Тарихнамалық мектептердің қалыптасуы

5
Кітап:
Дәріс:
Тарих ғылымының тарихы
ХІХ ғасырдың екінші жартысы – ХХ ғасырдың басындағы ТАРИХИ ОЙ ЖӘНЕ КӘСІБИ 
ТАРИХНАМА
Базель университетінің тарихи ғылымдарының профессоры ЯКОВ БУРКХАРДТ (1818-1897) 
тарихшылардың тұтас ұрпағын тәрбиелеп, өз мектебін құрған болатын. Өзінің жалпы тарихи 
тұжырымдамасында ол Ранкке қарама-қарсы мемлекет пен саясатты емес, адамзаттың рухани және 
материалдық мәдениетін - тұрмысты, технологияны, өнерді, поэзияны, ғылымды алдыға қойды. 
Буркхардт кейінгі тарихнамаға үлкен ықпал еткен еуропалық мәдениеттің даму сызбасын құрды. Оның 
тұжырымдамасында басты орын Ренессанс дәуіріне тиесілі еді, оның атақты жұмысы «Қайта өрлеу 
дәуіріндегі Италиядағы мәдениет» (1860) те осы тақырыпқа арналған болатын.
Ранкенің және XIX ғасырдың 70-80-жылдарындағы Германиядағы мәдениет тарихының рухындағы
дипломатиялық тарихпен қатар, экономикалық тарих мәселелеріне қызығушылық артады, саяси 
экономикадағы тарихи мектеп дамып келеді. «Экономизм» тұрмыстық өмірге әлеуметтік дамуда шешуші 
рөл бергенімен , экономикалық тарих мәселелері саяси тарихқа өзін қарсы қоятын мәдени тарихтың 
ажырамас бөлігі ретінде қарастырылады. Экономикалық бағыттың - жас немесе жаңа тарихи-экономикалық 
деп аталатын мектептің жетекші өкілдері ГУСТАВ ШМОЛЛЕР (1838-1917), ЛУЙО БРЕНТАНО (1844-
1931) және КАРЛ БЮХЕР (1847-1930) болды. Бюхер тарихтың тұрмыс типі бойынша (үйлік - тәуелсіз 
табиғи, қалалық - үнемі алмасу орын алатын , халықтық) және өнеркәсіптік өндірісті дамыту сатылары 
бойынша (үйдікі, тапсырыстар бойынша қолөнер, нарыққа бағытталған қолөнер, үй өнеркәсібі және 
зауыт өндірісі) экономикалық кезеңділігін ойлап тапқан болатын. 
Өткеннің позитивистік қағидаттарын одан әрі дамыту белгілі неміс тарихшысы КАРЛА ЛАМПРЕХТТІҢ 
(1856-1915) шығармашылығымен және оның мәдени-тарихи синтез мектебімен байланысты болды 
(1890 жылдарда ол мәдениет тарихы бойынша 

жүктеу/скачать 0,94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: