1996 жылдың қарашасынан бастап екі айда бір рет шығады H. A. Yesevi uktü Bülteni
АХМЕТ ЯСАУИ УНИВЕРСИТЕТІНІҢ ХАБАРШЫСЫ, №2, 2014
жүктеу/скачать 4,95 Mb. Pdf көрінісі
|
| АХМЕТ ЯСАУИ УНИВЕРСИТЕТІНІҢ ХАБАРШЫСЫ, №2, 2014
ақ белгілі болды. Адамзат ҿркениетінің даму тарихында жақсы мектебі мен мұғалімдері бар мемлекеттер ғана алға озып шыққан. Мұғалімнің рҿлін тҿмендету кашан да болмасын мемлекетті аздырып, ҽдет-ғұрыптарды нашарлататын кынжытарлық жағдайлармен аяқталып отырған. Алғашқы талап – педагогикалық қабілеттіліктің болуы – оқушылармен жұмыс жүргізуге бейімділіктен; балаларға сүйіспеншіліктен; олармен қарым- қатынаста қанағаттанудан кҿрінетін тұлғалық сапа. Мҽселен, В.А.Сластенин қабілеттерді мынаңдай негізгі топтарға бҿледі: 1. Ұйымдастырушылық: мұғалімнің оқушыларды топтастыра алуы, оларды іске араластыру, міндеттерін бҿліп беру, жұмысты жоспарлау, атқарылған істің қорытындысын шығару жҽне т.б. біліктерінен байқалады. 2. Дидактикалық: оқу материалына сҽйкес кҿрнекілік құрал-жабдықтарды іріктеу жҽне дайындау; оқу материалын ұғынып, анық, мҽнерлі, сенімді жҽне бірізділікпен баяндау; танымдық қызығушылықтар меи рухани қажеттіліктердің дамуын ынталандыру, оқу-танымдық белсенділігін арттыру жҽне т.б. 3. Рецептивтік: тҽрбиеленушілердің рухани ҽлеміне ене алу, олардың эмоциональдық кҿңіл- күйін объективті бағалау, психика ерекшеліктерін анықтау біліктерінде кҿрініс береді. 4. Коммуникативтік: мұғалімнің оқушылармен, олардың ата- аналарымен, ҽріптестерімен, оқу орнының жетекшілерімен педагогикалық мақсатқа сҽйкес қарым-қатынастар орната алу білігінен байқалады. 5. Суггестивтік: оқушыларға эмоциональды-еріктік ықпал жасаудан кҿрінеді. 6. Зерттеуіштік: педагогикалық ситуациялар мен процестерді танып білу жҽне объективті бағалау білігінен кҿрініс береді. 7. Ғылыми-танымдық: мұғалімнің педагогика, психология, ҽдістеме салаларындағы жаңа ғылыми білімдерді меңгеруге қабілеттілігіне саяды. Педагогикалық кабілеттерді (талант, икемділік, бейімділік) педагогикалық алғышарты деп есептеуге тура келеді, алайда олар тіпті де шешуші кҽсіби сапа емес. Мұғалім – ол қашанда ұлы еңбеккер. Гуманизм – бұл мұғалім үшін міндетті сапа, яғни, ҿсіп жетіліп келе жатқан адамға жер бетіндегі жоғары құндылық ретінде қарым- қатынас жасау, бұл қарым-қатынасты ол нақты істер мен қылықтарында кҿрсетеді. Мұғалім мамандығында тұлғалық сапалар кҽсіби сапалардан ажыратылмайды. Кҽсіби сапалар арнайы білімдер, біліктер, ойлау жолдарын, ҽрекет ҽдістерін игерумен байланысты. Ҿзінің кҽсіби еңбегіне сүйіспеншілік – ҿз ісіне адалдық пен аямай берілетін, тҽрбие нҽтижелеріне қол жеткізгенге қуану, ҿзіне, ҿзінің педагогикалық мамандығына ұдайы арттырып отыратын талап қоюшылық деп санаймыз. Ҿзге мамандықтарға дҽл осы мұғалімдік секілді соншалықты жоғары талаптар қойылмайды. Сондай-ақ, бастауыш мектеп мұғалімінің жұмысын талдауда мұғалімдік шеберлік деп аталатын интефальды (біріктірілген) сапа алдыңғы орынға шығады. Педагогикалық. шеберліктің анықтамасы кҿп. Ең жалпы мағынада ол – тҽрбиелеу мен оқытуды жоғары жҽне ұдайы жетілдіру ҿнері. Шеберліктің негізіне мұғалімнің жеке мҽдениеті, білімі мен ой-ҿрісінің педагогикалық техникамен, |