11. Элемент қасиеттерінің периодтылығы Атом радиусы


Негіздер дегеніміз-молекулалары металл атомдарынан және бір немесе бірнеше гидроксо-тобынан тұратын күрделі заттар



бет27/32
Дата25.05.2023
өлшемі101,78 Kb.
#97313
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   32
63.Негіздер дегеніміз-молекулалары металл атомдарынан және бір немесе бірнеше гидроксо-тобынан тұратын күрделі заттар.Негіздердің жіктелуі.Суда еритін (сілтілер) Суда ерімейтінLiOH,Ca(OH)2,Ba(OH)2; Cu(OH)2,Fe(OH)2, Fe(OH)3;Екідайлы.Zn(OH)2,Al(OH)3, Be(OH)2,Cr(OH)3;2.Негіздердің құрылымдық формуласы:— O-H — O-H.Na-O-H, K-O-H, Ca Al — O-H.— O-H — O-H3.Негіздердің алынуы:Суда еритін негіздерді алу.а) Белсенді металдарды тікелей сумен әрекеттестіреді.2Na+2H2O=2NaOH+H2.Ca+2H2O=Ca(OH)2+H2.Тәжірибе жасау: №11. Ca+2H2O=Ca(OH)2+H2.2. Ca(OH)2 + фенолфталеин = малина түске боялады.Егер кальции гидроксиді малина түске боялса реакция жүріп жатыр дегені.б) Белсенді металл оксидтері сумен қосылғанда түзіледі.
Na2O+H2O=2NaOH
CaO+H2O=Ca(OH)2
в) Суда ерімейтін және екідайлы гидроксидтерді алу үшін металлдардың ерімтал.тұздарына
CuCl2, FeSO4 AlCl3 сілті қосады.
CuCl2 + 2NaOH = Cu (OH)2 + 2NaCl
FeSO4 + 2NaOH = Fe(OH)2 + Na2SO4
AlCl3 + 3NaOH = Al(OH)3 +3NaCl

г) Өнеркәсіпте өздеріне сәйкес тұздарының балқымаларын электролиздеп алады.Электр тогы


2NaCl 2Na+Cl2
4. Негіздердің физикалық қасиеттері:Негіздердің түстері әр түрлі болады және қатты күйде кездеседі. Суда еритін сілті ерітінділері қолға тигенде сабын тәрізді білінеді және терімен матаны күйдіреді, сондықтан да күйдіргіш сілтілер деп аталады.(Сақтық ережесін еске түсіру).5. Негіздердің химиялық қасиеттері:Сілтілер индикатор түсін өзгертеді. Қызыл лакмус көгереді, метилорнж сары түске өзгереді, ал түссіз фенолфталеин таңқурайдың түсін береді.
Тәжірбие жасау №2
1.NaOH + лакмус= көк
2. NaOH + метилоранж = сары
3. NaOH + фенолфталеин = малина
а) Сілтілер қышқылдық окситтермен әрекетесіп, тұз бен су түзеді.
2NaOH+SiO2=Na2SiO3+H2O


64.Кейбір заттар оңай от алып жылу бөле әрекеттессе (бензин, керосин, газ, т.б.), кейбіреулері реакцияға түсу үшін үнемі қыздырып отыру керек болады.Жылу бөле жүретін реакция экзотермиялық, ал сіңіре жүретіні эндотермиялық деп аталады (экзо - сыртқы, эндо - ішкі). Мысалы, тамақ пісіру осы үдеріске жатады. Жоғарыда қарастырылған оттегін алу реакцияларында бастапқы заттар (КМnO4, КClO3) қыздыруды қажет етеді.
Жылу эффектілері көрсетіліп жазылған реакция теңдеулері термохимиялық теңдеулер деп аталады.
С + O2 = CO2 + 393 кДж (экзотермиялық қатты газ)
С + Н2O = CO+ Н2 - 132 кДж (эндотермиялык қатты бу газ)Термохимиялық теңдеулер бойынша өндіріске қажетті жылу немесе бөлінетін жылудың шамасын анықтап, олардың мәндері бойынша реакциялардың жүрісін басқаруға болады.Жылу эффектісі әрекеттесуші заттар мен өнімдердің агрегаттық күйіне байланысты, сондықтан термохимиялық теңдеулерде заттардың күйлері көрсетіледі. Мысалы, 1 моль су буы мен сұйық су түзілген кезде бөлінетін жылу шамасы әр түрлі:Reakchi.PNG
Стандартты жағдайда (t=25°С, 101,3 кПа) жылу мөлшерлері әр түрлі болады екен. Зат массасының сақталу заңы сияқты энергия сақталу заңы да болады. Зат молекуласы түзілгенде қанша энергия бөлінсе, оны айыру үшін сонша жылу сіңіріледі:Reakchiv2.PNGОтынның түріне қарай (газ, сұйық, қатты) олар жанғанда бөлінетін жылудың шамасы да әр түрлі болады. Ол әрекеттесуші заттардың табиғатына, жанасу бетінің ауданына және қысымның шамасына (газ күйіндегі отындар үшін) тәуелді. Химиялық реакциялар тек жаңа заттар алу үшін ғана емес, энергия көзі ретінде де пайдаланылады.Химиялық қосылыстардың түзілу жылуыГесс заңы бойынша, жай да қарапайым заттардан 1 моль химиялық қосылыстың түзілу жылуы (стандартты күйде, қысым мен температура мәні берілгенде) оны алу әдісіне тәуелсіз.
Химиялық қосылыстың түзілу жылулығы ∆Н0f осы қосылыстың жай заттардан түзілу реакциясының жылулық пәрменіне сандық теңдікте болады.Термодинамикада стандарттық жағдай ретінде 250С (298 К) температура мен 101325 Па қысым қабылданған. Стандартты жағдайларда тұрақты, жай заттардан 1 моль заттың түзілу жылулық пәрменін, түзілудің стандартты энтальпиясы (жылулығы) (∆Н0f,298) деп атайды. Ондағы “f” индексі ағылшынның “fоrmatiоn” – “түзілу” сөзінен алынған.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   32




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет