А. А. Айдарбекова магистр, аға оқытушы, Н. А. Сәндібаева п.ғ. к., доцент м а

Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің Хабаршысы №1(43), 2013
11
Квартдарье
99
,
0
)
4
(


P
екендігін анықтаймыз. 
Бұдан, Квартдарье үшін жел агрегатында ауа ағынының жылдамдығы нӛлге тең 
болғанда қысым толығымен қалыптасады. Әрине, мұндай жағдай болмайды. Жергілікті 
қысым артатын және ағынның индуктивті жылдамдығы азаятын аумақта жел турбинаны
еркін айналып ӛте бастайды, бірақ нолге тең болмайды. Жел ағынының энергия жиынын 
сипаттайтын ―k‖ и ― 

‖ коэффициенттері сәйкесінше тӛмендейді. Дарье және Бидарье 
режиміндегі тәжірибелік лабораториялық моделі және сонымен қатар (2) қысымның 
ӛзгеруі негізінде, турбинаның әр түрлі санының біліктес валдарының ―

‖ эффективті 
коэффициентінің мәнін шығаруға болады. Ол үшін мына фактке назар аударайық, (2) 
Дарьеден Бидарьеге ӛткенде қысым 24%-ға артады. Ал Үшдарье жағдайында Дарьемен 
салыстырғанда 2 есе артады. Бидарьеде және нақты жағдайда желді қабылдаудағы 
қысымның ӛзгерісі пропорционал болуы тиіс. Эксперименттің нәтижесі Дарьеге қарағанда 
Бидарьенің 
эф

эффективті жел энергиясын пайдалану коэффициентінің мәні 40%-ға 
артық екендігін кӛрсетті. Ал теория жүзінде 69 %-ға жоғарылайтындығы болжанған 
болатын. Бұл айырмашылық ағынның индуктивті жылдамдығының кемуі есебінен ((76-
45)/45) 100 % - 40 % = 69 % - 40% = 29 % болып отыр. Олай болмаса, теорияға сәйкес 
Дарьемен салыстырғанда Бидарье турбинасының қысымының 
)
2
(
P

артуы аппараттың 
жел энергиясын пайдаланудың жиынтық коэффициентінің 29% тӛмендеуіне әкеледі. 
Нәтижесінде Бидарье үшін [3]: 
,
63
,
0
%
100
%
29
45
,
0
76
,
0
эф
max





%.
40
%
100
45
,
0
45
,
0
63
,
0



(5) 
құрайды. 
Бұл әдістен Дарьемен салыстырғанда, 
эф

эффективті мәнінің жоғарылауы
―Гидроприбор‖ ғылыми зерттеу институтында жүргізілген эксперименттерінің 
мәндерімен сәйкес келетіндігі кӛрініп тұр. Осы жерден келесі эмпирикалық тәуелділікті 
оңай құруға болады: 
,
%
100
%
29
)
1
(
)
1
(
)
2
(
)
1
(
)
(
)
(
эф













жүктеу/скачать 4,01 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: