бюджет аралық қатынас тар ды ұйым- дас тыру мен жетілдіру ба ғыт тарын баяндады. Облыс әкімінің орынба- сары Е.Садыр аймақтағы бюджеттің атқарылу барысы жайына тоқталды. Айта кетейік, Тәуелсіздік жылда- рынан бері бюджетті жоспарлау мен орындау нәтижесінде облыста 1491 мектепке дейінгі ұйым ашылып, ба- лаларды мектепке дейінгі біліммен қамту деңгейі 83,3%-ға жеткен. 444 жаңа мектеп салынып, 117 аппат- ты мектептің мәселесі шешілген. Денсаулық сақтау саласында 347 жаңа нысан пайдалануға берілген. Бұдан б лек, облыста 8,9 млн. шаршы метр тұрғын үй тапсырылып, 100 мыңнан астам отбасы баспаналы болған. Со- нымен қатар, орталықтандырылған сумен, газбен қамту к рсеткіштері бірнеше есеге скен. Ерекше к ңіл б ліп айтатын мәселе, ңір эконо- микасына бюджет есебінен к рсе- тілген қолдау нәтижесінде жұмыс сыз- дық деңгейі 11,4%-дан 5,2%-ға т мен- деген. Білім, денсаулық сақтау және жал пы алғанда барлық бюджеттен қар жы ландырылатын мекеме қызмет- керлерінің еңбекақысы к бейген. жүктеу/скачать 14,81 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|