20 балл Инженерлік геологияны ғылым, оның негізгі салалары, басқа ғылымдармен байланысы ретінде анықтаңыз. Геологияның дамуының негізгі кезеңдері
жүктеу/скачать 87,29 Kb.
|
1 GEOTEKhNIKA (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Су асты моруы.
- Химиялық мору
- 17. Тау жыныстарын жіктеуге мысал келтіріңіз
| Механикалық мору қарқындылығы мен табиғаты тек температура мен климаттың басқа элементтеріне ғана емес, сонымен қатар жыныстың нақты минералды қосылысына, оның жылу сыйымдылығы мен жылу өткізгіштігіне де байланысты. Қара түсті жыныстар мен минералдар, сондай-ақ олардың құрамдас минералдарының кеңею коэффициенттерінің үлкен айырмашылығы бар ірі кристалды полиминералды жыныстар тезірек жойылады.
Тау жыныстарының механикалық бұзылуы әсіресе күнделікті температура теріс немесе оң, нөлге айналатын жерлерде (таулы, субполярлы аймақтар) өте қарқынды. Жарықтарға енетін мезгіл-мезгіл қатып тұрған су ерекше маңызды. Су асты моруы. Мору процестері құрлықта ғана емес, теңіздер мен мұхиттардың түбінде де жүреді. Мұнда минералданған теңіз суының, оның температурасының, қысымының және газ режимінің әсерінен тау жыныстарының, минералдардың ыдырауы жүреді және элювиалды ісіктер, химиялық, метасоматикалық және биологиялық өнімдер жасалады. Химиялық мору білдірілуі мүмкін бірнеше түрлері, бас оның ішінде: еріту, тотығу, қалпына келтіру, карбонатизация. Еріту тау жынысының шығу бетіне ағып жатқан немесе оның жарықтары мен тесіктері арқылы ағып жатқан судың әсерінен болады. 17. Тау жыныстарын жіктеуге мысал келтіріңіз Тау жыныстары-жер қыртысының тереңдігінде немесе оның бетінде әртүрлі геологиялық процестер нәтижесінде пайда болған табиғи минералды агрегаттар. Тау жыныстарының жіктелуі генетикалық принципке негізделген. Шығу тегі (генезисі) магмалық, шөгінді және метаморфты жыныстарды ажыратады. Тау жыныстарының минералды құрамы негізгі тау жыныстарын құрайтын минералдардың құрамымен анықталады. Полиминералды тау жыныстары бірнеше минералдардан тұрады, мысалы: гранит - кварц, ортоклаз, мүйізді алдау, биотит. Мономинералды жыныстар-бір минералдан, мысалы: мәрмәр-кальциттен. Магмалық жыныстар жер қыртысының жер қойнауында немесе оның бетінде салқындаған кезде магманың кристалдануы нәтижесінде пайда болады. Магма (грек. magma-қамыр)-бұл сұйық от (Т=1000...13000С) жердің жоғарғы мантиясынан көтерілген газдармен қаныққан күрделі Силикат балқуы. Тау жыныстарын жаралу шарттары бойынша жіктеу: - интрузивті (терең); - эффузивті (беттік). Әрбір интрузивті магмалық жыныс бірдей химиялық құрамы бар эффузивті аналогқа сәйкес келеді. Магмалық жыныстардың негізгі тау жыныстары-бұл силикаттар класындағы минералдар және оксидтер класындағы кварц. Интрузивті жыныстар Бұл жыныстар жер қыртысының ішінде жоғары қысым мен магманың баяу салқындауы жағдайында пайда болады. 1 құрылым-толық кристалды, яғни барлық минералдар кристалды күйде болады. Минералды дәндердің мөлшері бойынша келесі құрылымдар бөлінеді: афанит-жеке дәндер ажыратылмайды; ұсақ түйірлі-1 мм-ден кем дәндер; орташа дәнді-дәндер 1 мм-ден 5 мм-ге дейін; ірі түйірлі-5 мм-ден астам дән. Шөгінді тау жыныстары түзілуі бойынша 3 класқа бөлінеді: -сынықты -сазды -химия-биохимиялық жүктеу/скачать 87,29 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|