А. И. Исаева Қазақ халқындағЫ
Материалы по истории Башкирской АССР. - М .- Л.: Изд-во АН СССР, 1949. - Т. III
жүктеу/скачать 7,97 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- - Вып. 2. - С. 204, 36.
| 329
Материалы по истории Башкирской АССР. - М .- Л.: Изд-во АН СССР, 1949. - Т. III - С.339;43. 330 Игнатьев Р. Карасакал, Лже-хан Башкирии // Труды научного общества по изуче нию быта, истории и культуры башкир при наркомпроссе БАССР. - Стерлитамак, 1922. - Вып. 2. - С. 204, 36. гін біле тұра, мұндай қадамға баруын саяси қадам деп бағалауға болады. Яғни, соғыстың тек ұрыс даласында ғана емес, сырттай саяси жүрістер арқылы да жүргізуге болатындығын ескерген ба- тырларымыз қытығына тиюге тырысқан тэрізді. Олардың мұндай шешімдері нэтиже де берген болатын. Мәселен Галдан Церен Қа- расақалды өлтіру үшін адам жалдаса, Ресей жағы Әбілқайыр хан- ға оны ұстап беруді тапсырған. Ханның жоғарыда аталған би мен батырдан Қарасақалды тартып ала алмайтындығы белгілі жэйт еді. Сол себепті Әбілқайыр хан Ресейге жіберген хаттарының бі- рінде Қарасақалды қайтару үшін наймандардың 30 адамын кепіл- дікке алуды кеңес етсе, баласы Нұралы губернатор И. Неплюевке мынандай мазмұндағы хат жазған: «қазақ еліндегі қашқындарды жэне орыс тұтқындарын босатып алу үшін Орта Жүздегі Қараке- сек руының өкілі Қазыбек бидің балаларын, туыстарын, Қараке- рей найман руының батыры Қабанбайдың балаларын, не болмаса жақындарын ұстап алу қажет»331 Осыған ұқсас оқиға XVIII ғасырдың 50 жылдары тағы да қайталанып, онда да зерттеуіміздің негізі батырлар институты- ның өкілдері өздерінің қоғамдағы жетекші рөлді иеленетіндік- терін тағы да дәлелдейді. Толығырақ тоқталатын болсақ, арасы- на он жылдан артық уақыт салып бұрқ етіп көтерілген башқұрт халқы отарлаушы ел тарапынан тағы да басып жаншылады. Ен- дігі жерде көтеріліс басшылары ғана емес, біршама халық қазақ даласына қарай ағылады. Кезінде М. Тевкелевті әкелгені үшін Әбілқайырға қарсы шыққан Серке батыр, сонымен бірге Бек- баулы, Байдәулет, Қотыр тәрізді Кіші Жүздің батырлары оларды өздеріне қабылдап, қорғаймыз деп уэде береді. Бұл үшін аталған батырлар мен орыс экімшілігінің бұйрығын сөзсіз орындайтын Нұралы хан жасақтары арасында бірнеше адамның өліміне әкел- ген қақтығыс та орын алады332 Осы жэне жоғарыда баяндалған оқиғалар көшпелілердің, оның ішінде түркі тілдес башқұрттар- дың қазақ хан-сұлтандарынан емес, батырлар қауымынан қолдау жүктеу/скачать 7,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|