151 Отан тарихы №4 (92) 2020
жүктеу/скачать 273,76 Kb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Key words
| Ключевые слова: казах, башкир, национальное освобождение, общение, независимость.
IRSTI 03.20 HISTORY OF KAZAKH-BASHKIR RELATIONS Kozhakuly Otebay 1 , Spandiyar Akmaral Serikzhanovna 2 1 doctor of historical sciences, Professor at Korkyt-Ata University Kazakhstan, Kyzylorda. E-mail.ru: oteubay@bk.ru 2 Master student at Korkyt-Ata Kyzylorda State University Kazakhstan, Kyzylorda. E-mail.ru: spandiyar17@bk.ru Abstract. The article describes the formation of the Turkic-speaking Bashkir ethnogenesis and the political struggle for independence, united by a fraternal people. An in-depth analysis of the historiography of Kazakh-Bashkir relations was made.One of its aspects is the struggle of Kazakh and Bashkir activists, as well as the personality of Zaki Walidi, his political activity, and his cooperation with Kazakh-Alash figures.The history of Kazakh-Bashkir relations with the Turkic world is deep, because starting from the XVIII century,the liberation movement of the Turkic people in the early twentieth century followed a single channel and left behind a rich political and intellectual heritage. Key words: Kazakh, Bashkir, national liberation, communication, independence. Кіріспе. Башқұрттар (өз атауы - башкорттар; башкорт, яғни бас құрт (түркіше - бас бөрі)) – түркі тілдес халық. Башқұртстан Республикасының байырғы халқы. Ресейдің Челябі, Қорған, Орынбор, Пермь облысы, Свердлов облысы, Саратов облыстарында, шағын тобы Қазақстан мен Орта Азияда да тұрады. Жалпы саны 1 млн. 500 мың адам (1995), Башқұртстанда 1 млн-дай. Түркі тілінің қыпшақ бұтағына жататын башқұрт тілінде сөйлейді. Орыс және татар тілдерін де қолданады. Жазуы кириллицаға негізделген. Башқұрттар этногенезінің қалыптасуына VII - X ғ-лардағы әр алуан түркі тайпалары (үсерген, байлар, сұраш, маңғауыр, жағалбайлы, тама, бешуыл, кедей, табын, мың, керей, қаңлы, арғын, байұлы, т.б.) ұйытқы болды. XI-XIII ғ-ларда қазіргі башқұрт жерін мекендеген бесене, Еділ бұлғары мен мадияр тайпаларына қыпшақтардың әсері күшейіп, көне башқұрт этносының қыпшақтану бағытында дамуы арта түсті. Бату шапқыншылығы, башқұрт жеріне Қыпшақ даласынан халықтың көптеп қоныс аударуы башқұрттардың қыпшақтану процесін одан әрі жеделдетті. Қазақ халқының этногенезінде шешуші орын алатын түркі тайпаларының басым көпшілігі башқұрт халқының құрамында да кездеседі. жүктеу/скачать 273,76 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|