№6 ДӘріс қазақстанның климаттық жағдайы. Негізгі климаттүзуші факторлар. Климаттық жағдайлар


Климаттың сипаттамасы және климаттық аудандастыру



бет8/8
Дата13.05.2023
өлшемі38,4 Kb.
#92873
1   2   3   4   5   6   7   8

Климаттың сипаттамасы және климаттық аудандастыру


  • Қазақстанның климаттық жағдайлары әртүрлі метеорологиялық шамалардың үйлесімінде, ең алдымен ауаның беткі қабаты мен белсенді бетіндегі жылу мен ылғалдың әртүрлі арақатынасында көрінеді. Бұл өз кезегінде күн радиациясының қарқындылығына, температура мен жауын-шашын режиміне, рельефке, булануға және т. б. байланысты.

Б. П. Алисов радиациялық режимді және циркуляциялық процестерді, сондай-ақ топырақ - өсімдік аймақтарының шекараларын есепке алу негізінде орындаған бұрынғы КСРО аумағын климаттық аудандастыруға сәйкес жазық Қазақстанда (қалыпты белдеу шегінде) 5 климаттық облыс бөлінеді:


  • Б. П. Алисов радиациялық режимді және циркуляциялық процестерді, сондай-ақ топырақ - өсімдік аймақтарының шекараларын есепке алу негізінде орындаған бұрынғы КСРО аумағын климаттық аудандастыруға сәйкес жазық Қазақстанда (қалыпты белдеу шегінде) 5 климаттық облыс бөлінеді:

  • 1) Атлантика - еуропалық континенттік-Батыс Қазақстан және Ақтөбе облыстарының солтүстігі, Жайықтың (Оралдың) және Електің орта ағысындағы бассейн, дала аймағы;

  • 2) Шығыс-Еуропалық континенттік - Каспий маңы (Маңғыстаусыз), жартылай шөл және шөл;

  • 3) Батыс-Сібір және Солтүстік-Қазақстан - Солтүстік - Қазақстан, Ақмола, Павлодар облыстары (Оңтүстік шекара - Қарағанды ендігінде), орманды дала және дала аймақтары;

  • 4) Орталық-Қазақстан континенталды - Ембі, Торғай, Сарысу, Аягөз жоғарғы ағысындағы, көл бассейніндегі тар жолақ. Зайсан, шөлейт аймақ;

  • 5) құрлықтық Солтүстік-Тұран-Маңғыстаудан Арал мен Балқашқа дейінгі кең белдеу, Солтүстік шөл.

  • Тауларда екі облыс бөлінген:

  • 1) Алтай тауы - солтүстік-шығыста және

  • 2) Тянь-Шань тауы - оңтүстікте.

Қорытынды


  • Қазақстанға негізінен арктикалық, қоңыржай және тропикалық ендіктердің ауа массалары әсер етеді. Ауа массаларының екі түрі бар, олардың кірігуі жауын-шашын әкеледі: 1. Орташа ауа массалары. 2. Арктикалық ауа массалары.

  • Республикада жылдың төрт мезгілі (жаз, күз, қыс, көктем) нақты көрсетілген. Қыста Сібірдің қатты аяздары басым болады. Жазда Қазақстан мен Орта Азияда қалыптасатын тропикалық ауа массалары басым болады. Жазғы және қысқы температуралардың амплитудасы климаттың континенталдылығын күшейтеді.

  • Қазақстанның кең аумағы, атмосфералық айналымның ерекшеліктері мен жер бедерінің әртүрлілігі, жұтылған және шағылысқан радиацияның мөлшері ауа температурасына әсер етеді. Бүкіл республика үшін тәуліктік және жылдық температураның үлкен ауытқуы тән. Жазық-төмен таулы бөлікте орташа жылдық және орташа айлық температура солтүстіктен оңтүстікке, ал биік таулы облыстарда жергілікті жер теңіз деңгейінен жоғары көтеріліп өзгереді.


http://melimde.com

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет