46. Нитраттың редукциясы. Өсімдіктердің физиологиялық маңызы
Хлорофиллдің жарықты сіңіруі, хлорофилл молекуласының энергетикалық жағдайы
жүктеу/скачать 2,75 Mb.
|
| 23.Хлорофиллдің жарықты сіңіруі, хлорофилл молекуласының энергетикалық жағдайы.
Р. Хилл 1937 жылы хлоропласттарда электрондардың акцепторлары бар жағдайда сәуленің эсерінен су ыдырайтынын жэне оттек бөлінетінін көрсетті. Ол процесті Хилл реакциясы деп атайды. Судың ыдырауы 3 сатыдан тұрады: жаръщ 4Н20 ------------► 4Н++ 4 ОН' (фотолиз) хлорофилл 4 ОН-------------► 2Н20 + 4е- + 0 2 2 Бензохинон + 4Н+ + 4е— > 2 Гидрохинон Хлорофилдің тотығу-тотықсыздану процеске қатысатынын бірінші рет Тимирязев ұйғарған. Бірінші рет фотототықсыздану процесін А.А. Красновский 1948 жылы тэжірибе жасап көрсеткен. Пиридинде ерітілген хлорофилл анаэробты жағдайда күн сәулесі эсерінен аскорбин қышкылымен немесе басқа электрон донорларымен тотықсызданады. Онда хлорофилдің тотықсызданған («қызыл») формасы пайда болады, оның сіңіру максимумы - 525 нм: Хл + hv—> Хл* —*■ Хл + АН <-> -ХЛ'+ • АН+ ОН: радикал донор 49 Жарық жоқ жағдайда реакция қарсы бағытта жүреді. Фотототықсызданған хлорофилл эртүрлі электрон акцепторларды тотықсыздандыра алады. Акцептор бар жағдайда хлорофилл күн сәулесі түскенде сенсибилизатор ретінде қызмет атқарады: hv е J, е~ Электрон доноры —> Хлорофилл —► Электрон акцепторы Осы жағдайда NAD+, рибофлавин, хинон, Ғе3+, оттегі тотықсызданады. Осы реакцияларды «Красновский реакциялары» деп атайды. Хлорофилл молекуласы бірінші акцептор жэне бірінші донор ретінде қызмет атқарады. Сонымен, хлорофилл молекуласы 3 негізгі қызмет атқарады: 1) күн сәулесінің энергиясын тандап сіңіру, 2) электронның қозу энергиясы түрінде энергияны сақтау, 3) фотоқозу - энергиясын фотохимиялы, фотототықсызданған жэне фотототыққан қосындылардың химия энергиясына айналдыру. Фотосинтез - су оттегіне дейін тотығатын, көмірқышқыл газы көмірсуларға дейін тотықсызданатын тотығу-тотықсыздану процесі. Терминдер «тотығу» жэне «тотықсыздану» фотосинтезді түсінуге өте маңызды терминдер болып келеді. Тотығу процесінде оттек қосылады және протондар мен электрондар алынады, ал тотықсыздану процесі - оттегінің бөлінуі жэне протон мен электрондардың қосылуы. жүктеу/скачать 2,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|