9.3.1. Физикалық пiшiндеудi әдiс Жеке ұсыныстар да, объективтi деректер де үлгiнiң сайып келгенде, негiздерi авторлар болып табылады. Компъютер пiшiндеуiнiң кейбiр әдiстерi көрcетiлген кемшiлiктен еркiн. Тәжiрибелердiң түзу алынатын шектеулердi жеткiлiксiз сан дегенмен үлгiдегi атомдарының түпкi орналастырылуы болуы мүмкiн үлгi жасалатын объектке адекваттылық қамтамасыз ететiн орналастырылулардан тек қана жалғыздарын болып табылған соғанға алып келедi.
Аморфты кремни кристалды емес материалдың 440 атом болатын (тетраэдр ) қарапайым четырехкоординированногоға арналған үш өлшемдi үздiксiз периодсыз тордың физикалық үлгiсi (9.1-шi сурет ) Д.полкпен құрастырылды.
.1-шi сурет. Аморфты кремнидiң 440 атомдардан (Нсс ) үздiксiз кездейсоқ тордың негiз салынған құрылымдары үлгi. Қоспағандамен шалағай Д.полктiң үлгiсiндегi барлық атомдары тетраэдр орталарын алды.Сонымен бiргелер артық-кемнен, кристаллдағы байланыстың тиiстi ұзындығына тек қана байланыстардың ұзындықтарының (рет 1% ) аз ауытқуларына рұқсат етiлдi. Сонымен бiрге байланыстың бұрышының орташа мәнi (10928 ) кристаллға арналған тең тиiстi шамаға қабылданды, атомдардың периодсыз ораушысы екi қырлы бұрыштардың кездейсоқ үлестiрiлуiн арқасында қамтамасыз етiлдi.
Физикалық үлгiлердiң сөз жоқ қадыры олардың көрнекiлiгi болып табылады. Атомдардың үлкен саны бар үлгiлерiнiң жасауын түбегейлi қиындық дегенмен негiзiнде физикалық үлгiлердiң құрастыруының қағидалары соңғы жылдар атомдардың радиал үлестiрiлуiнiң функцияларының бiрiншi қарбаластарының интерпретациясының жанында кристалды емес материалдың элементар ұяшықтарын пiшiндеулерiне қолданылатын соғанға келтiрдi. Қалай нестехиоөлшегiш бинарлық кристалды емес материалдарының көп компоненттi және тiптiлерiн жағдайында ендi атап өттi Фрраның дифракция өлшемдерiнiң мәлiметтерiнен жақын реттiң элементтерiнiң бiрмәндi интерпретацияға арналған жеткiлiктi мәлiметтерде болмауға алынатын. Фрраның есептi және эксперименталдi параметрлерiнiң сәйкес келуi таңдаулы үлгiнiң дұрыстықты растауын белгiлi дәрежегеде болып табылатындығынан, элементар ұяшықтардың физикалық үлгiлерiнiң құрастыруы, эксперименталдi Фрралардың ұқсас параметрлерiмен аудандар және үлгi өлшеулi бiрiншi қарбаластардың координаталарының салыстыруы атомдардың өзара орналастырылуы, кем дегендеге, бiрiншi басқарушы саласы шектерiндегiн анықтауға мүмкiндiк бередi.