Алматыкiтап баспасы
Өзен суын пайдаланған кезде олардың
жүктеу/скачать 50,27 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қазақстанның ішкі суларының экологиялық жағдайы
- Ластану деңгейі орташа
- Ластану деңгейі жоғары
| 4.
Өзен суын пайдаланған кезде олардың қандай қиындықтарын шешу мүмкін емес, қайсысының алдын алуға болады? Қандай қиын- дықтарды төмендетуге болады? Қалайша? 144 Ал ма ты к i та п ба сп ас ы Қазақстанның ішкі суларының экологиялық жағдайы Су жүйесінің ластануы түрлі жолдармен жүзеге асады. Бұл адамдар- дың шаруашылық іс-әрекеттерімен тікелей байланысты. Сулы орта- ның заманауи ластаушыларына биологиялық, химиялық және физи- калық ластаушылар жатады. Сулардың экологиялық жағдайын біздің елімізде «Казгидромет» мекемесі бағалайды. Көпжылдық зерттеулер негізінде көптеген су ны- сандарының ішінде тек екі өзен – Берікқара және Қатты-Бөген өзен- дері ғана таза су нысандары екені анықталды. Екі өзен де еліміздің оңтүстігінде орналасқан. Сонымен қатар Каспий теңізінің суы да таза су ретінде мойындалған. Ластану деңгейі орташа су нысандарына Ертіс, Бұқтырма, Оба, Емел, Қиғаш, Жайық, Шаған, Тобыл, Есіл, Нұра (Ақмоладағы), Іле, Қорғас, Кіші Алматы, Есентай, Талас, Асы, Шу, Ақсу, Келес, Бадам, Арыс, Бөген, Сырдария өзендері, сонымен бірге Амангелді, Сергеев, Вячес- лав, Самарқан, Қапшағай, Кеңгір, Тасөткел, Шардара суқоймалары, Арал теңізі, Нұра-Есіл каналы жатқызылған. Ластану деңгейі жоғары су нысандарына Қара Ертіс, Үлбі, Елек (Ақтөбе), Сарыбұлақ, Нұра (Қарағанды), Қаракеңгір, Үй, Шерубайнұра, Үлкен Алматы, Текес өзендері, Қаратомар, Жоғарғы Тобыл суқойма- лары, Билікөл, Сұлтанкелді, Қопа, Зеренді, Бурабай, Үлкен Шабақты, Шучье, Кіші Шабақты, Карасье, Сұлукөл көлдері, Ертіс-Қарағанды ка- налы жатқызылады. Биологиялық ластаушылар Химиялық ластаушылар Физикалық ластаушылар • жануарлар • өсімдіктер • микроорга- низмдер • бактериялар • ауылшаруа- шылығының органикалық қалдықтары • улы заттар: жуғыш заттар • ауыр металдар (сынап, қорға сын, хром, мыс) • су түбіндегі шөгінділерде улы химикаттардың шоғырлануы • коммуналдық- тұрмыстық қалдықтар • жылулық әсер, пайдаланылған жылы сулардың төгілуі, құрамында 0 2 -тің азаюы, ластаушылардың улылығының артуы, жарықтың жеткіліксіз болуы, көк жасыл балдырлардың көбеюі • электрмагниттік толқындар • радиоактивті заттар 63-сурет. Ластану түрлері және көздері 145 Ал ма ты к i та п ба сп ас ы |