46-ғылыми-әдiстемелiк конференция материалдары

301 
 
охране труда» и «Инженерной защите окружающей среды»; в течение последующих трех лет 
закладывалась основа для открытия специальности «Защита в ЧС», а в 1999 г. был произведен 
первый  набор  на  «Технико-правовую  экспертизу  в  ЧС».
 
Впоследствии  специалистов  по 
технике  безопасности,  охране  труда  и  окружающей  среды  стали  обучать  в  Казахском 
национальном  техническом  университете  имени  К.И.  Сатпаева  и  в  Карагандинском 
государственном  техническом  университете,  а  Кокшетауский  технический  институт  МЧС  РК 
сосредоточился  на  профессиональной  подготовке  кадров  по  защите  в  ЧС,  пожарной  и 
промышленной безопасности.  
В 2004 г.,  после  того  как  Казахстан  ратифицировал  Болонскую  декларацию  и  внедрил 
кредитную технологию обучения и трехуровневую систему высшего образования (бакалавриат 
– магистратура – докторантура Ph.D), произошло объединение специальностей «Эргономика и 
охрана  труда», «Защита  в  ЧС»  и  «Технико-правовая  экспертиза  в  ЧС»  в  одно  академическое 
направление – «Безопасность жизнедеятельности и защита окружающей среды», – по которому 
в  настоящее  время  в  ряде  казахстанских  ВУЗов  осуществляется  подготовка  бакалавров  и 
магистров.  
Основной  целью  вступления  Казахстана  в  «Болонский  процесс»  и  введения  кредитной 
технологии  обучения  в  систему  высшего  образования  страны  является  интеграция  в  единое 
европейское  образовательное  пространство.  Для  создания  казахстанской  модели  кредитной 
технологии  обучения  был  тщательно  изучен  опыт  зарубежных  вузов  более 50 стран  Европы, 
США, Азиатско-Тихоокеанского региона и СНГ.  
К  настоящему  времени  уже  завершены  такие  этапы  введения  кредитной  технологии 
обучения в систему безопасности жизнедеятельности и охраны окружающей среды, как: 
-  переход  к  оценке  стоимости  учебных  модулей  и  педагогической  нагрузки  в  кредит-
часах, а студенческой успеваемости – по международной буквенной десятибалльной системе;  
-  обеспечение  равномерности  и  последовательности  передачи  знаний  за  счёт 
установления  тесной  логической  связи  между  изучаемыми  дисциплинами  (пререквизитами  и 
постреквизитами), установленными Типовыми (ТУП) и Рабочими учебными планами (РУП); 
- увеличение объёма вузовского компонента (количества образовательных программ) до 
50% и одновременное уменьшение числа аудиторных занятий (не более 18 часов в неделю) и 
их  продолжительности (50 минут).  Углубленное  и  более  широкое  изучение  дисциплин 
отведено на самостоятельную подготовку студентов – СРС (самостоятельная работа студента) 
и  СРСП  (самостоятельная  работа  студента  под  руководством  преподавателя:  получение 
консультаций,  сдача  семестровых  и  защита  курсовых  проектов),  которые  позволили  формат 
«teaching»  преобразовать  в  формат «learning». Преподаватель  более  не  выступает  источником 
готовых  знаний,  а  становится  организатором  познавательно-мыслительной  деятельности 
студента, который, в свою очередь, приобретает опыт непрерывного самообразования; 
- предоставление студентам возможности ускоренного обучения за счёт летних семестров 
и  триместров,  свободы  выбора  элективных  курсов  при  формировании  индивидуальных 
учебных планов; 
-  отмена  зачётов  (и  зачётных  книжек)  и  введение  в  каждом  семестре  двух  рейтингов 
оценки  академической  успеваемости  студентов  (показатели  успеваемости  вносятся  в 
рейтинговые ведомости вместо зачётных книжек); 
-  установление  весовых  коэффициентов  для  рейтинга (0,4) и  экзамена (0,6) при 
выведении итоговой оценки по каждой изученной дисциплине; 
-  повышение  мотивации  студентов,  с  одной  стороны,  путём  внедрения  системы 
взысканий  за  академические  задолженности,  с  другой – посредством  предоставления 
возможности  получения  спонсорских  грантов  на  обучение  (Сколаршипс)  от  ведущих 
производственных  компаний,  заинтересованных  в  квалифицированных  специалистах  по 
безопасности жизнедеятельности и охране окружающей среды; 
-  переход  к  проведению  преподавателями  видеопрезентаций  в  оборудованных 
мультимедийных  аудиториях  с  использованием  активного  раздаточного  материала  вместо 
традиционных  лекций.  Фактически,  на  занятиях  студентам  предоставляются  наглядные 
указания, на что конкретно нужно обратить внимание в лекционном материале; 
-  расширение  спектра  квалификационных  требований  к  специалистам  по  безопасности 
жизнедеятельности  и  защите  окружающей  среды.  Современный  образовательный  стандарт, 
адаптированный  к  кредитной  технологии  обучения,  обязывает  выпускников  специальности 
«Безопасность  жизнедеятельности  и  защита  окружающей  среды»  быть  компетентными  не 

302 
 
только  в  технических  вопросах  обеспечения  безопасных  и  безвредных  условий  труда, 
предупреждения и ликвидации последствий техногенных аварий и природных катастроф, но и 
в особенностях 
систем экологического менеджмента (ISO 14001) и менеджмента охраны труда 
и промышленной безопасности (
OHSAS 18001 и OHSAS 18002).  
Одним  из  наиболее  объективных  показателей  эффективности  кредитной  технологии 
обучения,  в  частности,  по  специальности  «Безопасность  жизнедеятельности  и  защита 
окружающей  среды», является  новая  система  оплаты труда  профессорско-преподавательского 
состава.  Диаграммы  на  рисунках 1 и 2 показывают,  что  годовая  педагогическая  нагрузка 
преподавателей по безопасности жизнедеятельности и защите окружающей среды за последние 
10 лет уменьшилась в 2,5 раза, тогда как оплата их труда увеличилась в среднем в 30 раз.  
Оплата труда доцента в период с 2002 по 2011 гг. возросла с 0,7 до 19,5 долларов США за 
академический  час  проведения  занятий  по  безопасности  жизнедеятельности  и  защите 
окружающей  среды. (Старшие)  преподаватели  и  ассистенты  в  текущем  учебном  году  стали 
зарабатывать 13,5 долларов  США  за  академический  час,  что  почти  в 34 раза  превышает  их 
ставку 10 лет назад.  
Таким  образом,  пример  внедрения  кредитной  технологии  в  систему  обучения  по 
специальности  «Безопасность  жизнедеятельности  и  защита  окружающей  среды»  в  Казахстане 
показывает,  что  реформа,  приблизившая  государственные  образовательные  стандарты  к 
европейскому  уровню,  позволяет  также  экономически  оптимизировать  сферу  высшего 
образования страны и сделать её привлекательной для иностранных студентов. Несмотря на то, 
что  в  высших  школах  большинства  стран-участниц  «Болонского  процесса»  по  сей  день  нет 
академического направления «Безопасность жизнедеятельности и защита окружающей среды», 
казахстанские  вузы,  выпускающие  специалистов  в  данной  области,  стремятся  добиться 
конвертируемости их дипломов в международном образовательном пространстве и на мировом 
рынке труда. 
Объединение  различных  инженерных  специальностей  в  «Безопасность  жизнедея-
тельности и защиту окружающей среды» объясняется не только политическим стремлением к 
приведению  казахстанского  образования  к  соответствию  международным  стандартам
, 
но  и 
целесообразностью  применения  системного  подхода  к  научным  исследованиям,  академи-
ческому обучению и профессиональной подготовке кадров в области безопасности человека и 
окружающей  среды,  основная  цель  которых  заключается  в  повышении  эффективности 
прогноза,  профилактики  и  ликвидации  последствий  возможных  производственных  аварий, 
стихийных  бедствий,  техногенных  катастроф,  социальных  конфликтов,  нарушений  эколо-
гического равновесия.  
Для системной разработки стандартов и регламентов по безопасности жизнедеятельности 
необходимо  исследовать  риски  различного  происхождения  как  взаимосвязанные 
дестабилизирующие  факторы,  т.е.  в  комплексе,  о  чем  было  официально  заявлено  на  Второй 
конференции  ООН  в  Рио-де-Жанейро: «…решение  проблем  окружающей  среды  и 
экономического  развития  в  комплексе  и  согласованным  образом  является  единственным 
способом  обеспечить  человечеству  более  безопасное  будущее».  Чрезвычайные  происшествия 
последних  лет  неоспоримо  свидетельствуют  о  том,  что  опасности  и  угрозы  приобретают  все 
более  совокупный  характер:  войны  приводят  к  нарушениям  в  техногенной,  социальной  и 
экологической  сферах;  производственные  катастрофы  способны  индуцировать  природные 
катаклизмы,  а  стихийные  бедствия  могут  негативно  повлиять  на  состояние  промышленной 
безопасности.  
На  пространстве  СНГ  важным  шагом  на  пути  к  интеграции  систем  производственной 
безопасности является разработка единых Технических регламентов (ТР) Таможенного Союза 
(ТС),  образованного  Россией,  Белоруссией,  Казахстаном  и  Кыргызстаном.  На  сегодняшний 
день  уже  принято  девять  ТР  ТС  о  безопасности,  вступающих  в  силу  с 2012 года: «О 
безопасности  железнодорожного  подвижного  состава» (ТР  ТС 001/2011), «О  безопасности 
высокоскоростного  железнодорожного  транспорта» (ТР  ТС 002/2011), «О  безопасности 
инфраструктуры  железнодорожного  транспорта» (ТР  ТС 003/2011), «О  безопасности 
низковольтного  оборудования» (ТР  ТС 004/2011), «О  безопасности  упаковки» (ТР  ТС 
005/2011), «О  безопасности  пиротехнических  изделий» (ТР  ТС 006/2011), «О  безопасности 
продукции,  предназначенной  для  детей  и  подростков» (ТР  ТС 007/2011), «О  безопасности 
игрушек» (ТР ТС 008/2011), «О безопасности парфюмерно-косметической продукции» (ТР ТС 
009/2011).  В  настоящее  время  решаются  вопросы  о  принятии  проектов  ещё  пяти  ТР  ТС: «О 

303 
 
безопасности  пищевой  продукции», «О  безопасности  лифтов», «О  безопасности  химической 
продукции», «О  безопасности  машин  и  оборудования», «О  безопасности  рыбы  и  рыбной 
продукции». 
Охват  ТР  ТС  широкого  спектра  различных  отраслей  экономики,  промышленности  и 
сельского  хозяйства  в  едином  правовом  поле  нескольких  странах  свидетельствует  о 
системности подхода к стандартизации и унификации требований комплексной безопасности.  
Системный  подход  к  решению  проблем  безопасности  является  единственно  верным, 
обеспечивающим  защиту  человека  и  территорий  от  всех  видов  опасностей  с  использованием 
полного  набора  форм,  методов  и  средств  противодействия  дестабилизирующим  факторам  в 
рамках  единой  стратегии,  первым  шагом  на  пути  реализации  которой  является 
унифицированное  обучение  специалистов  по  безопасности  жизнедеятельности  и  защите 
окружающей  среды  широкого  профиля,  разбирающихся  не  только  в  охране  труда,  но  и  в 
экологии,  и  в  защите  от  чрезвычайных  ситуаций,  и  в  отраслевой  производственной 
безопасности.  
Одна  из  основных  задач  казахстанской  системы  профессиональной  подготовки  в  сфере 
безопасности  и  охраны  труда – тесное  взаимодействие  образовательных  учреждений  с 
производственными организациями. Согласно требованиям государственных образовательных 
стандартов  Республики  Казахстан,  на  базе  производственных  предприятий  организуются 
филиалы,  где  студенты  специальности  «Безопасность  жизнедеятельности  и  защита 
окружающей  среды»  проходят  производственную  практику,  объём  которой,  согласно 
требованиям кредитной технологии обучения, увеличен до 5 недель в год. 
Например,  компания  «Шеврон»  проводит  ряд  совместных  проектов  по  обмену  опытом 
между  специалистами  казахстанского  лидера  нефтедобычи  «Тенгизшевройл» (ТШО)  и 
кафедрами  «Безопасность  жизнедеятельности»  нескольких  Национальных  вузов:  регулярно 
организуются  презентации,  конференции  и  семинары,  но  основные  усилия  направлены  на 
улучшение  качества  подготовки  специалистов  в  области  безопасности  жизнедеятельности  и 
защиты  окружающей  среды.  Одним  из  долгосрочных  совместных  проектов  кафедр 
«Безопасность  жизнедеятельности»  и  «ТШО»  можно  считать  повышение  уровня  культуры 
безопасности  всего  населения  страны,  внедрение  лозунга  компании  «Безопасность  прежде 
всего!» и ее приоритета «Работа без происшествий» во все сферы промышленности, экономики 
и  повседневной  деятельности  человека.  Конечной  целью  совместных  программ  является 
осознание  каждым  человеком  принципов  безопасности  и  необходимости  следования  им  при 
любых  условиях,  что  в  итоге  должно  привести  к  повышению  общего  уровня  культуры 
безопасности,  снижению  риска  на  производстве  и  направлению  общественного  сознания  по 
курсу безопасности и экологичности. 
 
Список литературы: 
1.  Безопасность  жизнедеятельности:  Учебник  для  вузов  /Л.А.Михайлов,  В.П.Соломин, 
А.Л.Михайлов и др. – СПб.: Изд-во «Питер», 2005. – 302с. 
2. Безопасность жизнедеятельности и медицина катастроф: Учебник для студ. сред. проф. 
учеб.  заведений / С.Б.Варющенко,  В.С.Гостев,  Н.М.Киршин  и  др.;  Под  ред.  Н.М.Киршина. – 
М.: Издательский центр «Академия», 2008. – 320 с. 
3.  Инструктивно-организационная  документация  по  внедрению  кредитной  технологии 
обучения 'Под ред. А.А. Кусаинова. – Алматы: КазГАСА. 2003. – 44 с. 
 
 
 
Мысаева Қ.Н. 
 
ҚОҒАММЕН БАЙЛАНЫС МАМАНДАРЫН ДАЙЫНДАУДЫҢ ШЕТЕЛДІК 
ТӘЖІРИБЕЛЕРІ 
 
Қоғамдық пікірге ықпал етудің  пайда болуы сонау  көне замандардан басталғаны мәлім. 
Ерте  замандарда  қоғаммен  байланыс  қызметі  басқару  мен  діни  сенімнің  элементтері  ретінде 
көрініс тапты. Алайда, ХХ ғасырда адамзаттың тұрмыс-тіршілігі мен қызметінің өзгеруі және 
ақпараттық технологиялардың қарқынды дамуына байланысты қоғамдық пікірге ықпал етудің 
дербес түрлері дамыды. Соның нәтижесінде PR біртіндеп дербес ғылымға айналды.  

304 
 
«Қоғаммен байланыс» («public relations») термині алғаш 1807 жылы Американың үшінші 
президенті  Томас  Джефферсонның  «Конгресстегі  жетінші  рет  сөйлеген  сөзінде» «қоғамдық 
ойдың      жағдайын» «қоғаммен  байланыс»  сөз  тіркесіне  ауыстыруынан  басталды.  Ал, «public 
relations»  сөз  тіркесін 1882 жылы  заңгер  Дорман  Итон  АҚШ-тағы  Йельск  университетінің  
бітіруші  түлектерін  қоғамның  игілігіне  жұмыс  істеуге  шақырған  арнау  сөзінде  айтқан  деген 
деректер де бар.  
Американдық  қоғаммен  байланыстың  маркетингтік  қызметтің  ерекше  түрі  ретінде 
айтарымыз  оның  ұзақ  даму  тарихы  бар. PR-дың  американдық  моделі  ешқандай  шетелдік 
ықпалға  ұшырамаған,  керісінше  әлемде  осы  саланың  дамуына  негіз  болып,  өзіндік 
ерекшеліктерін сақтап қалды.  Сондықтан АҚШ-тағы  PR әлемде осы саланың қалыптасуы мен 
дамуындағы  классикалық  үлгі  ретінде  қарастырылады.  Сонымен  қатар, PR-дың  әлеуметік 
жауапкершілігі,  әлеуметтік  қызметі  және  әлеуметтік  басқару  жүйесінің  бір  бөлшегі  ретінде 
қалыптасуы АҚШ-та пайда болған.  ХХ ғасырдың бірінші жартысында алғашқы PR агенттіктер 
құрылса, 1918 жылы  Иллинойск  штатының  университеттерінде PR курстары  енгізілді. 1946 
жылы  АҚШ-тағы  алғашқы  қоғаммен  байланыс  қоғамдастығы (Public Relations Society of 
America), 1955 жылы Халықаралық PR – ассоциациясы (IPRA) құрылды.  
Ал,  АҚШ-пен  салыстырғанда  Еуропада  қоғаммен  байланыс  бірінші  дүниежүзілік 
соғыстан  кейін  Англияда,  содан  кейін  Германия  мен  Францияда  неміс  және  француз PR 
мектептерінің ашылуымен тығыз байланысты.   Неміс мектебінің ерекшелігі: PR – интеграция 
мен  түсіндіру  құралы  (бір  тілден  екінші  тілге  аударма)  болды.  Осы  құрал  арқылы  халықтың 
экономикалық,  саяси  және  басқа  да  салалардағы  өзара  қарым-қатынасын  қамтамасыз  етіп 
отырған.  Негізгі  міндеті – қоғамға  шынайы  ақпарат  таратуға  және  қоғамдық  пікір 
қалыптастыруға  көмектесу.  Француз  мектебі: PR – сенім  стратегиясы  қызметін  атқарды. 
Міндеті – үзілген әлеуметтік байланыстарды жалғастыру болды. Осы теория бойынша тұлғаны 
үшке  бөліп  қарастырады:  адам-өндіруші;  адам - тұтынушы;  адам-қарым-қатынас  иесі (PR  - 
адамдар мен қоғам арасындағы қарым-қатынасты зерттеуге арналған). 
Енді  әлемдегі PR саласындағы  білім  беруге  келетін  болсақ  ең  алғаш  қоғаммен 
байланысқа  қатысты  пәндер  АҚШ-та  оқытыла  бастаған.  Бүгінде  АҚШ-тың  барлық 
штаттарындағы  жоғары  оқу  орындарында    PR  мамандығы  бойынша  білім  береді.  Ал, 
Еуропадағы PR – саласында ең танымал білім беруші ел - Германия (Лейпцигтегі, Гамбургтегі 
және  Берлиндегі  жоғары  оқу  орындары)  саналады.  Германияда  қоғаммен  байланыс  саласы 
бойынша  білім  алған  мамандар  Еуропа,  Ресей,  тіпті  АҚШ-та  жоғары  сұранысқа  ие  мамандар 
болып танылған. Сонымен қатар, Ұлыбританияда да (Лондондағы оқу орындарында)  PR –дың 
жақсы мектептері бар.  
Ғаламдастырудың  талабына  сай PR-міндеттердің  жиі  өзгерістерге  ұшырауы  салдарынан 
бұл  қоғамдық  қатынастардағы  басқарудың  тиімділігі  мен  күрделілігін  білдіреді.  Сондықтан 
қоғаммен  байланыс  саласы  мамандарын  даярлауда  ең  маңыздысы – PR-дың  базалық 
тұжырымдамалары  мен  тәжірибелері  және  оны  пайдалану  жолдары,  қоғаммен  байланыстың 
заманауи мәселелері мен әдістері жайлы жан-жақты білім беру.  
АҚШ-тағы PR саласында  оқытудың  ерекшеліктеріне  тоқталсақ,  ең  алдымен PR-дың 
қазіргі қоғамдағы рөлі мен қызметіне теориялық және тәжірибелік жағынан толық мағлұматтар 
береді. Қоғаммен байланыс мамандығының оқу пәндері незінен PR теорияларын тәжірибемен 
ұштастыруға  арналған.  Стратегия  ұғымы  мен  стратегиялық  менеджменттің PR-дағы  қызметі 
зерттеліп, PR мен маркетинг арасындағы қарама-қайшы пікірлер анықталады, сондай-ақ, PR – 
бағдарламалар мен үрдістердің жүзеге асу деңгейі көрсетіледі.  
Жалпы АҚШ-тың жоғары оқу орындарындағы PR-дың оқу бағдарламалары PR-менеджер 
курстарына басымдылық береді. Осы сала бойынша алдымен мамандыққа кіріспеде қоғаммен 
байланыс  коммуникациялық  қарым-қатынастың  менеджменті  ретінде  қарастырылады.  Яғни 
PR-дың  ұйымдастырушылық  құрылымдардағы  қызметі;  қоғам  және  қоғамдық  пікір; PR-дың 
теориялық аспектілері, бағыттары мен әдістері туралы ақпараттар беріледі. Сонымен қатар, PR-
дың  психологиялық  аспектілері:  позитивті  имидж  психологиясы; PR-дың  манипулятивті 
технологиялары; PR –дың  мақсатты  аудиториясын  психологиялық  зерттеуге  назар  аударады. 
Репутациялық  менеджменттің  мемлекеттік  құрылымдар,  коммерциялық  компаниялар, 
қоғамдық  ұйымдардағы  қызметі  қарастырылады.  Компанияның  репутациясын  бағалау 
түсіндіріледі.  Яғни  кез-келген  өтілетін  материал  қарапайымнан  күрделіге  қарай  ауысып 
отырады.  

305 
 
АҚШ-тағы  журналистік  білім  беретін  жоғары  оқу  орындарының  ең  алғашқы  бестігіне 
кіретін  Огайо  университетінің  Медиа  мектебінде  қоғаммен  байланыс  мамандығы  бойынша 
бітіріп  шыққан  студенттер  еңбек  нарығында  ең  жоғары  сұранысқа  ие  мамандар  болып 
табылады.  Осы  жайлы  біздің  университетімізге  келіп  дәріс  оқыған  Огайо  университеті 
Е.Скриппс  атындағы  Медиа  мектебінің  профессоры,  Халықаралық  журналистика 
институтының  директоры  Юсуф  Калианго PR мамандарын  даярлаудағы  өз  тәжірибесімен 
бөлісті.  Профессор  Калиангоның  айтуы  бойынша  Е.Скриппс  атындағы  Медиа  мектепте PR 
мамандығы бойынша білім алатын студенттер теория мен тәжірибені қатар алып жүреді және 
студенттер  міндетті  түрде  АҚШ-тағы  беделді PRSA – Америкадағы  қоғаммен  байланыс 
Қоғамдастығының (The Public Relations Society of America (PRSA), IRPA – Халықаралық 
қоғаммен  байланыс  Ассоциациясының (International Public Relations Association (IPRA)) және 
кәсіби  ұйымдардың  мүшесі  болуы  шарт.  Себебі,  бұл  ұйымдар  студенттердің PR жобаларына 
жетекшілік жасап, оның жүзеге асуына көмектеседі.  
Мәселен, PRSA (Америкадағы  қоғаммен  байланыс  Қоғамдастығы)  қоғаммен  байланыс 
пен  коммуникация  саласындағы  ең  үздік  кәсіби  мамандарынан  тұратын  ірі  ұйым.  Сонымен 
қатар,  бұл  Ассоциация PR саласындағы  кәсіби,  академиялық  жағдайды  бақылайды  және 
мемлекеттегі  қоғамдық  қарым-қатынастардың  дұрыс  қалыптасуына  көмектеседі.  Бұл  ұйымға 
21 000-нан  астам  кәсіби  біліктілігі  жоғары  маман  мүше.  Сондай-ақ,  осы  Ассоциацияның 
студенттерге арналған Америка қоғамындағы Студенттердің қоғамдық байланыс қоғамдастығы 
(PRSSA)  жұмыс  істейді  және  осы  қоғамдастыққа  барлық  осы  сала  бойынша  білім  беруші 
жоғары оқу орындарының  он мыңнан астам студенті мүше.  
Сондай-ақ,  профессор  Ю.Калианго  Огайо  университетінің  Медиа  мектебінде  қоғаммен 
байланыс  мамандығы  студенттерін  дайындаудың  бірнеше  кезеңдерден  тұратынан  айтып  өтті. 
Алғашқы  кезеңде  студенттер PR мамандығының  негізгі  мәселелерін  анықтайды.  Мұнда 
стратегияны  жоспарлаудағы  зерттеудің  рөлі  мен  ситуациялық  талдау  және PR-зерттеулердің 
мақсаты, түрі және әдістері қарастырылады.  
Екінші  кезеңде  студент  жоспарлау  мен  бағдарлама  жасауды  үйренеді.  Мұнда  негізінен 
бағдарламалау,  ұйымдастырушылық  миссия,  мақсатты  жоспарлау, PR-жобаның  міндеттерін 
анықтау; стратегия және тактика, PR компаниялар үшін бюджет құрастыруға дағдыланады.  
Үшінші  кезеңде  студенттер PR-бағдарламалардың  жүзеге  асуына  назар  аударады. 
Жобаны  жүзеге  асыру  жолдары  және  коммуникация,  ситуациялық  талдау, PR-зерттеулердің 
мақсаты, түрі және әдістері толығымен жан-жақты қарастырылады. 
Төртінші  кезең PR-бағдарламаларды  бағалауға  арналады.  Негізгі  критериилері: 
жоспарлау  және  ұйымдастырушылық  қызметі,  мақсатты  жоспарлау, PR-бағдарламалардың 
алдына қойған міндеттерінің жүзеге  асуы, стратегия және тактика, бюджеттің құрастырылуы. 
Студенттің  осы  талаптарға  сай  келген PR-жобасы PR-компанияларға  өндіріске  енгізуге 
беріледі.  Осылайша  қоғаммен  байланыс  мамандығы  бойынша  білім  алатын  студент 
университет  қабырғасынан-ақ  теория  мен  тәжірибені  ұштастыра  білім  алады.  Кез-келген 
жұмыс орнына дайын маман болып барады. 
Сондықтан,  қоғаммен  байланыс  саласының  мамандарын  дайындауда  сапаны  арттыру 
үшін  бізге  де  осы  секілді  тәжірибені  енгізу  және  өндіріспен  тығыз  байланыста  жұмыс  істеу 
қажет деп есептеймін.  
 
 

жүктеу/скачать 6,55 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: