Анатомия – 120 ом


Иммунды жүйенің жалпы сипаттамасы



бет68/142
Дата07.06.2023
өлшемі331,08 Kb.
#99555
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   142
86. Иммунды жүйенің жалпы сипаттамасы
Иммундық жүйе организмнің жұқпалы ауруларға және табиғи жай заттардың зиянды әсеріне қарсы тұру қабілеттілігін қамтамасыз етеді.
Организм үшін бөгде зиянды заттар организм ішінде түзілетін және сырттан түсетін әртүрлі химиялық қосылыстар, жасушалық және тіндік құрылымдар болып табылады.Немесе қоршаған ортадан түрлі вирус, бактерия, қарапайымдар, гельминттер, кейде трансплатанцияланған ағзалар мен тіндер енеді. Осы бөгде заттардан иммунды жүйе қорғайды.
Иммундық жауап беру реакцияларында Т-және В лимфоциттер одақтасып бірге жұмыс атқарады. Т- және В- лмфоциттер, плазмоциттер, макрофагтар иммунокомпетентті клеткаларға жатады.Бұлар генетикалық бөтен ағзаларды таниды және жойылуын қамтамасыз етеді.Яғни клеткалық және гуморалдық иммундық реакцияны қалыптастыратын клеткаларды- иммунокомпетентті клеткалар немесе иммуноциттер дейміз.
Иммундық жүйені лимфоидтық клеткаларды түзуге қатынасатын барлық ағзалар құрайды, ол қорғаныс қызметін қалыптастырып иммунитетті қалыптастырады.Осы ағзалардың паренхимасы лимфоидтық тінмен түзілген негізгі 2 құрылым құрайды: 1.торлы строма-(торлы клеткалар және ұсақ өрім құрап жататын торлық талшықтардан тұрады.)
2. лимфоидтық клеткалар
Және тағы айта кететін жайт өрімнің торында әртүрлі жетілу сатыдағы лимфоцит, плазмоцит, макрофагтар және басқада клеткалар орналасды.
Иммунды жүйе сүйектік қызыл кемігі, лимфа безі, айыршық безі (тимус), кұстардық фабрицнев қапшығы, көкбауыр, сондай-ақ тыныс алу және ас қорыту жолдарындағы топталған лимфоидты тканьдар кіреді.Бұлар лимфоидтық ағзалар немесе иммуногенез ағзалары деп аталынады.
Иммундық жүйе 2 топқа бөлінеді:

  1. Орталық (біріншілік): сүйек қызыл кемігі-medulla ossium rubra, тимус

  2. Шеткі(екіншілік):лифа түйіндері(nodi lymphoidei) көкбауыр(splen) бадамшалар(tonsilla) т.б

Орталық ағзалар иммунокомпетеннті клеткаларға айналады.Бұл антигеннің қатысуын қажет етпейді және клеткалардың болашақта бөтен құрылымдарға жауап қайтаратын қабілеті пайда болады.
Шеткі ағзаларда лимфоциттер жетілуінің антиген тәуелді кезеңі жүреді және де бөгде затты ажыратып ғана қоймай, жоя алады.Яғни Т-киллер, плазмоциттер, Т және В есте сақтау клеткалары түзіледі.
Иммундық жүйенің орталық ағзаларынан бір ерекшелігі , олардан не жаксы корғалған жерлерде орналасатындығы . Мысалы , сүйектің атал кемігі - сүйекте , оның сүйек майы куысында орналасқан , ал тимус - кеуде қуысына , тес сүйегі тұтқасының артына жатады . Иммундық жүйенің шеткі ағзаларының ерекшеліктері , олардан бет але заттектердің ағзаға енуі мен таралуы жағынан жиілігі ең көп болатын орындарда , сонымен қатар ағза ішіндегі тіршілік ету орталарын шекараларында орналасатындығы , яғни иммуногенездін шеткі ағзалары бетентекті заттектердің организмге кіретін жерлерінде орналасқан. Мысалы : бадамшалар асқорыту және тыныс алу жолдарынан бастапка беліктерінің кабырғасында орналасқан және барлығы бірігіп жұткыншақтың лимфоидтық немесе лимфо - эпителийлік сақинасын құрайды.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   142




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет