Адсорбция

Газдың қатты денедемен жанасу бетінде адсобциялануы екі компоненттен тұратын ең қарапайым жүйе. Көптеген тәжірибелер көрсетіп отырғандай, адсобцияланған газдың мөлшері оны адсобциялайтын активті беттің ауданы көбейген сайын артады екен. Үлкен мәндегі адсобция құбылысын жүргізу үшін сіңіретін заттың активті беті (ауданы) үлкен болуы қажет. Адсобенттің өзіне сіңіру қабілеті, оның тек қуыстығымен ғана анықталып қоймастан, оның физикалық күйімен де сипатталады: аморфты күйдегі адсобент, кристалды күйдегі адсобенттің адсобциялау қабілеті басым.

• Газдың қатты денедемен жанасу бетінде адсобциялануы екі компоненттен тұратын ең қарапайым жүйе. Көптеген тәжірибелер көрсетіп отырғандай, адсобцияланған газдың мөлшері оны адсобциялайтын активті беттің ауданы көбейген сайын артады екен. Үлкен мәндегі адсобция құбылысын жүргізу үшін сіңіретін заттың активті беті (ауданы) үлкен болуы қажет. Адсобенттің өзіне сіңіру қабілеті, оның тек қуыстығымен ғана анықталып қоймастан, оның физикалық күйімен де сипатталады: аморфты күйдегі адсобент, кристалды күйдегі адсобенттің адсобциялау қабілеті басым.

• Қолданылмалы жағдайда қатты адсорбенттер ретінде

• ағаштан

• Сүйектен алынатын активтелген көмір

• силикагель

• Дисперстелген металдар

Активтелген көмір улы газдармен жұмыс істегенде, өнеркәсіптегі өндірістік ауаны тазартуда қолданады.

• Активтелген көмір улы газдармен жұмыс істегенде, өнеркәсіптегі өндірістік ауаны тазартуда қолданады.
• Көптеген зерттеулер көрсеткендей, газ молекулаларының активті көмір бетінде болу мерзімі өте аз екен;ол адсорбент бетінде бір секундтың жүзден, тіпті, мыңнан бір бөлігіндей ғана уақыт болып, басқа бөлшекпен ауысады. Бұл құбылыстың соңында бос жүрген молекулалар арасында динамикалық тепе-теңдік орнайды. динамикалық тепе-теңдікке жету жылдамдығы әр түрлі газдар үшін әр мәнде болады:

Динамикалық тепе-теңдікке жету жылдамдығы әр түрлі газдар үшін әр мәнде болады: мысалы, активтелген көмір көміртек (IV) оксидін адсорбциялағанда тепе- теңдік 20 секундтан кейін орнаса, оттекті адсорбциялағанда 2,5сағатқа, ал азотты адсорбциялағанда 201 сағатта орнайды екен. Ал адсорбция жылдамдығының маңызы ерекше. Мысалы: улы газдармен жұмыс жүргізгендегі адсорбциялық құбылыстың жылдамдығы өзінен –өзі ерекше, өйткені оны тез арада тазаламаса, онда мұндай ортада жұмыс істеу мүмкін емес. Кейде оның жылдамдығын улы газ өтетін адсорбент қабатын қалыңдату арқылы да арттырып, адсорбция әсерін жоғарлатады.

• Динамикалық тепе-теңдікке жету жылдамдығы әр түрлі газдар үшін әр мәнде болады: мысалы, активтелген көмір көміртек (IV) оксидін адсорбциялағанда тепе- теңдік 20 секундтан кейін орнаса, оттекті адсорбциялағанда 2,5сағатқа, ал азотты адсорбциялағанда 201 сағатта орнайды екен. Ал адсорбция жылдамдығының маңызы ерекше. Мысалы: улы газдармен жұмыс жүргізгендегі адсорбциялық құбылыстың жылдамдығы өзінен –өзі ерекше, өйткені оны тез арада тазаламаса, онда мұндай ортада жұмыс істеу мүмкін емес. Кейде оның жылдамдығын улы газ өтетін адсорбент қабатын қалыңдату арқылы да арттырып, адсорбция әсерін жоғарлатады.