Абай облысы білім басқармасының «аягөз ауданы білім бөлімі» мм-нің ОҚУ-Ғылыми ұйымдастырушылық Әдістемелік


-2023 оқу жылына арналған биология пәні бойынша



бет6/11
Дата04.05.2023
өлшемі1,33 Mb.
#89926
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
2022-2023 оқу жылына арналған биология пәні бойынша
ББЖМ–ға дайындықтың тақырыптық жоспары


Құрастырған: Рысжанова Л.С.Шарипова Р.Т
Мақсаты:
1.Оқушылардың биология пәнінен ББЖБ -да жоғары көрсеткіш көрсетуіне және олардың танымдық мүмкіндіктері мен деңгейін көтеруге ықпал жасау.
2.Білім сапасының жақсаруына жағдай жасау.
3.Оқушыларды сапалы дайындаудың арқасында ББЖБ -ны жақсы тапсыруға ықпал ету.
Міндеттері:
1.Құзыреттілігімнің өсуінің соңғы нәтижесін анықтау;
2.Оқушылардың ойлау қабілеттерінің дамуына бағытталған оқу – тәрбие үрдісінің сапалы көрсеткіштерін бақылау;
3.Биология пәнінен алған білімдерін жүйелі түрде қайталап, нығайтуларына көмектесу;
4.Ой-өрісін, белсенділігін, қызығушылығын, шығармашылық ізденісін ояту;
5. Тақырыпқа ынта қоюға, оның мақсатын, мазмұнын, болашағын түсініп, іс жүзіне асыра білуге дағдыландыру;
Күтілетін нәтиже:

- мұғалім біліктілігін арттыру


- оқушының білімдегі сапа көрсеткішін көтеру
- ББЖМбойынша жоғары пайызға жету


Биология пәнінен ББЖМ- ға дайындықты жетілдірудің
2022-2023 оқу жылына арналған
дайындық жоспары





Бөлім

Тақырыптар

Сағат саны

Оқу мақсаты

Мерзімі

1

Жасушалыцбиология.


Молекулалыкбиология

1.Жасуша – ағза құрылысының негізгі бөлшегі.

2.Көмірсулар – энергия көзі. Липидтердің қасиеттері мен қызметі. Липидтердің әртүрлілігі: майлар, фосфолипидтер, балауыз.


Нәруыздар, қасиеттері мен
қызметтер.
1.ДНҚ молекулалық құрылысының принцптері: нуклеотидтердің комплементарлылығы.
Моделдеу: «ДНҚ молекуласын құру»

1


1

1


7.4.2.1 - «жасуша», «ұлпа», «мүше», «мүшелер жүйесі» ұғымдарды түсіндіру;
8.4.2.2 эукариот және прокариот жасушалардың құрылысын салыстыру
9.4.2.1 - өсімдік және жануар жасушаларының негізгі бөліктерінің құрылысы мен қызметтерін түсіндіру
8.4.1.2 көмірсулар мен липидтің биологиялық қызметтерін сипаттау.
8.4.1.3 нәруыздардың қасиеттері мен биологиялық қызметтерін сипаттау
9.4.1.2 - ДНҚ молекуласының қос шиыршықты құрылымын сипаттау.
9.4.1.3 - ДНҚ-ны құрылымдық қағидалары негізінде үлгілеу




2

Tipiағзалардыцкөптүрлілігі.

Биосферажәнеэкожуйе адам кызметініңқоршаған ортаға әcepi



1.Модельдеу «Қоректік тізбек пен торды құру». Адам экожүйенің бір бөлігі. Қазіргі адам іс - әрекеттерінің экожүйеге әсері.
Қазақстанда ерекше қорғалатын
аймақтар. Қазақстан Республикасының Қызыл кітабы.
2.Даражарнақты және қосжарнақты өсімдіктер. Жануарлардың басым типтері мен олардың кластары
Демонстрация «Хордалы
жануарлар мен буынаяқтылардың ерекшелік белгілерін анықтау»

Қазақстан Республикасының экологиялық проблемалары.


Пайдалы қазбаларды өндірудің қоршаған орта мен адам денсаулығына әсері. Пестицидтердің қоршаған орта мен адам денсаулығына әсері.
Парниктік эффектісі (жылыжай) және озон қабатының жұқаруы. Дүниежүзілік мұхит деңгейінің көтерілуінің, су мен атмосфера температурасының өзгеруінің тірі ағзаларға әсері.

1
1
1

7.3.1.3 - қоректік тізбектер және қоректік торларды құрастыру.
7.3.2.1 - адам мен экожүйе арасындағы қарым-қатынастарды сипаттау.
7.3.2.3 - ерекше қорғалатын Қазақстан Республикасының табиғи аймақтарының өсімдіктері мен жануарларын сипаттау
8.1.1.2саңырауқұлақтардыңерекшелікбелгілерін сипаттау.
8.1.1.3 даражарнақты және қосжарнақты өсімдіктерді негізгі белгілеріне қарай ажырату
8.1.1.4 буынаяқтылар мен хордалы жануарлар кластарын ерекше белгілері бойынша танып білу
8.3.2.3 Қазақстан аумағындағы экологиялық проблемалардың туындау себептері мен оларды шешу жолдарын түсіндіру.
9.3.2.1 - пайдалы қазбалар өндірудің және қайта өңдеудің қоршаған ортаға әсерін түсіндіру
9.3.2.2 - пестицидтерді пайдаланудың қоршаған орта мен адам денсаулығына әсерін түсіндіру.
9.3.2.3 - парниктік эффектінің тірі ағзаларға әсерін түсіндіру;
9.3.2.4 - озон қабатының бұзылуының себептері мен салдарын түсіндіру




3

Қоректену

  1. Жануарлардың асқорыту жүйесі. Адам, сиыр, жауынқұрттың асқорыту жүйесінің құрылысын салыстыру.

Тістердің құрылысы мен қызметі, олардың гигиенасы. Адамның асқорыту
Жүйесініңқұрылысы.
Дәрумендердің сипаттамасы және оларды жіктеу



  1. Ферменттердің әсер ету механизмі. Ферменттің белсенді орталығы.

1

1


8.1.2.1. - омыртқасыз /жауынқұрт/, күйіс қайыратын /сиыр/ жануарлар мен адамның асқорыту жүйесінің құрылысын салыстыру
8.1.2.2 әртүрлі типті тістердіңқұрылысы мен қызметтері арасындағы байланысын және тісті күту ережелерін сипаттау
8.1.2.3 адамның ас қорыту жүйесінің құрылысы мен қызметтері арасындағы өзара байланысты түсіндіру.
8.1.2.5 адам ағзасындағы дәрумендердің маңыздылығын сипаттау
9.4.1.1 - ферменттер механизмін оқып тану






4

Заттар тасымалы

  1. Заттардың тасымалдануына қатысатын тірі ағзалардың мүшелері мен мүшелер жүйесі.

Ағзаның ішкі ортасы және оның маңызы.
Қанның құрамы мен қызметі.

  1. Иммунитет. Гуморальдық және жасушалық иммунитет

Қан топтары және қан құю, резусфактор.
Жануарлардың жүрек-қан тамырлары жүйесі құрылысының ерекшеліктері мен
Эволюциясы

  1. Активті және пассивті тасымалдардың ұқсастығы мен айырмашылығы. Жасуша мембранасы арқылы тасымалдану. Белсенді тасымалдану кезіндегі энергияның жұмсалуы.

Сыртқы және ішкі факторлардың транспирацияға әсері.

1
1

1


7.1.3.2 – өсімдіктерде заттардың тасымалын қамтамасыз ететін мүшелерді танып білу.
8.1.3.5 лимфа жүйесін және қан, ұлпа сұйықтығы мен лимфа арасындағы өзара байланысты сипаттау

8.1.3.1 қан құрамы мен қызметін сипаттау


8.1.3.3 лейкоциттердің түрлі типтерінің қызметтерін сипаттау
8.1.3.7 агглютинация және резус-конфликт механизмдерін түсіндіру
8.1.3.8 жануарлар жүрегінің құрылысы мен қантамырлар жүйелерінің маңызын сипаттау
9.1.3.1 - активті және пассивті тасымалдарды салыстыру
9.1.3.2 - өсімдіктердегі транспирация үдерісінің мәнін түсіндіру






5

Тыныс алу

  1. Жануарлардың тыныс алу мүшелері (бунақденелілердің демтүтіктері, балықтарының желбезектері, құстардың және сүтқоректілердің өкпесі).

Адамның тынысалу жолдарының құрылысы мен газалмасу мүшелері
Газ алмасу.

  1. Өкпе жұмысының көрсеткіштері. Тыныс алу гигиенасы

Анаэробты және аэробты тыныс алу. Анаэробты және аэробты тыныс алу үдерістерін химиялық реакция теңдеулерін қолданып қарастыру. Анаэробты және аэробты тыныс алудың тиімділіктері.

1

1


7.1.4.4 - омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың тыныс алу мүшелерін салыстыру
7.1.4.5 - адамның тыныс алу мүшелерінің құрылыс ерекшеліктерін танып білу
8.1.4.1 өкпе мен ұлпадағы газалмасу механизмдерін сипаттау
8.1.4.3 өкпенің тіршілік сыйымдылығын анықтау.жәнеқалыпты жағдайдағы және дененің физикалық жүктемесі кезіндегі тыныс алудың минуттық көлемін анықтау
9.1.4.1 - тыныс алу реакциясының химиялық теңдеуін пайдалана отырып, анаэробты және аэробты тыныс алуды салыстыру




6

Бөліп шығару

  1. Шығару жүйесі мүшелерінің құрылысы

  2. Терінің құрылысы мен қызметі, оның маңызы. Тері аурулары және гигиенасы

  3. Нефронның құрылысы және қызметі. Ультрафильтрация. Абсорбция және таңдамалы реабсорбция. Несептің құрамы. Фильтрация мен кері фильтрацияның себептері

Бүйрек жұмысына әсер ететін факторлар: тамақтану рационы, дене температурасының күрт түсуі, дәрілік препараттар, созылмалы және инфекциялық аурулар(кариес, іріңді ангина т.б.)
Зәр шығару жүйесінің гигиенасы. Бүйрек және зәр шығару жүйесінің аурулары: пиелонефрит, цистит, бүйрекке тастың жиналуы. Себептері және алдын алу шаралары.

1
1
1

8.1.5.1 адамның зәр шығару жүйесі мүшелерінің құрылысы мен қызметін сипаттау
8.1.5.2 бүйректің құрылымдық бөліктерін танып білу
8.1.5.3 терінің құрылысы мен оның бөліп шығарудағы маңызын сипаттау.
9.1.5.1 - нефронның құрылысы мен қызметін сипаттау;
9.1.5.2 - фильтрация және несептің түзілу үрдістерін сипаттау
9.1.5.3 - бүйректің жұмысына әсер ететін факторларды сипаттау
9.1.5.4 - бүйрек және зәр шығару жүйесі ауруларының алдын алу жолдарын түсіндіру






7

Координация және реттелу, Қозғалыс. Биофизика.

  1. Көру мүшесінің құрылысы мен гигиенасы.

  2. Есту мүшесінің құрылысы және

Гигиенасы. Гормондар арқылы гуморальды реттелу

  1. Эндокринді бездердің қызметі және оларға байлаысты аурулар.

Нейрондардың түрлері мен қызметтері. Жүйке ұлпасының қызметі (глиальды жасушалар). Аксондардың миеленді және миеленсіз қабықтары. Синапстар және медиаторлар.

  1. «Жүйке ұлпаларының құрылысы».

Миеленді, миеленсіз аксондарда жүйке импульстарының туындауы және өткізілуі. Өткізу жылдамдығы.
Тынысалу мен тыныс шығарудың реттелуі мысалында нейрогуморальдық реттелу механизмі. Жүйкелік және гуморальдық реттелуді салыстыру. Ағзаның күйзеліске бейімделуі.

  1. Нейрокомпьютерлік интерфейс. Компьютер мен ми арасындағы ақпарат алмасу жүйесі.

Гомеостазды тұрақты ұстаудың механизмдері. Биологиялық жүйелердегі оң және теріс қайта байланыс.

  1. Өсімдіктердің өсуі мен дамуына жарықтың әсері.

Жануарлардың қозғалыс мүшелері. Тірі ағзалардағы қозғалыстың рөлі.
Адам қаңқасының құрылысы. Тірек-қимыл жүйесінің рөлі мен қызметі.

  1. Сүйектердің байланысу типтері

Адам денесінің бұлшық еттерін жіктеу

1
1

1


1
1

1
1


8.1.7.1 көруді қабылдаудың ерекшеліктерін зерттеу және көру гигиенасы ережесін сипаттау
8.1.7.2 дыбысты қабылдау ерекшеліктерін зерттеу және есту гигиенасының ережелерін сипаттау.
8.1.7.5 - бездердің негізгі қызметтерін түсіндіру.
8.1.7.6 - эндокриндік бездер қызметінің бұзылуынан туындаған ауруларды атау
9.1.7.1 - жүйке жасушасының құрылысы мен қызметі арасындағы өзара байланысты орнату
9.1.7.2 - жүйке ұлпалары мен оның құрылымдық бөліктерінің қызметтерін талдау.
9.1.7.3 - жүйке импульсінің туындауы мен өтуін сипаттау
9.1.7.4 - нейрогуморалды реттелудің механизмін түсіндіру.

9.4.4.2 - «компьютер-ми» интерфейс технологиясының ерекшеліктерін оқып білу.


9.1.7.5 - ағзаның ішкі ортасының тұрақтылығын ұстаудағы гомеостазды сақтаудың механизмін түсіндіру
7.1.6.2 - жарықтың өсімдіктердің дамуына әсерін түсіндіру;
7.1.6.4 – омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың қозғалыс мүшелерін салыстыру
8.1.6.1 тірек – қимыл жүйесінің қызметтерін сипаттау.
8.1.6.3 сүйектердің байланыс түрлерін салыстыру
8.1.6.6. адам бұлшық еттерінің құрылысы мен бұлшықет топтарын оқып тану.




8

Жасушалық цикл. Көбею. Өсу және даму.

  1. Өсімдіктердің жынысты және жыныссыз көбеюі. Өсімдіктердің жынысты және жыныссыз көбеюінің биологиялық маңызы

  2. Митоз және мейоз, олардың биологиялық маңызы.

  3. Мүшелер жүйесінің дамуы – эмбриогенездің сатылары.

  4. Интерфаза. Интерфаза кезеңдері: Gl, S және G2. Митоз. Митоз фазалары.

Мейоз. Мейоз фазалары.

1
1
1
1

7.2.1.1 - өсімдіктердің жынысты және жыныссыз көбеюін сипаттау.
8.2.2.1 тіріағзалардыңтіршілікәрекетіндегі митоз бен мейоздыңмаңызынтүсіндіру
8.2.3.1 эмбрионалдық даму кезеңдерін сипаттау
8.2.3.2 әр түрлі ұрық жапырақшаларынан қалыптасатын ұлпалар мен мүшелердің дифференциялануын сипаттау
9.2.2.1 - жасуша айналымының интерфаза кезіндегі жүретін үдерістерді түсіндіру.
9.2.2.2 - митоздың кезеңдерін сипаттау.
9.2.2.3 - мейоз кезеңдерін сипаттау;




9

Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтар. Микробиология және биотехнология.

  1. Хромосоманың құрылымы.

Генетикалық материалды сақтаушы және тасымалдаушы ДНҚ жайлы түсінік.

  1. Қолдан сұрыптау. Мәдени өсімдіктер мен үй жануарларының шығу орталықтары

  2. Мендель ашқан белгілердің тұқымқуалаузаңдылықтары. Тұқымқуалаушылықты зерттеудің гибридологиялық әдісі.

Тұқымқуалаушылық заңдылықтарының цитологиялық негіздері. Гаметалар тазалығы және оның цитологиялық негіздемесі.

  1. Моногибридті және дигибридті будандастыру. Басымдылық заңы. Ажырау заңы.

Аллельді гендердің әрекеттесуі: толық және толымсыз. Доминанттылық белгілердің пайда болуы.

  1. Жыныс генетикасы. Жынысты анықтаудың генетикалық механизмі.

  2. Адам қан топтарының тұқымқуалау заңдылықтары. Резус-фактор.

Адам генетикасы. Адамның тұқымқуалау белгілерін зерттеу әдістері.

  1. Жұқпалы аурулар және олардың алдын алу: амебалық қантышқақ, фитофтороз, оба, күл, лейшмания, герпес.

  2. Биотехнологиялық үдерістін жалпы сызбасы және биотехнологияда алынатын өнімдері (медицинада, өнеркәсіпте және ауылшаруашылықта). Инсулин өндірісі.

  3. Биотехнологиялық үдерістін жалпы сызбасы және биотехнологияда алынатын өнімдері (медицинада, өнеркәсіпте және ауылшаруашылықта). Инсулин өндірісі.

1
1
1
1
1

1


1
1
1

7.2.4.2 - белгілерді анықтаудығы гендердің рөлін түсіндіру.
7.2.4.4 - хромосомадағы генетикалық ақпарат ДНҚ рөлін түсіндіру.
8.2.4.2 ағзалар селекциясы үшін қолдан сұрыптаудың маңызын сипаттау
8.2.4.3 мәдени өсімдіктер мен үй жануарларының шығу тегінің орталықтарын оқып білу.
9.2.4.1 - генетиканың дамуы мен қалыптасуындағы Мендель зерттеулерінің рөлін бағалау

9.2.4.2 - моногибридті будандастырудың цитологиялық негіздерін дәлелдеу және есептер шығару;


9.2.4.3 - дигибридті будандастырудың цитологиялық негіздерін дәлелдеу және есептер шығару.
9.2.4.4 - толық және толымсыз доминаттылықты салыстыру;
маңыздылығын бағалау.
9.2.4.6 - жынысты анықтау теориясын сипаттау;
9.2.4.8 - адамның қан тобының тұқымқуалауын және қан топтарын анықтау механизмін түсіндіру.
9.2.4.9 - адам генетикасын зерттеудің негізгі әдістерін сипаттау;

8.4.3.1 қарапайымдылар, саңырауқұлақтар, бактериялар мен вирустар мен туындайтын аурулардың ерекшеліктерін сипаттау және алдын алу шараларын спитаттау.


9.4.3.1 - инсулин өндіру мысалында биотехнологиялық үдерістің жалпы сызбасын сипаттау.


9.4.3.2 - биотехнологияда өндірілетін өнімдерге мысал келтіру



























Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет