13-тапсырма. «Отан отбасынан басталады» деген тақырыпта повестің
көркемдікидеялық құндылығын бағалап, әдеби эссе жаз.
14-тапсырма. «Ұшқан ұя» повесі бойынша жазылған әдеби сынпікірлерді
саралай отырып, өз сыни пікіріңді жаз.
МҰҚАҒАЛИ МАҚАТАЕВ (1931–1976) Қазақтың ақиық ақыны Мұқағали Мақатаев
1931 жылы 9 ақпанда Алматы облысы қа зір гі
Райымбек ауданының Қарасаз ауылында дүние
ге келген. Қазақ халқының дәстүрі бойынша
үйдің тұңғыш баласы атаәжесінен тәрбие алуы
тиіс. Сондықтан Мұқағали әжесі Тиынның
қолында өседі. Балалық шағы соғыспен қатар
өткендіктен, ақын тағдырдың ащы дәмін ерте
татады. Мұқағалидің «Қарлығашым, келдің
бе?»,
«Дариға
жүрек»
(1972),
«Аққулар
ұйықтағанда», «Шуағым менің» (1975), «Соғады
жүрек»,
«Шолпан»,
«Жырлайды
жүрек»,
«Өмірөзен», «Өмірдастан» т.б. жыр жинақтары, сондайақ «Қош, ма
хаббат!» (1988) атты прозалық кітабы да бар. Біршама өлеңдеріне ән жа
зылды. Өзін аудармашылық қырынан да сынап көрген Мұқағали Данте
Алигьеридің «Құдіретті комедиясының» «Тамұқ» деген бөлімін (1971),
Шекспирдің «Сонеттерін» (1970), Уолт Уитменнің өлеңдерін (1969) қазақ
тіліне аударды. Ақынның көзі тірісінде 3 аударма кітабы – У. Уитмен
«Шөп жапырақтары» (1969), У. Шекспир «Сонеттер» (1970), Д. Алигьери
«Құдіретті комедиясының» «Тамұқ» бөлімі (1971), 8 жыр жинағы –
«Ильич» (1964), «Армысыңдар, достар» (1966), «Қарлығашым, келдің бе?»
(1968), «Мавр» (1970), «Дариға жүрек» (1972), «Аққулар ұйықтағанда»
(1974), «Шуағым менің» (1975), «Өмірдастан» (1976) т.б. жарық көрді.
У. Уитмен, У. Шекспир, Н. Тихонов, Р. Бернс, Ф. Ансари, А.Акопян,
А. Исаакян, Е. Евтушенко, Ф. Моргунның бірнеше өлеңдерін аударды.
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*Кни а е
ста ена иск
чите н б аз ате н х е
х
с
асн
иказа инист а б аз ани и науки ес уб ики Казахстан т 17 а 2019
а 217
126
Ю.А. Александров, М.М. Курганцев тәржімалаған ақын өлеңдері «Зов
души» деген атпен орыс тілінде басылып шықты.
1-тапсырма.Мұқағали Мақатаевтың өмірі мен шығармашылығына бай
ланысты шағын зерттеу жүргіз. Зерттеуде ақынның поэмаларының тақы
рыптары мен негізгі идеясы, көркемдік ерекшеліктері туралы мәліметтер
келтір.
2-тапсырма. Поэманың толық нұсқасын хрестоматиядан оқы. Эпилог пен
прологтың поэма мазмұнын ашуда қандай рөл атқарып тұрғанын айтып
бер.
