-параграф. Əмбебап экскаватор (МЕМСТ 26980, МЕМСТ 16469)

731. Əмбебап экскаватор - жер қазудың түрлі ауқымын жүргізуге арналған.

732. Сынаққа түсетін экскаваторлар саны жəне сынақтың кезеңділігі техникалық жағдай немесе техникалық 

тапсырма белгілеуі керек.

733.  Жұмыс  жабдықтарының  күшімен  жəне  экскаватордың  жиынтығына  тəн  жұмыстарды  орындау  кезінде 

сынақтан  өткізіледі.  Сонымен  бірге,  экскаватордың  хронометражын  жəне  жұмыс  мөлшерінің  есептерін  өткізеді, 

ақаулығымен олардың себептерін тіркейді.

734. Сынақтың өткізу мерзімі, кезеңділігінің көлемі, сондай-ақ сынақтың белгіленбеген əдістері жəне ескертілмеген 

көрсеткіштерді сынау əдістерін дайындаушы кəсіпорын белгілейді.

735. Қабылдап – тапсыру нəтижесінің жəне сынақтың кезеңділігі рəсімделеді.

736. Хронологиялық бақылаудың нəтижесі ведомосқа енгізіледі.

737. Экскаватордың монтаждау жəне жөндеу тұтынушы-кəсіпорын қаржысымен жəне күшімен пайдаланатын 

жерде жүргізіледі.

738. Экскаваторды пайдалануға сол типті экскаваторда жұмыс істеуге рұқсат куəлігі бар тұлға ғана қолдана алады.

739. Экскаваторға нақты пайдаланатын кепілдік жəне өзге де кепілдік шарттар мерзімі техникалық шарттарда 

немесе техникалық тапсырмаларда ескертіледі.

740. Экскаваторда МЕМСТ 12971 металдық таңба бекітілген болу керек жəне онда көрсетілген белгілер:

1) дайындаушы-кəсіпорын атауы немесе тауардың атауы;

2) экскаватордың атауы жəне шартты белгісі;

3) экскаватордың заводтық номері;

4) дайындалған күні (айы, жылы).

741. Пайдалану құжаттаманың ведомосінде: төлқұжат, пайдалануға арналған нұсқаулы жəне техникалық жаз-

басы, жалпы көріністің сызбалары жəне негізгі құрастыру бірлігі мен негізгі схемалары (электрлік, пневматикалық) 

болу керек.

742.  Əмбебап  экскаваторжабық  үй-жайларда  немесе  қаңқаның  астында  сақталуы  керек.  Консервациялау, 

герметизация  жəне  қоймада  сақталуын  талап  ететін  құрама  бөліктерін  шешіп  алу  жұмыстары  міндетті  түрде 

орындалғанынан кейін жабдықталған ашық алаңда сақтауға болады. 

5-параграф. Инженерлік оқшаулау машинасы

743.  Инженерлік  оқшаулау  машинасы  –соның  ішінде  радиоактивті  зақымдалған  жерлерде,  де  əскерлердің 

қозғалысын қамтамасыз етуге арналған

744. Инженерлік техниканы сақтау жəне техникалық қызмет көрсету:

Қолдану арасында инженерлік техника үзіліс кезінде сақтауға қойылады. Инженерлік техника қысқа мерзімге (бір 

жылға дейін) жəне ұзақ мерзімге (бір жылдан көпке) сақтауға қойылуы мүмкін. Инженерлік техника қысқа мерзімдік 

сақтауға қойылады, егер де қолдану жоспарланбаса мынадай мерзімге:

1)  бір  айдан  көп – бронетанкалы  базалық  машина  жəне  электртехникалық  құралды  жалпы  əскерлерге 

тағайындалған күші 50 кВт немесе одан көп;

2) үш айдан көп - арнайы жəне базалық шассиіавтокөліктер үшін жəне жалпыəскери тағайындалуы бойынша 

басқа да электртехникалық құралдарды қоюға рұқсат етіледі.

745. Инжинерлік техниканы ұзақ сақтаудан шешуді орындау:

1) осы нұсқауда қарастырылған іс-шаралар жүргізу үшін;

2) инспекциялау жəне жиынтық тексеруде техниканың жағдайын анықтау үшін;

3) жоспары тəртібінде жаңарту үшін;

4) регламент бойынша техникалық қызметіне (ТРҚ) жүргізеді;

5) қайта консервация кезінде жүктемеге түсiрiлген жəне жұмыста жүрісін жəне сынап көру болады.

746. Сақтауда тұрған инженерлік техникасына техникалық қызмет көрсетудің келесі мерзімдік түрлері белгіленеді:

1) қысқа мерзiмдi сақтауда: техникалық күтiм N1(TO- 1х) қасында сақтауда - (қыста жəне жазда техниканы пай-

далану кезінде) алты айда бiр рет немесе техникалық бақылау нəтижесіне байланысты; 

2)  ұзақ  сақтауда: (N1(TO- 1х)  сақтауда  техникалық  күтiмі - жылына  бiр  рет  немесе  техникалық  бақылау 

нəтижесіне байланысты; (N2(TO- 2х) техникалық күтiмін сақтауда - екi жылда бiр рет немесе техникалық бақылау 

нəтижесіне байланысты; 

3) белгiленген регламенттік техникалық күтiмін 6-8 жылдардан кейiн- инженерлiк техниканың күйіне жəне сақтау 

жағдайына байланысты;

4)  қатал  жəне  өте  қатал  санатында – 6 жылдардан  кейiн;  орташа  санатында - 7 жылдардан  кейiн;  жеңiл 

дəрежеде - 8 жылдардан кейiн.

747. «Инжинерлік техниканы əскери бөлiмінде, базалар мен қоймаларда сақтау» нұсқауында сəйкес ұзақ сақтауда 

инженерлiк техникасына күтiм көлемі жəне жұмыстың сыйымдылығы анықталады.

748. «Инженерлiк  мүлiктi  жəне  инженерлiк  техниканы  сақтау»  нұсқауында  техникалық  сақтауға  дайындау 

технологиялық картасы, қойылымға еңбек шығындарын жəне техниканы сақтаудың шешуді орындау белгіленеді.

749.  Сақтауда  тұрған  инженерлік  техниканың  қолданысқа  дайындығын  жəне  техниканың  жағдайын  тексеру 

жүзеге асырылады:

1) сыртының жартылай немесе толық герметизациясын жойып қарау; 

2) жартылай консервацияны орнында байқау (жұмысқа қабiлеттiлігін тексеруiмен); 

3) жүгiрiс (жүзу) бойынша жəне ауыр жұмыс арқылы толық консервациядан алып, байқау ;

750. Регламентте белгiленген техникалық күтiмдi өткiзудiң мерзiмдерi «Регламенттік техникалық күтiм инженерлiк 

қарулану құралдары» нұсқауламасын басшылыққа ала отырыпанықталады, бөлшектер тiзiмі, тиісті ауыстыруға 

жататын тиісті - инженерлiк техникаға РТО нұсқауының тəртібіне сəйкес жүргізіледі.

751. Инженерлiк техниканықысқа мерзiмге сақтауға қою жұмыстары техника сақтауға қойылған кезден бастап 

15-күндік, ал ұзақ сақтауға - бiр айлық мерзiмде жүргізіледі.

752. Инженерлiк техниканы жабық үй-жайларда немесе қанқаның астында сақталуы керек. Консервациялау, 

герметизация  жəне  қоймада  сақталуын  талап  ететін  құрама  бөліктерін  шешіп  алу  жұмыстары  міндетті  түрде 

орындалғанынан кейін жабдықталған ашық алаңда сақтауға болады. 

753. Автосамосвал –төгілетін материалды жəне жүкті тасуға арналған жүк машина.

754. Консервациялау жəне оларды сақтау алдында автосамосвалға техникалық қызмет көрсетілуі тиіс.

755. Жүктерді автомобильмен тасымалдау кезінде пайдаланылатын автокөлік құралдары жабық үй-жайларда 

немесе қалқаның астында сақталады.  Консервациялау, герметизация жəне қоймада сақталуын талап ететін құрама 

бөліктерін шешіп алу жұмыстары міндетті түрде орындалғанынан кейін жабдықталған ашық алаңда сақтауға болады.   

756.  Автокөлік  құралдарын  сақтау  орындарына  қою,  автокөлік  құралдарының  жəне  ғимараттар  мен 

құрылыстардың  элементтері  арасындағы  қашықтық  белгіленген  талаптарға  сəйкес  келетіндей  жəне  олардың 

еркін шығуын қамтамасыз ететіндей жүзеге асырылуы тиіс. Сақтау аймағында жөндеу жұмыстары мен автокөлік 

құралдарына  техникалық  қызмет  көрсетуді  жүргізуге,  сондай-ақ  сүрткіш  жəне  пайдаланымдық  материалдарды 

сақтауға рұқсат етілмейді. 

757. Ұзақ сақтауға (үш айдан артық) қойылған кезде автокөлік құралдары консервациялаудан өтуі тиіс. 

758. Консервациялау алдында жуу-жинау жұмыстары, жəне қажет болған жағдайда, автокөлік құралдарын жа-

рамды күйге келтіру үшін ТҚ жəне ТЖ жұмыстары орындалады. 

759. Консервациялау деп автокөлік құралдарының ұзақ уақыт кезеңі ішінде сақталуын жəне қысқа мерзімде 

көліктік күйге келтірілу мүмкіндігін қамтамасыз ететін арнайы дайындалған жағдайларда жəне осы мақсаттарға 

бөлінген алаңшаларда ұзақ сақтауға дайындау жөніндегі операциялар түсініледі. 

760. Алты айға дейінгі мерзімге сақтауға қойылатын автокөлік құралдарына ТҚК бойынша жұмыстарды жүргізу 

кезінде мынадай операцияларды орындау қажет:

1) салқындату жүйесіне төменгі температурада қататын сұйықтықты құю (күзгі-қысқы уақыт кезеңінде сақтауға 

қою кезінде);

2) желдеткіш, генератор жəне сығымдағыш жетегі белдіктерінің тартылуын босату;

3) тұтандыру оттықтарын бұрап алу жəне қозғалтқыштың цилиндрлеріне 50-70 см3-ден май құю, содан кейін 

иінді білікті 5-6 айналымға бұру жəне тұтандыру оттықтарын қайта бұрап жабу;

4) сығымдағыштың цилиндрлеріне 20 см3-ден май құю;

5) электролиттің тығыздығын тексеру жəне сақтау температурасына сəйкес келетін қажетті деңгейге дейін жеткізу 

жəне аккумулятор батареясын толығымен зарядтау. Аккумулятор батареясының минустық клеммасын шанақпен 

(массамен) қосатын сымды ажырату;

6) қоректендіру жүйесі ауа сүзгісінің кіріс келтеқұбырын жəне сөндіргіштің шығыс құбырының саңылауын май-

лы қағазбен тығыздап жабу;

7) қолмен тежегіштің үйкелу түйіндерін майлау;

8) автомобильді, доңғалақтардың жер бетінен көтерілуін қамтамасыз ететін тұғырыққа қою;

9) кабина мен шанақтың есіктерін, терезелерін жəне желдеткіш люктерді жабу.

 761. Автокөлік құралдарын алты айдан артық мерзімге сақтауға қойған кезде ТҚК операцияларының тізбесіне 

мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізіледі:

1) салқындатқыш сұйықтықты салқындату жүйесінен ағызып алу (жүк автомобильдері мен автобустар үшін) 

жəне жүйені таза сумен жуу, ағызу крандарын ашық күйде қалдыру;

2) отынды отын багынан ағызып алу;

3) аккумулятор батареясын, оны қоймада сақтау үшін автокөлік құралынан алу;

4) шиналарды жарық өткізбейтін материалмен жабу немесе қорғағыш ерітіндісімен өңдеу (ашық алаңдарда 

сақтау кезінде);

5)  жеңіл  автомобильдер  мен  автобустар  шанағының  жəне  жүк  автомобильдері  кабинасының  сыртқы  бетін 

балауыз пастасымен, ал сəндік бөлшектердің хромдалған немесе жылтыратылған беттерін бұзылудан сақтайтын 

май қабатымен жабу.

762. Автокөлік құралдарын ашық алаңшада сақтаған кезде резеңке-техникалық, пластмасса бұйымдардың жəне 

лакты-бояулы жамылғысының сақталуын қамтамасыз ету үшін автокөлік құралын тура түсетін күн сəулелерінің жəне 

жауын-шашынның əсерінен қорғайды (тентпен жабады, уақытша қалқа жасайды).

7-параграф. 25 тонна жəне 25 тоннадан жоғары кран автомобилі

(МЕМСТ 22827, МЕМСТ 21398, МЕМСТ 1575)

763. Автомобиль краны - тиеу-түсіру жəне құрылыс-монтаждау жұмыстарына жəне үйінділерді аршуға арналған 

764.  Сақтау  деп  мақсатына  сай  пайдаланылмайтын  кранды  берілген  күйінде  оны  орналастыруға  арналған 

орында тапсырылған мерзім ішінде сақталуын қамтамасыз етуді айтамыз. 

765. Қысқа мерзiмде (3 айға дейiн) жəне ұзақ сақтауды танып бiледi. Қысқа мерзiмде кранды сақтауға қоймас 

бұрын кранға кезекті техникалық қызмет көрсетіледі, одан басқа, келесi жұмыстарды орындайды:

1) барлық боялған беттерінің бояуларын қалпына келтiредi, жəне де алдын ала тот басқан жерін кiрлерден 

тазартады жəне майын кетiредi; 

2)  шығыр  жүкарқанын  аяғына  дейiн  тарқатады,  кiрлерден  тазартады,  арқан  сылауларымен  жағады,  кейiн 

жүктемемен орайды; (жебе, iлмек оқжаны) барлық блоктерді кiрден жəне тоттан тазартады; 

3) барлық кранның боялмаған орындарын кiрден жəне тоттан тазартады, солидол жағады, пергаменттiк қағазбен 

екi қабаттан орап жəне баумен байлайды;

4) (ҚБҚ) кабинаның есiгiнің топсасынжəнеқұлыптарын, кабинаның люктерiн қосалқыаспаптар жəшiктерiн қарап 

шығады, шыққан ақауларды жояды;

5) жалғау түйiспені сымының ахуалын тексередi; бұзылған оқшаулауды қалпына келтiредi; 

6)  кран  жарығының  барлық  аспаптарын,  фаралардың  жəне  машинистің  кабинасының  шынысын  тексеріп 

жəне парафин не пергаменттік қағазды солидолмен жабыстырады, шынылардың резеңке құлыптарына сылауды 

тигiзбеуін қадағалау керек;

7) тежеуiш шкивтерiн кiрден, тоттан тазартады жəне түссiз лакпен бояйды. Картерін майлаушы материалдардың 

(маусымдық) тиiстi сұрыптарымен механизмдер мен агрегаттар толтырылады. Гидрожүйені маусымға сəйкес жұмыс 

сұйықтығымен толтырады;

8)  ҚБҚ-ны  консервациялайды:  солидол  жағады,  пергаменттiк  қағазбен  орайды,  бөлшектiң  реттiк  нөмiрi  бар 

бирканы іліп, орындарына жинақтайды. Машинистың кабинасының есiгін, люк жəне алдыңғы терезесiн, ҚБҚ-ы бар 

жəшiкті, кранды консервациялағаннан кейiн пломбалайды;

9)  ашық  алаңда  кранды  сақтағанда  бұрылатын  тұғырды,  жебенi  жəне  машинистің  кабинасын  (тенттермен ) 

қаптармен жабады. Сақтау кезіінде ілмекті шынжыр құрылғыға іледі, жүк арқанын босатып қояды.

766. Қысқы мерзімде сақтаудан кранды алғанда келесі жұмыстарды жасайды:

1) кранды толығымен жəне шассиді консервациядан алады. ҚБҚ-тың жəшiктерiнде, есiкті, алдыңғы терезе жəне 

люктердің пломбасын алады, ҚБҚ ашады;

2) сақтауға қойылған кезде боялмаған жұмыстық емес беттердің солидолданған жерлерін бензинсіз кетіру керек;

3)  машинистың  кабинасының  шыныларынан  қағазды  алады,  құрғақтап  сүртеді,  сосын  барып  жанармайда 

суланғанмен сүртіледі, сосын қайтадан құрғақ шүберекпен сүрту қажет;

4) тежеуiш барабанының бетiн бензинмен жуады, сосын құрғақ шүберегiмен үйкеп сүрту қажет; 

5) ауысым аралық техникалық қызмет көрсетіледі;

6) кранның барлық тетiктер жəне жиынтық бiрлiктердiң жұмысын бос айналымда, жарық жəне сигнализацияның 

аспаптарын тексередi. 

767. Ұзақ сақтауға даярлау кезінде кранға қайтадан қызмет көрсетіледі, (маусымдық, мезгілдік егер уақыты 

келсе) жəне тағыда қосымша жұмыстар орындалады:

1)  аспаларды  бұғыттау  тетiгін  талдайды,  барлық  бөлшектерді  кiрден  жəне  тоттан  тазартады,  тарту  күшiн, 

тетiктерді жəне кронштейндердi бояйды жəне өстерге, топсалы iшпектерге солидол жағады, бұғаттау тетiгiн жинайды; 

2) шығыңқы тiректердi илігіп алады, оларды кiр жəне тоттан тазартады, бояйды, өстер жəне саусақтарға соли-

дол жағады, орнына шығыңқы тiректердi құрады; 

3) гидроцилиндрді кiрлерден тазартады, жуып бүлінген бояуларды қалпына келтiредi; 

4) ожан iлмегінжəне жебенi талдайды, кiр жəне тоттан тазартады, бүлінген бояуларды қалпына келтiредi, со-

лидолды iшпектер жəне оқжанның өстерiне жағады, оқжанды жинайды; 

5) телескоптың полиспасын жəне цилиндрдi талдайды, кiр жəне тоттан тазартады, бүлінген бояуларды қалпына 

келтiредi, солидол жағады; цилиндрді жуып сұйықтық жағады, телескоптың тетiгiн жəне жебенi жинайды; 

6) жебенiң басында блоктердiң өсiн шешіп алады, кiр жəне тоттан тазартады, солидол жағады жəне қайтадан 

жинайды;

7) отын жiберу жəне жұмыс операцияларын басқарудың жетектерiн талдайды, кiрден тазартады жəне тоттанған 

бетіне солидол жағады;

8) кранға орнатылған кестенің кiрлерін тазартады, құрғақтап сүртеді (техникалық вазелинмен), сылауды тегiс 

жағады; 

9) жебедегі фараны талдайды, тазартып, солидол жағады жəне парафинделген қағазбен немесе (немесе шешіп 

алып, машинистың кабинасында сақталады) матамен оралады; 

10) машинистың орындығын шешіп тазалайды, кiр жəне тоттан тазартады жəне сыртқы түс бояуларын қалпына 

келтiредi, майлайды сосын жинайды;

11) тежеуiштердiң шкивтерiнкiрден, тоттан тазартады, түссiз лак жағады, қалыптардынтаспа мен шкивтер ара-

сына парафинделген қағаз салады.

768. Ұзақ мерзімді сақтаудан алу кезінде қысқа мерзiмдi сақтаудан кранды алғандағы барлық іс-шараларды 

орындайды жəне кезектен тыс техникалық куəландыруды жүргізеді. 

769.  Жиынтық бiрлiктердi бос жəне жүкпен жүргізу кезінде сапасын тексереді (50ºС-ден аса емес қою сылауға 

жəне 80ºС  сұйық  болғанда) iшпектердiң  қызуын  қосуларын  жəне  тығыздалуларын,  сенiмдiлiгін,  бекiткiштердiң 

шуын  жəне  ұрудың  бiр  қалыптылығын,  берiлiстердiң  ауыстырып  қосудың  жеңiлдiгiн,  құрастырылудың  сапасын 

дұрыстап тексеру қажет.

770. Крандарды жабық үй-жайларда немесе қанқаның астында сақталуы керек. Консервациялау, герметизация 

жəне қоймада сақталуын талап ететін құрама бөліктерін шешіп алу жұмыстары міндетті түрде орындалғанынан 

кейін жабдықталған ашық алаңда сақтауға болады. 

771. Жүк автомобилі–төгілетін материалды жəне жүкті тасуға арналған.

772. Консервациялау жəне оларды сақтау алдында жүк автомобиліне техникалық қызмет көрсетілуі тиіс. 

773. Жүктерді автомобильмен тасымалдау кезінде пайдаланылатын автокөлік құралдары жабық үй-жайларда 

немесе қалқаның астында сақталады. Консервациялау, герметизация жəне қоймада сақталуын талап ететін құрама 

бөліктерін шешіп алу жұмыстары міндетті түрде орындалғанынан кейін жабдықталған ашық алаңда сақтауға болады. 

774.  Автокөлік  құралдарын  сақтау  орындарына  қою,  автокөлік  құралдарының  жəне  ғимараттар  мен 

құрылыстардың  элементтері  арасындағы  қашықтық  белгіленген  талаптарға  сəйкес  келетіндей  жəне  олардың 

еркін шығуын қамтамасыз ететіндей жүзеге асырылуы тиіс. Сақтау аймағында жөндеу жұмыстары мен автокөлік 

құралдарына  техникалық  қызмет  көрсетуді  жүргізуге,  сондай-ақ  сүрткіш  жəне  пайдаланымдық  материалдарды 

сақтауға рұқсат етілмейді.

775. Ұзақ сақтауға (үш айдан артық) қойылған кезде автокөлік құралдары консервациялаудан өтуі тиіс.

776. Консервациялау алдында жуу-жинау жұмыстары, жəне қажет болған жағдайда, автокөлік құралдарын жа-

рамды күйге келтіру үшін ТҚ жəне ТЖ жұмыстары орындалады.

777. Консервациялау деп автокөлік құралдарының ұзақ уақыт кезеңі ішінде сақталуын жəне қысқа мерзімде 

652. Катушканы шешкенде стеллаждарда орнату керек, сонымен катушканы бет жағымен орнатылған əр қатарына 

тегіс фанера немесе картон салынуы керек. 

653. Катушка жəне бухта орауышын тек қана қолданар алдында алу керек.

654.  Бұйымдар  катушкасы  жəне  бухтасын  орауышсыз  сақтауға  болмайды  (ол  қарастырылмаған  жағдайды 

қоспағанда).

655. Бухтаны сақтауда үйіп қоюға болмайды. 

656. Кəбілдің сақтау мерзімі ашық алаңда – екі жылдан аспайды, шатыр астында - бес жылдан аспайды, жабық 

бөлмелерде – он жылдан аспайды. 

9-параграф. Шлангі кəбілі (МЕМСТ 18690)

657. Кəбілге, электр сымына, бауларға, сым темірге, илемделген сымға, илек сымға жəне кəбілді арматураға 

осы стандарт қолданылады (бұдан əрі -бұйымдар).

658. Стандарт халық шаруашылығы мен экспорттау үшін дайындап шығарылатын бұйымдарды сақтаудан жəне 

таңбалаудың, буып-түю, тасымалдау талаптарын белгілейді.

659. Бұйымның сақталу жағдайы мен сақтау мерзімі нормативті-техникалық құжатта көрсетілуі керек.

660. Барабанды сақтау кезінде ол бет жағымен жатпау керек.

661.  Барабанды  сақтау  талшықты,  эмальды  жəне  басқа  ылғал  сорғыш  материалдардан  оқшаулағаны  бар 

бұйымдардан басқа бұйымдармен бірге ашық арнайы жабдықталған алаңында жəне құрылыс алаңы байланыс 

кəбілдерін жиынтықтау үшін сақтау мерзімі 6 айдан аспауы керек. 

662. Бұйымдар дайындаушы-кəсіпорынның тұтынушы ыдысында немесе бухтада сақталу керек.

663. Талшықты, эмалды жəне басқа ылғал сорғыш материалдардан оқшаулағышы бар бұйымдарды ғана жабық 

бөлмелерде сақталу керек.

664. Сақтау кезінде кəбілдің ұшын ылғалданудан сақтау керек.

665. Механикалық бұзылудан, қышқыл, сілті буынан жəне басқа да агрессивті ортадан, бұйымға жəне ыдысқа 

зияны тиетін заттан, сонымен қатар күн сəулесінен, атмосфералық жауын-шашын мен шаң-тозаңнан бұйымды 

сақтау керек.

666. Бұйымның сақтау мерзімі мен қажет болғанда қосымша сақтау шарттары нормативті-техникалық құжатта 

көрсетілуі керек.

667. Катушканы шешкенде стеллаждарда орнату керек, сонымен катушканы бет жағымен орнатылған əр қатарына 

тегіс фанера немесе картон салынуы керек. 

668. Катушка жəне бухта орауышын тек қана қолданар алдында алу керек.

669.  Бұйымдар  катушкасы  жəне  бухтасын  орауышсыз  сақтауға  болмайды  (ол  қарастырылмаған  жағдайды 

қоспағанда).

670. Бухтаны сақтауда үйіп қоюға болмайды.

671. Кəбілдің сақтау мерзімі ашық алаңда – екі жылдан аспайды, шатыр астында - бес жылдан аспайды, жабық 

бөлмелерде – он жылдан аспайды. 

10-параграф. Жарық бергіш өткізгіш сым (МЕМСТ 6323, МЕМСТ 26445)

672.  Мыс  жəне  алюминий  немесе  поливинилхлорид  пластикатты  оқшаумен  алюминийі  плакирленген  мыс 

талшықты стационарлық төсемеде жарық бергіш қуат жəне күш желісі электрлік қондырғылары үшін, сонымен бірге 

электржабдықтары, машиналар, тетік жəне станоктар(желі үшін 450/750 Вольтқа дейін) номиналды кернеу 450 Вольт 

дейін жиілісі 400 гц дейін немесе тұрақты кернеу 1000 Вольт дейін монтаждау үшін өткізгіш сымға таратылады. 

673.  Өткізгіш  сымдар  дайындаушының  шартты  коды  жəне  өткізгіш  сым  маркасының  үзіліссіз  маркировкасы 

түрінде орындалған кəсіпорын-даярлаушының белгісі болуы тиіс. 

Маркировка басылып, рельефпен немесе өткізгіштің бетіне бояумен белгі салынады.

674. Барабанға жапсырылған қағаз зат белгіде немесе дабылдың бетінде көрсетілген бөлек бөлек сандар жəне 

олардың ұзындығының плюс белгісі арқылы жоғарыдан төменгі дейінгі қабатта метрмен көрсетілуі тиіс .

675. Өткізгіш сымбухталарға немесе ағаш барабандарға оратылуы тиіс. Бухтадағы өткізгіштердің үштен аспайтын 

бөлігін жəне дабылға үштен аспайтын бөлігін орауға жібереді. 

676.  Өткізгіштер  бухтасын  орайтын  материалмен  буып-түсіп  немесе  қапқа  немесе  жəшікке  салып  немесе 

тұтынушының бірден өзіне жеткізілуі үшін көлік тасымалдауда өткізгіш сымдымеханикалы бұзылулардан сақталуын 

қамтамасыз ететін арнайы контейнерлерге салынуы тиіс.

677. Жарық бергіш өткізгіш сымдарды құрғақ таза жабық бөлмелерде сақтайды.

678. Жарық бергіш желілерді, электр қондырғысын орнату үшін машиналардың электр жабдықтарын, тетіктерін, 

станоктарын, аспапты монтаждау үшін, сонымен бірге номиналды айнымалы кернеуі 6000 Вольтқа дейінгі жиілік 100 

кГц дейінгі тұрақты кернеуі 4000 Вольтқа дейінгі ауаны, жерді, үйлерді жəне ғимаратты жылыту үшін оқшауланған 

күшті өткізгіш сымдарға таратылады.

679. Стандарт халық шаруашылығының қажетіне жəне экспорттық оқшауланған күш өткізгіш сымдарға талап-

тарды белгілейді.

680. Осы стандартта белгіленген техникалық деңгейдің көрсеткіштері: сапаның жоғарғы санаты үшін

681. Көзделген өткізгіш сыммаркировкасы МЕМСТ 18690-82 жəне осы стандарттың талаптарына сəйкес бо-

луы керек.

682. Бухтаға не барабанға жапсырылған қағаз зат белгіде немесе барабан бетінде көрсетілуге тиіс:

1) өндіруші кəсіпорынның тауар белгісі;

2) өткізгіштердің шартты белгісі;

3) метрлермен өткізгіштердің ұзындығы ;

4) брутто салмағы(барабан үшін) кг;

5) дайындалу мерзімі (жыл,ай);

6) стандарттың немесе өткізгіштердің нақты маркасына техникалық шарттың белгісі;

7) техникалық тексерістің мөртаңбасы.

683. Көрсетілген өткізгіштердің орамы көлікпен тасу жəне сақтау МЕМСТ 18690-82 жəне стандарт немесе нақты 

өткізгіштердің техникалық шарттарына сəйкес келуі керек. 

684. Жоғары вольтты өткізгіштер құрғақ таза жабық бөлмелерде сақтайды.

12-параграф. Далалық телефон аппараты

685. Далалық аналогты телефон аппараты ТА - 01 телефондық байланыспен абоненттік желілері құрамындағы 

автоматты коммутациондық жүйенің, далалық байланыс жүйесінің, соның ішінде ортақ пайдалануға автоматтық 

телефондық байланысының жүйесі, қол коммутациондық жүйесі, радиобайланыстың соңғы құрылымы ретінде оны 

пайдалануда радиостанциядан коммутациялық жүйенің тікелей қатысуынсыз жəне келіссөз жүргізуді қамтамасыз 

ету үшін арналған.

686.  Телефон  аппараты  сыртқы  ортаның  тікелей  ықпалында  далалық  жағдайда  пайдалану,  сондай-

ақстационарлық жəне қозғалғыш нысандарда қондырғыны орнату жəне пайдалану қарастырылады.

687. Телефон аппараты мынадай климаттық жағдайдада пайдаланылады: 

1) қоршаған ортада 238-ден 323 ºК-ге дейін температурада (-35º-тен +50º С дейін);

2) 298º К температурада (25ºС) салыстырмалы ылғалдылығы 98% жоғары емес;

3)  атмосфералық  қысым 60 кПа-дан 113 кПа (450 миллиметр  сынап  бағанасына 850 миллиметрсынап 

бағанасына дейін).

688. Телефон аппаратының салмағы:

1) электрлік қоректену құрғақ элементтерімен - 3,0 килограммнан аспайды;

2) электрлікқоректену құрғақ элементтерсіз - 2,2 килограммнан аспайды.

689. Телефондық аппараттың габаритті өлшемдері: 

1) ұзындығы - 200 миллиметр;

2) ені - 280 миллиметр;

3) биіктігі - 100 миллиметраспайды.

690. Телефон аппаратының техникалық сипаттамалары:

Телефон  аппараты  ортақ  пайдаланылатын  телефон  байланысының  желісіне  косылуға  жағдай  жасайды, 

қолданыстағы нормативтік құжаттың талаптарына сай. Қосудың схемасы екіөткізгіш сым. Телефон аппараты авто-

матты коммутациялық жүйелерге екі тармақты өткізгіштік бағытқа нөмірдің импульсты жəне жиілік режімде теріліп 

қосылуларынқамтамасыз етеді. Орташа пайдалану - 10000 сағаттан кем емес. Пайдалану мерзімі кемінде - 20 

жыл. Корпустың жасалуы - геометриялы.

691. Жылытылатын немесе жылытылмайтын қойманың бөлмелеріндегі сөреде немесе стеллаждарда көліктері 

тасымалдау ыдысында сақтау жүргізіледі. Тікелей грунтта сақтауға тыйым салынады. Ауада қышқыл буы жəне 

басқада агрессивті қоспалары болмауы керек. 

692. Телефон аппаратын сақтау мерзімі зауыттық орауда жылытылмайтын қойманың бөлмелерінің жағдайында 

- 15 жыл.