11. Элемент қасиеттерінің периодтылығы Атом радиусы


Электролиттік диссоциация теориясы



бет30/32
Дата25.05.2023
өлшемі101,78 Kb.
#97313
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   32
Байланысты:
Сессия фризззззз

68. Электролиттік диссоциация теориясы
Электролиттік диссоциация теориясы
Бұл теория сулы ерітінділерді диссоциацияланатын сутек иондарын, ал гидроксил иондарын ұсыну үшін диссоциацияланатын қышқылдар
тұрғысынан сипаттайды. Қышқыл мен негіздің өнімі - тұз бен су.Бұл теория электролит ерітінділерінің қасиеттерін түсіндіру үшін 1884 жылы
пайда болды. Ол ион теориясы деп те аталады.
Теорияның негізгі негіздері
Электролит суда ерігенде, ол зарядталған бөлшектердің екі түріне бөлінеді:
бірі оң зарядты, ал екіншісі теріс зарядты. Бұл зарядталған бөлшектер иондар
деп аталады. Оң зарядталған иондар катиондар деп аталады, ал теріс
зарядталған иондар аниондар деп аталады.
Теория қазіргі заманғы түрінде қатты электролиттер электр
электростатикалық тарту күштерімен ұсталатын иондардан тұрады деп
болжайды.
Электролит еріткіште ерігенде, бұл күштер әлсірейді, содан кейін электролит
иондарға диссоциациялану арқылы өтеді; иондар еріген
Электролиттегі молекулаларды иондарға бөлу процесі иондану деп аталады.
Ерітіндіде иондар түрінде болатын молекулалардың жалпы санының бөлігі
иондану дәрежесі немесе диссоциация дәрежесі ретінде белгілі. Бұл дәрежені
α белгісімен ұсынуға болады.
Барлық электролиттердің бір деңгейге иондалмайтындығы байқалды.
Кейбіреулері толығымен дерлік иондалған, ал басқалары әлсіз иондалған.
Иондану дәрежесі бірнеше факторларға байланысты.
Ерітіндіде болатын иондар үнемі бірігіп, бейтарап молекулаларды түзеді,
осылайша иондалған және иондалмаған молекулалар арасында динамикалық
тепе-теңдік күйін жасайды.
Электролит ерітіндісі арқылы электр тогы өткен кезде оң иондар (катиондар)
катодқа қарай, ал теріс иондар (аниондар) разрядтау үшін анодқа қарай
жылжиды. Бұл электролиз пайда болады дегенді білдіреді.


69.Комплексті қосылыстар түсінік. А.Вернердің координациялық теориясының негізгі қағидалары.
Комплексті қосылыстар түсінік. А.Вернердің координациялық
теориясының негізгі қағидалары.
Комплексті қосылыстар - бул малекуласынын курамы құрылымы және
касиеттерi жағынан алуан түрлі , сыртқы және ішкі сфералардан туратын
химиялык күрделі заттар . 1893 ж.Альфред Вернер ( 1913 ж.Нобель
сыйлыгымен марапатталған ) « Бейорганикалық қосылыстардың құрылысы
туралы сұрақтарға » атты еңбегін жариялады.Бұл еңбегiнде галым езiнiн және
шәкiрттерiнiн комплекстері косылыстар туралы кең көлемдегі зерттеу
жұмыстарына суйене отырып , координациялық теориянын негiзгi
анықтамаларын усынды . Бул теория негiзiнен координациялык кезкарас
тұрғысынан сипатталады.Координациялайтын металл ионы ( Me n + ) немесе
атомы кеңiстiкте ДҰРЫС геометриялық пішін түзетiндей қарама - қарсы
зарядталған иондар немесе бейтарап молекулалармен қоршалған куйде
болады.Координациялайтын ион атом орталық атом немесе комплекстузгiш ,
ал оны қоршап туратын белшектер ( иондар , молекулалар ) - лигандтар деп
аталады Комплекстузгiшпен тiкелей байланысу арқылы iшкi координациялык
сфера тузетiн лигандтар саны , комплексттузгiштiн координация санын
керсетеді . Ішкі сферага сыймай калган ион немесе басқада белшектер
қосылыстын сырткы сферасын құрайды . Комплексті косылыстi косылыстын
химиялык формуласын жазылганда , iшкi сфера сыртқы сферадан тік
жакшалар арқылы белiнедi : және т.б. Комплексті қосылыстарды суда
ерiткенде оның iшкi сферасы белгiлi бiр тұрақтылықты сақтайды : Комплексті
ионнын заряды комплекстузгiш пен лигандтар зарядтарының алгебралык
косындысына тең : және т.б. Сырткы сферасы болмайтын комплексті
қосылыстарда кездеседі : Комплексті қосылыстар iшкi сферасының
тұрақтылығының байланысты әр турлi болып белінеді . 8.2 . Комплексті
қосылыстардын номенклатурасы Комплексті қосылыстар « Теориялық және
қолданбалы химияның халықаралық ұйымы » усынган номенклатурасы
бойынша аталады.Лигандтар саны гректің сан тiзбегi аркылы ди , три , тетра ,
пента , гекса және т.б. куйiнде аталады . Лиганттар латын атаулары арқылы
берiледi.Мысалы , F - фтор , Вг - бром , С1 - хлор , I - йод , щ2 - нитро , NO
нитрозо , NH2 -амин , 203 2- - тиосульфат және т.б. Ал , бейтарап молекулалар
сәйкесінше молекулаларынын атауы куйiнде берiледi . Комплексті қосылыс
лиганды су молекуласы болганда - аква және амиак - аммонийдiн катысуымен
аммин деп аталады . Егер комплекс түзушi атом комплекстi анионнан тузiлсе
, онда атом сфералык сферадан басталады және ред цифрiмен жакшага
жазылган тотықсыздандыру жуйесiндегi орталық атомнан басталады , ал
латын алфавитінде атом к [ Fe ( CN ) , ] -гексазян калий ( П ) және ферраттар .
б . Егер катион атомдык кешеннiн бiр белiгi болса , онда лигандсананианнын
ішкі сферасының атауы казакша орталь атомдык атауынан басталады , онын
тотығу дәрежесi жакша iшiндегi рим цифры , сонында сырткы сферанын
латынша атауы жазылады - di , -ty және басқалар . б . жалга беру жалгауы
тануарқылы деп аталады . Мысалы , к- [ PtC / -калий гексахлори ( IV ) -
платиналар ; карангы нара Мысалга : ( Cu ( NH , ) , JCI , tetramminemys ( 11 )
хлоридi : [ Pt ( NH . ) , NO , CIJSO , - хлоронитротриамминеплатин ( IV )
сульфаты ; [ Pt ( OH ) , ( NH . ) , JCI - tetramminedihydroxoplatin ( IV ) хлорид
Бейтарап кешендердің атауы : [ Cr ( OH ) , H , 0 ( NC , H. ) , ] - Дипиридин
акватригидроксохром ; [ Rh , ( NH ) ] - триамминтрриодродиум ; РМОМ [ PtCI
, ( NH , ) , ] - диамминететрахлорплатин . Электролитті емес осындай курделi
косылыстар ушiн орталық атомнын тотыгуы тiркелмейдi . Лигандтар күрделi
молекулалык комплексті қосылыстар болган жагдайда лигандтардын кыскаша
атаулары колданылады : этиленедия min -Ep , pyridine - Ru ,
ethylenediaminetetrasyrric ышкылы - EDTA , tri phenylphosphine - Ph p . т.б.
Кейбiр тарихи қалыптасқан комплексті қосылыстарда олардың аттакон
дәстүрі өз атауларын сақтайды : пурпуруздар- [ С ( NH ) CI ] Сары кампит- [
Fe ( CN ) , ) ; туз кышкылы қанды қызыл - К [ Fe ( CN ) . ] ; Цейз тузы [ Pt ( C.
) H.JC1 ; Чугаев тузы - [ Pt ( NH ) СIJCI , орады . Д О CA Mъ




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   32




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет