17-билет топырақтың қышқылдыдық дәрежесін жіктеңіз
-БИЛЕТ Тұзданған топырақтарды ауылшаруашылығына пайдалану жолдары?
жүктеу/скачать 457,94 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сор және сортаңданған топырақтар. Топырақ сулары мен топырақтың су қасиеттерінің жіктемесін көрсетіңіз.
| 20-БИЛЕТ
Тұзданған топырақтарды ауылшаруашылығына пайдалану жолдары? Тұздар негізінен шаю арқылы жойылады, бұл жер асты суларының көтерілуіне әкелмейді. Шаюға арналған суды тұтыну нормалары тұздылық дәрежесіне және тұздардың құрамына, ылғалдылыққа, гранулометриялық құрамына, жер асты суларының тереңдігіне байланысты. Шаю негізінен күзгі-қысқы кезеңде терең жырту арқылы жүргізіледі. Бұл кезде топырақ бетінен булану ең аз болады. Терең жырту оңай еритін тұздарды тез жууға мүмкіндік береді. Шаю суын кетіру үшін дренаждық желіні құру қажет. Шаюға 15 мың м 3- тен астам жер жұмсалуы қажет болғанда, шайылуы қиын сортаңдарды игеру ұсынылмайды . 1 га су. Сортаңдарды рекультивациялау, егер ол экономикалық тұрғыдан негізделген болса, жүргізіледі. Мысалы, сортаңдар қоныстанбаған егістік алқаптарға сынады және жақын жерде суару суының артық ресурстары бар. Шаюдан кейін топыраққа көң, азот және фосфор жоғарылатылған дозада енгізіледі, тұзға төзімді дақылдар (жоңышқа, жугара, тәтті беде, судан шөбі, тары, арпа, бидай) себіледі. Ауыр сазды және сазды топырақтарда шаймалау күріш дақылдарымен біріктіріледі. Сортаңдарды мелиорациялау кезінде жоспарлауға, суару нормаларын оңтайландыруға, суару саны мен мерзімдеріне, екінші рет тұздануды болдырмау үшін жер асты суларының деңгейін критикалық деңгейден төмен тереңдікте ұстауға ерекше назар аударылатынын атап өткен жөн. Топырақтың беткі қабаты әрқашан бос болуы керек, бұл жер асты суларының бетіне көтерілуіне жол бермейді. Каналдар бойына ағаштар отырғызылады, бұл транспирацияға көп мөлшерде суды пайдалану нәтижесінде жер асты суларының деңгейінің төмендеуіне ықпал етеді. Сор және сортаңданған топырақтар. Топырақ сулары мен топырақтың су қасиеттерінің жіктемесін көрсетіңіз. Топырақ суы топырақ қыртысындағы әр түрлі минералдық тұздарға бай сұйық. Топырақ суын ауыз су ретінде, не шарушылық мақсаттарға пайдалануға болмайды. Топырақ суы өсімдіктер әлемінің негізгі қорегі, өсіп жетуіне қажетті су көзі. Құм топырақтар салмағынан 4-10 процентін, құмайт, құмды саздардың 10-30 процентін, саз топырақтардың 25-30 процеттен астамын топырақ суы құрайды. Топырақ суының мөлшері ауа – райына жыл маусымдарына сәйкес өзгеріп отырады.Топыраққа су жаңбыр , қар , бұршақ , шық түрінде түсіп отырады . Кейде ол топырақтың беткі қабаттарына төменнен көтеріледі. Бұл жер астындағы су немесе ыза суы топырақтың беткі қабатына таяу орналасқанда кездеседі. .Топырақтың су қасиеттеріне су сыйымдылығы (топырақ өзінің құрамындағы судың белгілі бір мөлшерін ұстап, сақтап тұруы жатады) оның бұл қабілеті топырақтың су ұстаушы қасиеті деп аталады. Топырақтың қабатындағы судың осы қасиеттері түрлі физикалық күйіне және оның түрлеріне тығыз байланысты. Топырақтың су сиымдылық шегі – оны өз бойына белгілі мөлшерде суды сіңіріп ұстай алатын қасиеті. Ұсталған су түрлеріне қарай топырақтың су сиымдылығының бірнеше түрін ажыратады. Ең көп немесе толық су сиымдылық деп топырақтың табиғи кеңістігі сумен толған жағдайын айтады. Далалық су сыйымдылық, шегі – топырақтың табиғи құрылымында бос су өз салмағымен топырақ қабатына сіңіп кетеді. Капиллярлық су сыйымдылық шегі деп судың топырақ түйіршіктері ішінде ұсталып қалатын қабілетін айтады. Капиллярлық су сыйымдылық шегі жер асты суының тереңдік деңгейіне және жоғарыдан келетін табиғи су мөлшеріне байланысты. жүктеу/скачать 457,94 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|