№8 Дәріс Дамуында бұзылуы бар балалардың тұлғалық даму ерекшеліктері

Саңырау баланың сөйлеу арқылы жасалатын қарымқатынасының бұзылуы, оны айналасындағы сөйлейтін адамдардан бөлектейді, әлеуметтік тәжірибелерді игеру қиындықтарын туғызады. Саңырау балалар, ауызша сөйлеудің мәнерлі жақтары мен музыканы қабылдай алмайды. Сөйлеудегі тежелу, олардың өздерінің және өзгелердің эмоцияларын сезінуге кедергі жасайды, тұлғааралық қарым-қатынастарды қысқартады.

Көркем әдебиет әлеміне кеш ену, олардың эмоционалды күйлерінің жұпыны, жадағай болып қалуына әкеп соғады, басқа адамдар мен көркем шығарма кейіпкерлері үшін, қайғыру мен қуану сезімдерінен ада болады. Саңырау балалардың жеке тұлғасы мен эмоционалды саласына мимика, ымдау, айқын қимыл-қозғалыстар сияқты, эмоцияны жеткізе алатын тәсілдер жақсы әсер етеді.

Көркем әдебиет әлеміне кеш ену, олардың эмоционалды күйлерінің жұпыны, жадағай болып қалуына әкеп соғады, басқа адамдар мен көркем шығарма кейіпкерлері үшін, қайғыру мен қуану сезімдерінен ада болады. Саңырау балалардың жеке тұлғасы мен эмоционалды саласына мимика, ымдау, айқын қимыл-қозғалыстар сияқты, эмоцияны жеткізе алатын тәсілдер жақсы әсер етеді.

Мысалы, мектеп жасына дейінгі балалардың ата-анасы саңырау болса, олар өздерінің интеллектуалды эмоционалды күйлерін жеткізуде, сау балалардан кем емес, ал ата-анасы еститін саңырау балалардың мінез-құлқындағы эмоционалды көріністер өте жұпыны болып келеді. Саңырау ата-аналардың, бастауыш сынып жасындағы саңырау балалары, өз құрбыларымен анағұрлым белсенді қарымқатынас жасайды, білуге құштар, өз достары арасында басшылыққа ұмтылады. Ал еститін, ата-аналардың саңырау балалары, керісінше, өте ұялшақ, белсенді қарым-қатынастан қашқақтайды, жалғыз болуға тырысады.

Мысалы, мектеп жасына дейінгі балалардың ата-анасы саңырау болса, олар өздерінің интеллектуалды эмоционалды күйлерін жеткізуде, сау балалардан кем емес, ал ата-анасы еститін саңырау балалардың мінез-құлқындағы эмоционалды көріністер өте жұпыны болып келеді. Саңырау ата-аналардың, бастауыш сынып жасындағы саңырау балалары, өз құрбыларымен анағұрлым белсенді қарымқатынас жасайды, білуге құштар, өз достары арасында басшылыққа ұмтылады. Ал еститін, ата-аналардың саңырау балалары, керісінше, өте ұялшақ, белсенді қарым-қатынастан қашқақтайды, жалғыз болуға тырысады.