№11
(229)
27 қараша
2015 жыл
Таралымы жазылу бойынша * Распространяется по подписке
www.ustazgazeti.kz
2005 жылдың 1 қыркүйегінен бастап шығып келеді
Газет айына бір рет шығады
Министерство образования и
науки Республики Казахстан
сообщает о начале работы
специального портала «Обще-
ственная оценка качества учеб-
ников» с 1 ноября 2015 года.
Данный портал открывает воз-
можность доступа широкого
круга общественности к издава-
емым учебникам и УМК и пред-
ставления замечаний и предло-
жений по ним.
Портал расположен на сайте
Республиканского научно-прак-
тического центра «Учебник» по
адресу www.expert.okuly
ВО ИСПОЛНЕНИЕ ЗАДАНИЯ ЛИДЕРА НАЦИИ «ПО
РАЗВИТИЮ НАУЧНО-ТЕХНИЧЕСКОГО ТВОРЧЕСТВА
ДЕТЕЙ И МОЛОДЕЖИ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН НА 2015-
2018 ГОДЫ» 18 НОЯБРЯ 2015 ГОДА В АКТЮБИНСКОМ
ФИЛИАЛЕ ПАРТИИ «НУР ОТАН» ПРОШЛО РАСШИРЕН-
НОЕ ЗАСЕДАНИЕ РЕСПУБЛИКАНСКОГО КООРДИНАЦИ-
ОННОГО СОВЕТА.
В рамках республиканского координационного совета была орга-
низована выставка научно-технического творчества (автомодели-
рование, судомоделирование, авиамоделирование, робототехни-
ка, квилинг и другие) учащихся Актюбинской области.
Участникам республиканского координационного совета были
представлены 145 лучших работ учащихся Актюбинского политехни-
ческого колледжа, Актюбинского колледжа связи и электротехники,
учеников «Назарбаев Интеллектуальной Школы» физико-математи-
ческого направления, Актюбинского областного специализированного
МОН РК СОЗДАЛО
САЙТ ДЛЯ
ОБЩЕСТВЕННОЙ
ОЦЕНКИ
КАЗАХСТАНСКИХ
УЧЕБНИКОВ
Ответственным секретарем министерства образования и нау-
ки Казахстана назначен Амерхан Рахимжанов
До этого назначения Рахимжанов был депутатом мажилиса пар-
ламента Казахстана. Рахимжанов сменил на должности ответсекре-
таря Алию Галимову, которая в октябре 2015 года была избрана де-
путатом мажилиса парламента Рахимжанов окончил Семипалатинс-
кий педагогический институт имени Н. Крупской, Казахский финансо-
во-экономический институт. В разные годы работал заместителем
Республиканская дистанци-
онная олимпиада «Страна без
коррупции – процветающая
страна» состоялась 12 ноября
2015 года среди школьников 11-
х классов. Организаторами
олимпиады выступили Мини-
стерство образования и науки
РК и Партия «Нұр Отан». Про-
ект получил реализацию в рам-
ках государственного социаль-
ного заказа Министерства куль-
туры и спорта РК.
Олимпиада прошла по пред-
метам «Человек.Общество.П-
раво.», «Всемирная история» и
«История Казахстана». Интел-
лектуальное состязание было
проведено с целью выявления
и поддержки одаренных школь-
ников в области общественно-
гумманитарных наук, а также
формирования у школьников
общего представления о раз-
личных формах коррупции, ком-
плекса знаний о коррупциоген-
ных ситуациях и поведения в
соответствии с правовыми и
морально-этическими норма-
ми.
В олимпиаде по выявлению
лучших знаний антикоррупци-
онного законодательства при-
няли участие 7108 школьников
со всей республики.
СТРАНА
БЕЗ КОРРУПЦИИ –
ПРОЦВЕТАЮЩАЯ
СТРАНА
СМЕНИЛСЯ ОТВЕТСТВЕННЫЙ СЕКРЕТАРЬ МИНОБРАЗОВАНИЯ
акимов города Астаны, Актюбинской области,вице-министром куль-
туры и информации Республики Казахстан.
Длительное время работал первым заместителем Астанинского го-
родского филиала партии «Нур Отан».
С 2012 года — заведующий отделом государственного контроля
и организационно-территориальной работы Администрации прези-
дента Республики Казахстан.
О ВЫСТАВКЕ НАУЧНО-ТЕХНИЧЕСКОГО ТВОРЧЕСТВА
УЧАЩИХСЯ АКТЮБИНСКОЙ ОБЛАСТИ, ПРОШЕДШЕГО
В РАМКАХ РЕСПУБЛИКАНСКОГО КООРДИНАЦИОННОГО СОВЕТА
казахско-турецкого лицей-интерната для одаренных юношей, вос-
питанников Городского центра технического творчества, Городского
Дворца школьников и Центра детского технического творчества Мар-
тукского района.
Выставку посетили депутаты Мажилиса Парламента РК, предста-
вители министерств образования и науки, юстиции, внутренних дел,
заместители начальников управления образования по дополнитель-
ному образованию и воспитанию г.Астаны, Атырауского, Кызылор-
динского, Мангыстауского, ЮКО, СКО, Костанайского областей.
Аким Актюбинской области Сапарбаев Бердибек Машбекович, сек-
ретарь маслихата Актюбинской области Калдыгулова Сания Муса-
евна и директор Республиканского центра дополнительного образо-
вания министерства Образования и науки РК Шер Раиса Петровна
дали высокую оценку творческим работам учащихся.
Мы уверены, что работа по развитию научно-технического творче-
ства детей Актюбинской области найдет свое продолжение в буду-
щем!
27 қараша 2015 жыл
2
Балалар бақшасы
Детский сад
А.Т.УМРАЛИНА,
№36 «Балақай»МДҰ тәрбиешісі
Мақсаты: Балалардың білімдерін тиянақ-
тап, қорытындылау. Сөз байлықтарын дамы-
ту. Ойлау, сөйлеу қабілеттерін дамыту, сөздік
қорларын молайту, сөйлем құрап өз ойларын
жеткізе білуге, айналадағы өмірді бақылау
арқылы дүниетанымын, ой-өрісін кеңейту,
сұраққа түсініп, жауап беруге үйрету. Өздері
білетін өлең тақпақтарды қимыл-қозғалыспен
айта білуге, яғни білім дағдыларын іске асы-
ра білуге үйрету. Адамгершілікке, ұйымшыл-
дыққа және кез-келген тапсырманы жауап-
кершілікпен атқаруға, көмек бере білуге тәрби-
елеу. Көңіл-күйлерін көтеру.
Тәрбиеші: -Балалар! Бүгін бізге көптеген
қонақтар келіпті. Олар сендердің қалай өскен-
деріңді, қандай тамаша балалар екндеріңді
көргілері келеді. Алдымен, жартылай шаттық
шеңберін құрып, қонақтармен амандасайық.
Шаттық шеңбері
Тәрбиеші: -Балалар қараңдаршы мынау
сиқырлы қорапша екен. Ішінде не бар екен
көрейікші. (ашқысы келеді, бірақ ашылмай-
ды).
Тәрбиеші: -Мүмкін ертегі шығар? Ертегі
жұмбақ ішіне жасырынып қалыпты. Сол үшін
жұмбақты шешуіміз керек.Жұмбақ шешіп ой-
найық, ертегі келер деп ойлайық!(жұмбақ жа-
сырған сайын, қорапша ән әуенімен ашыла-
ды).
1. Мысықтан ол қорқады,
ініне шиқылдап
зытады.
Шешуін кім табады? (тышқан).
2.
Жасыл түсті, бақ-бақ етеді.
Батпақта өмір сүреді,шешуін кім біледі?
(бақа).
Тәрбиеші: -Балалар,енді тіл жаттығуын
орындайық!
Тым қатулы кескіні,
Жақтырмайтын ешкімді,
Үлкен, ара қоңыздың
Даусы алыстан естілді: -ж-ж-ж-ж-ж-ж.
Тәрбиеші: -Балалар, бұл дыбыстар не үшін
қажет?
Сергіту сәті
Тәрбиеші: - Балалар, айтыңдаршы тышқан
қалай дыбыстайды, ал қасқыр қалай дыбыс-
тайды, ал аю қалай дыбыстайды, ал қоян
дыбыстамайды себебі ол-қорқақ.
Балалардан дала жануарларын және үй
жануарларын сұрау, және де олардың айыр-
машылығын айтып кету.
Экраннан үйшіктің бейнесін көрсету, бала-
лардан сұрау.
Тәрбиеші: - Балалар суреттен не көріп
тұрсыңдар?
Тәрбиеші: - Балалар қараңдаршы бұл қан-
дай ертегі айтыңдаршы?
«Үйшік» ертегісін сахналау.
Тәрбиеші: -Жаймашуақ жаз өтті. Ызғарлы,
қоңырсалқын күз басталды. Бұлт жапты күнді
көлбеңдеп, жаңбыр жауып тұр себелеп.
(Үйшікті көрсету). Алдмызда бір үйшік көрінеді.
Жаман емес, жайлы үйшік. Таң қаларлығы,
бірақта ол әлі күнге иесіз. Оған бір қожайын
керек-ақ. (жан-жағына қарайды)Бұл кім болды
екен жорғалап келе жатырған? (тышқан үйшікке
жүгіріп келеді, ән айтады).
Тышқан: -Мен үйшікке тап болдым.
Есікті құлыптап аламын.
Пеш үстіне төсек саламын.
Осында ұзақ тұрамын.
Туу, жаңбыр өтіп су болдым.
Міне, тұр алдымда тамаша үй.
Бұл неғылған үйшік екен?(үйшікті айналып
шығады). Бұл үйде ешкімде тұрмайтын сияқ-
ты, мен кіріп алайын.
Тәрбиеші: -міне, енді өз үйің болды, барып
кіре ғой.
Бақа көрінеді, ол үйшікті көріп қалып, оған
қарай өлең айтып жақындайды).
Тышқан: -Бұл кім?
Бақа: -Бұл мен, бақамын! сендермен бірге
тұрсам болама?
Тышқан: –Жарайды, кіре ғой.
(Далалықта қоян жүгіріп келе жатады. Ол
үйшік қасына жақындап келеді де, терезеден
қарап ән шырқайды).
Қоян: - Қандай салқын күз күні,
Күннің қабағы түйілді.
Алдымда үйшік көрінді
Қорқынышым сейілді
Бұл үйшікте кім тұрады?
Жалғыздықтан қорқамын.
Тәрбиеші: -Есікті қақ, үрікпе, үшеуің тұрсаң-
дар, өте көңілді болады! (қоян есікті қағады)
Тышқан:- Бұл кім?
Қоян:- Мен, қоянмын. Сендермен бірге
тұрсам болама?
Тышқан мен бақа: -Жарайды, кіре ғой.
(Қоян, тышқан, бақа бір-біріне көмектесіп,
тәту-тәтті өмір сүріп жатты).
Тәрбиеші: -Күн артынан күн өтті. Үйшікте
Бақа, Қоян, Тышқан тәту-тәтті өмір сүріп
жатты. (орманнан түлкі келеді).
Тышқан. –бұл кім?
Түлкі: -Мен, түлкімін, сендермен бірге
тұрсам болама?
Тышқан:
-Жарайды, кіре ғой.
Тәрбиеші: -Осылай төртеуі бірге үйшікте
шат-шадымын өмір сүреді,үй қуанышқа толы
болыпты. (орманнан маймаңдап аю келеді).
Тышқан: -Бұл кім?
Аю: -Мен аюмын, сендермен бірге тұрсам
болама?
Тышқан, түлкі, бақа, қоян: -Жарайды
кіре ғой.
Аю есіктен симай шатырға мінедәі, осы
кезде үйшік бұзылып қалады.
Ертегі қоюшылармен таныстыру, орында-
рына отырғызу. Балаларға ертегі желісі бой-
ынша сұрақтар қою.
Тәрбиеші:- Балалар, орманда не тұр екен?
Тәрбиеші: - Балалар, айтыңдаршы ал
үйшікті бірінші кім көрді?
Тәрбиеші:- Ал, соңынан үйшікке кім келді?
Тәрбиеші: -Ал аю не істеді?
Балаларға аңдардың жақсы, жаман қасиет-
тері туралы сұрау.
«Не артық?»ойынын ойнау.
АҚТӨБЕ ҚАЛАСЫ
Мақсаты: «Қамқорлық» ұғымының адам-
гершілік құндылық ретіндегі мәнін ашу.
Міндеттері:
- қамқорлық ұғымы туралы түсінік беру;
- қамқорлық жасай білу дағдыларын дамыту;
- қамқорлық жасай білуге тәрбиелеу.
Көрнекі құралдар: дәптер,суреттер, үлест-
ірмелі материалдар,жүрекшелер.
Тәрбиеші: Балалар, бүгінгі сабағымызда
өзін-өзі тану пәнінен «Мен қамқор баламын»
деген тақырыппен танысамыз. Алдымен шат-
тық шеңберіне тұрып, бір-бірімізге жылы тілек-
терімізді айтайық.
Шаттық шеңбері
Балалар шеңбер құрып тұрады. Бір-біріне
және тәрбиешілерге жылы тілектерін айтып,қол-
дарындағы жүректерді сыйлайды.
Әңгімелесу
Балалар, қамқорлық деген сөзді қалай түсіне-
сіңдер?
Бізге үйде кімдер қамқорлық жасайды?
Балабақшада кімдер қамқорлық жасайды?
Ал, сендер кімдерге қамқорлық жасай ала-
сыңдар?
Балалар жауап береді.
Тәрбиеші: Балалар, бір-біріне жақсылық жа-
сап, көмектесетін адамдарды қамқор адамдар
дейміз. Біз қамқор адамдарды сөйлеген сөзіне
қарап емес, жасаған жақсылықтарына, істеген
жақсы ісіне қарап танимыз, білеміз. Қане, бала-
лар олай болса мен сендерге қамқорлық тура-
лы әңгіме оқып бергім келіп тұр. Мұқият тың-
даймыз.
«Жай ғана әжей» әңгімесін балаларға оқып
беремін.
Балалар,әңгімедегі балалар туралы не деуге
болады?
Ер баланың жасағаны дұрыспа?
Осы баланың орнында болсаңдар сендер не
істер едіңдер?
Балалардың жауаптары.
Тәрбиеші: балалар қане, орнымыздан тұрып
сергіту жаттығуын жасайық.
Сергіту сәті.
Көшелерден біз өткен,
Ата көрсем жақын кеп,
Сәлем берем ізетпен:
«Ассалаумағалейкүм!»- деп.
Алдан әже жолықса,
Бөгелем де әдейілеп,
Сәлемдесем сол тұста:
«Есенсіз бе, әжей?»-деп.
Дәптермен жұмыс
Тәрбиеші: Балалар, алдымыздағы дәптерді
ашып, дәптермен жұмыс жасаймыз. Алдымен
тақтадағы суреттерге қарап әңгімелеп жіберейік.
Адамдарға ат қойып сурет бойынша әңгімелеу-
ге тақтаға кім шығады?
Үш бала тақтаға шығып, суретпен жұмыс жа-
сайды.
Тәрбиеші: балалар жарайсыңдар өте жақсы
жұмыс жасадыңдар, енді дәптердегі суретке
қарап, қысқаша әңгімелеп өздеріңе ұнаған су-
ретті бояп шығыңдар.
Ойын-жаттығу. «Мен қамқор баламын»
Балалар өз қалаулары бойынша үстел
үстіндегі суреттің біреуін алып соған қалай қам-
қор болатындарын айтып береді.
(Суреттер әртүрлі болады. Мысалы: отбасы-
ның мүшелері, өсімдіктер, үй жануарлары,
құстар т.б.)
Қорытындылау
Біздер бүгінгі оқу іс-әрекетімізде үлкендерге,
кішілерге көмектесіп қамқор болуды және
өсімдіктер мен жануарларға да қамқор болуды
үйрендік.Басқаға жасаған жақсылығымыз, қам-
қорлығымыз босқа кетпейді. Кейін өзімізге жақ-
сылық болып оралады. Үнемі бір-бірімізге қамқ-
орлық, жақсылық жасап жүрейік.Балалар бүгін
барлықтарыңда белсенділік танытып, ұоіә жақ-
сы қатыстыңдар жарайсыңдар.Осымен ұйым-
дастырылған оқу іс-әрекетіміз аяқталды. Қонақ-
тармен қоштасайық.
АҚТӨБЕ ҚАЛАСЫ
Валентина КАКИМОВА,
№ 43 «Гүлдәурен» мектепке дейінгі
ұйымының дене шынықтыру
нұсқаушысы
Интегралды сабақ: дене шынықтыру са-
бағында математика, сурет,тіл дамыту са-
бақтарының элементтерін пайдалану
Мақсаты:
Білімділік: қимыл-дағдыларын жеке ги-
гиена дағдағдыларын меңгертетін; түрлі
оқиғаларға байланысты өзінің эмоциялық
көңіл әрекетінің қауіпсіздік ереже сақтайтын
денсаулықты сақтау құзыреттілігіне бала
тұрмысын қалыптастыру, сөздік қорларын
молайту.
Дамытушылық:баланың денсаулығын
сақтау және нығайту, дене жаттығуларын
жасауға қызығушылығын арттыру, қимыл-
дай білуі мен дағдыларын жетілдіру, логика-
лық ойлау қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік: бір-біріне қамқор болу.
Методикалық әдістер:түсіндіру,көрсету
Пәнаралық байланыс: дене шынықты-
ру, тіл дамыту, есеп, сурет
Құралдар:жұмсақ модульдер,гимнасти-
калық орындықтар, доғалар, оқтаулар,
2мольберт, екі холохоп добы, дыбыстар,
сандар
Сабақ барысы: балалар маршпен залға
кіреді, амандасады.
Кіріспе бөлімі: бастаушының артынан бір
қатар жасап, жай жүреді, қол жоғарыда,
аяқтың ұшымен, қол белде өкшемен, «аққу»
- аяқтың ұшымен , алға қарай иіліп жүру,
қол белде тізерлеп отырып жүру, «тасбақа»-
тізерлеп, шынтақпен жүру, жеңіл жүгіру,
жүру, бір қатар жасап түзеліп тұру.
Даму жаттығуы: оқтаумен
( залдың ортасымен үш қатар жасап тұру)
І.1.Б.қ оқтауды екі қолмен ұстап төменге
түсіріп тұру.
2.Оқтауды жоғары көтеру, оң аяқты
аяқтың басына қою
3. Оқтауды жоғары көтеру, сол аяқты
аяқтың басына қою 6-8 рет
4.б.қ қайта келу
ІІ.1. Б.қ оқтауды екі қолмен ұстап кеуде
алдында
2.Оңға бұрылыс жасау
3. солға бұрылыс жасау 6-8 рет
4. 4.б.қ қайта келу
ІІІ.1.жұппен бір-біріне арқаларын беріп
оқтауды екі қолмен ұстап көтеру
2.сол қол төменде, оң қолдарын көтеру
3. оң қолдары төменде, сол қолдарын көте-
ру. 6-8рет
4. б.қ қайта келу
ІV.еденге отыру
1.б.қ аяқ алшақ , оқтау екі қолда алда
2.оңға бұрылу
3.б.қ келу
4.солға бұрылу
V. еденге жату
1. б.қ еденге жату
2.қолдарын бір-біріне тигізу
3.аяқтарын көтеріп бір-бірінің аяғына тигі-
зу
4.б.қ қайта келу
Оқтаудан шаңырақ құру (хормен айтып,
қимылдарды көрсету)
Дөңгелене тұрамыз,
Керегені құрамыз,
Уықтар боп иіліп
Киіз үйді құрамыз
Үштіктерін жинап оқтауларды орнына
қою,бір қатар жасап тұрады.
Нұсқаушы: бүгін біз өте қызықты саяха-
тқа барамыз, ойын арқылы тапсырмаларды
орындаймызБірінші-екіншіге санал, екі топқа
бөліну
Эстафета «Дыбысты алаң»- доғадан
секіру «а» дыбысына доп соғып дыбысты
айту; гимнастикалық орындықта екі қолмен
тартылып сырғанау, орындықтан түсіп доп-
ты соғып «о» дыбысын айту. Екінші топ «м»
және «л» дыбысын айтады
Эстафетафетаның мақсаты: «а,о,м,л» ды-
быстарын дұрыс айтуға даярлау.Балалар-
дың тілдерін, ойлау қабілеттерін дамыту.
Жұмсақ модульдермен жаттығу- до-
ғаның астынан өту, белгіден секіру, дыбыс-
тарға сөз
Эстафета «Кім шапшаң?» -қолдарында
борене, үнгірден өту, белгіні айналып,қайта
үнгірден өтіп келесі балаға боренені беру).
Эстафета «Жүйрік суретші» холохоп
добымен секіріп мольберттегі суретті салу
Нұсқаушы: казір балалар сендер ауенмен
қырырып жүресіңдер, мен сандарды көрсет-
кенде, санға қарап топталып тұру.
Нұсқаушы: Жарайсыңдар балалар,
барлық тапсырманы орындадыңдар.
Балаларды мадақтау
Ата-аналармен ойын
АҚТӨБЕ ҚАЛАСЫ
БІЛІМ ЕЛІНЕ
САЯХАТ
«ҮЙШІК» ЕРТЕГІСІНЕ САЯХАТ
МЕН
ҚАМҚОР
БАЛАМЫН
А.Ж.ЖҰБАНИЯЗОВА,
№45 «Алтын бала»
бөбекжайының
тәрбиешісі
27 қараша 2015 жыл
3
БАЛАЛАР БАҚШАСЫ
ДЕТСКИЙ САД
Б.Т.АМАНШЕЕВА,,
№36 «Балақай» МДҰ тәрбиешісі
Білім беру саласы:Денсаулық.
Вариативтік бөлімі: Қауіпсіздік
ережесін сақтайық..
Мақсаты: Білімділік:табиғаттағы
өзін-өзі ұстау тәртібімен танысты-
ру, қоршаған ортаға саналы көзқа-
распен қарауды үйрету.
Көрнекілігі: Әдемі безендірілген
зал, ағаштар, гүлдер, жәндіктер,
құстар, картиналар.
Ұйымдастыру кезеңі: Балалар-
ды шаттық шеңберіне тұрғызып,
амандастыру.
Шаттық шеңбері
-Балалар, бүгін табиғат аясына
саяхатқа шығамыз. Табиғат аясын-
да өздеріңді қалай ұстау керектігін
білесіңдер ме?
Тәрбиеші: -Балалар, мынау ненің
дауысы?
Тәрбиеші: -Балалар, сауысқан
бізге үрейлі жеделхат әкеліпті, онда
былай деп жазылған: «Табиғат
аясында өзен-көлдердің тынышты-
ғын бұзушы - Сулайлағыш, құстар-
дың ұясын бұзатын Ұябұзғыш, ор-
манның тыныштығын бұзатын –
Ысқырғыш деген сотқар балалар
пайда болыпты.
Бұл хабарды естіп, балалар
табиғатқа көмек көрсету үшін
бұзақыларды іздеуге аттанады.
Балалармен бірге судың жағасына
келеміз, ол жерден сумен ойнап
отырған баламен кездесу.
-Сен кімсің? Бұл жерде не істеп
жүрсің?
Сулайлағыш: Мен Сулайлағышпын,
айналадағы суларды лайлаймын,
қоқыстарды тастаймын.
Тәрбиеші: -Мынау не деп тұр?
Балалар бұлай істеуге бола ма?
Су жағасында осылай жалғыз
жүруге бола ма? Су жағасында
қандай қауіп- қатерден сақтану
керек? Қандай қауіпсіздік ереже-
лерін білу керек?
Тәрбиеші: Әне, көрдің бе? Сен
қандай қауіп төндіретініңді, және
өзіңде қандай қауіпсіздікке душар
болып қалуыңды?
Сулайлағыш: -Иә, түсіндім. Енді
мен олай істемеймін. Кешіріңдерші
мені.
Тәрбиеші: -Енді олай істеуші
болма. Бізбен бірге жүр, балалар
сені табиғат аясында өзіңді қалай
ұстау керектігін үйретеді.
Сулайлағыш: -Алақай. (қуанады)
Әуенімен (құстардың сайрағаны)
келе жатып, құстарды атып жүрген
балаға кездеседі.
-Мынау кім? Сен бұл жерде не
істеп жүрсің?
Ұябұзғыш: Мен, Ұябұзғышпын. Мен
ұяларды бұзамын, құстарды ата-
мын, міне менде мынадай ашатаяқ
бар. Оны мен өзім жасап алдым-
.Құстарды атып, дәл тигізуді үйреніп
жүрмін.
Тәрбиеші: -Ұябұзғыш, сен балар-
дың айтқанын тыңда. Ұя бұзып,
мерген болғанша, спортпен айна-
лысып, допты торға дәл тигуді
үйрен.
Тәрбиеші: -Балалар, ол табиға-
тқа тағы қандай зиян келтірді.