А. Амангелді, С. Симбаева
САН ЕСІМНІҢ МАҒЫНАЛЫҚ ТҮРЛЕРІ
жүктеу/скачать 53,4 Mb. Pdf көрінісі
|
| САН ЕСІМНІҢ МАҒЫНАЛЫҚ ТҮРЛЕРІ
(Разряды имен числительных) 1. Есептік сан есімдер Количественные числительные 1 Сұрақтары (вопросы) Қанша? Неше? (сколько?) 2 Жасалу жолдары (способы образования) Қосымшасыз (без аффиксов) 3 Құрамы (по составу) 1. Дара: бір, екі, үш, төрт, бес, алты, жеті сегіз тоғыз, он, жүз, мың 2. Күрделі: он бір, отыз үш, жүз сегіз, бес жүз бес, мың тоғыз жүз тоқсан тоғыз. 4 Мағынасы (по значению) Заттың дәл нақты санын атап көрсетеді. 5 Сөйлемде атқаратын қызметі (функция в предложении) 1) бастауыш, 2) анықтауыш, 3) баяндауыш. Мысалы: Бес саусақ бірдей емес. Керуен сазы хабарына он бес әнші, екі күйші қатысты. Кітап саны – он. 2. Реттік сан есімдер Порядковые числительные 3. Жинақтық сан есімдер Собирательные числительные 1 Сұрақтары (вопросы) Нешеу? (сколько?) 2 Жасалу жолдары (способы образования) -ау/-еу 3 Құрамы (по составу) Дара: біреу, екеу, үшеу, төртеу, бесеу, алтау, жетеу 4 Мағынасы (по значению) Заттың санын жинақтап көрсетеді. 5 Сөйлемде атқаратын қызметі (функция в предложении) Бастауыш. Мысалы: біреу тойып секіреді, Біреу тоңып секіреді. 1 Сұрақтары (вопросы) Қаншасыншы? Нешінші? (который?) 2 Жасалу жолдары (способы образования) -ыншы/-інші -ншы/-нші 3 Құрамы (по составу) 1. Дара: бірінші, оныншы, елуінші 2. Күрделі: он бірінші, отыз үшінші, жиырма алтыншы, екі жүз бесінші, мың тоғыз жүз тоқсаныншы. Екі мың екінші т.б. 4 Мағынасы (по значению) Заттың реттік санын білдіреді 5 Сөйлемде атқаратын қызметі (функция в предложении) Анықтауыш. Мысалы: Бауыржан бесінші сыныпта оқиды. |