Алматыкiтап баспасы
жүктеу/скачать 50,27 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Каспий мәселесі.
| Балқаш мәселесі.
Балқаш көлінің экологиясы үшін келесі себеп- тер бойынша күрделі қауіп төніп тұр: 1. Іле өзенінің 1970 жылдан бастап Қапшағай суқоймасын толты- ру үшін пайдаланыла бастауы көлдің таяздануына әкеліп соқтырды. Балқаш көлінің су деңгейі 2 метрге дейін төмендеді. 2. Балқаштың айналасындағы 16 көл жүйесінің тек 5-еуі ғана қал- ды. Шөлге айналу процесі бассейннің 1/3-іне жетті. Сортаң жерлер түзілуде . 3. Балқаш тау-кен байыту комбинатының қалдықтарынан мы- рыш, мыс, қорғасын, фенол, фторидтердің ондаған тоннасы көлдің бетіне шөгеді. 4. Ауылшаруашылық жерлерін суландыру кезінде судың қайтым- сыз ысырап болуы. Каспий мәселесі. Каспий өңірінің экологиялық жағдайы Каспий теңізі деңгейінің көтерілуімен және теңіз жағалауындағы экожүйеге антропогендік іс-әрекеттермен айқындалады. Теңіз деңгейінің кө- терілуі жағалау сызығының ұзаруына және су басқан жер ауданының артуына әкеледі. Су басу қаупіне көбінесе Каспийдің солтүстік және солтүстік-шығысындағы мұнай кен орындары душар болады. Каспий теңізі – бекіре тіршілік ететін дүниежүзіндегі ең ірі жер, сондықтан Каспий мәселесі мемлекетаралық қана емес, сонымен бірге ол – жа- һандық мәселе. Өздігінен тазару мүмкіндігі жойылып бара жатыр, оның нәтиже- сі жағымсыз жағдайларға әкелуі мүмкін. Ластанудың басты себебі – жағалауда және су астында, теңіздегі алыс платформаларда мұнай өн- діру секілді қауіпті процесс байқалады. Теңіз деңгейінің күрт өзгеруі бұрғылау ұңғымаларын, мұнай сақтайтын орындарды істен шығарды. Соның нәтижесінде су мұнай өнімдерімен, ауыр металдар қосылыста- рымен және органикалық қосылыстармен ластанды. Жайық, Еділ өзен- дерінің суымен бірге ағып, теңізге зиянды заттар да көптеп құйыла- ды. Осының барлығының әсерінен көлдегі балық түрлерінің азаюы, каспий итбалығы мен көптеген құстардың көп мөлшерде қырылуы мүмкін. 143 Ал ма ты к i та п ба сп ас ы |