Анатомия 1-билет


-қадам. Ұйқы безінің құрылысын сипаттаңыз



бет5/11
Дата01.10.2024
өлшемі1,86 Mb.
#146309
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Байланысты:
Анатомия ЖКТ ОСПЭ 2024

1-қадам. Ұйқы безінің құрылысын сипаттаңыз
Ұйқыбез ( pancreas) – асқорыту жолындағы көлемі жағынан екінші аралас секретті без. Ересек адамдарда ұзындығы 14-18 см, көлденеңі 3-9 см, қалыңдығы 3-9 см, салмағы 80 г, түсі – бозғылт қызыл.
1) Бөлімдері:
Басы ( caput pancreatis) ілмектәрізді өсіндісімен ( processus uncinatus);
Денесі ( corpus pancreatis);
Құйрығы ( cauda pancreatis).
2) Беттері:
Артқы беті ( facies posterior);
Алдыңғы беті ( facies anterior);
Төменгі беті ( facies inferior).
3) Жиектері:
Жоғарғы ( margo superior) ( шарбылық төмпе, tuber omentale, түзеді);
Алдыңғы ( margo anterior);
Төменгі ( margo inferior).


Ұйқыбездің микроскопиялық құрылысы: Ұйқыбезінде экзокриндік және эндокриндік бөлімдерін ажыратады
А) Экзокриндік бөлімі – күрделі альвеолярлы-түтікті без және панкретикалық сөл бөледі (78-сурет).
Экзокриндік бөлімнің құрлымдық-қызметтік бірлігі –ацинус:

  • ацинус – қан капиллярларымен қоршалған сөл бөлетін клеткалардан және сөл өткізетін түтіктен тұратын құрылым;

  • ұйқыбез бөлікшесі – бөлікше аралық түтікке ашылатын ацинустар жиынтығы;

  • ұйқыбез бөлікшесінен басталатын түтікшелерді шығарушы түтік ( ductus excretorius) деп атайды, олар ұйқы без түтігіне ( ductus pancreaticus-қа) ашылады;

  • ұйқы без түтігі ( ductus pancreaticus) ұйқыбезінің барлық бөлімі арқылы жүреді;

  • ductus pancreaticus ең соңында жалпы өт түтігімен қосылып бауыр - ұйқыбез ампулласын ( ampulla hepatopancreatica) түзеді және он екі елі ішектің төмендемелі бөлігінің медиалді қабырғасына өтіп, дуоденумның үлкен бүртігіне ашылады.

  • сирек жағдайда ұйқыбез түтігі он екі елі ішектің төмендемелі бөлігіне жеке ашылуы мүмкін.

Б) Эндокриндік бөлімі – Лангерганс-Соболев аралшықтарынан тұрады, олар негізінен ұйқебездің құйрық бөлімінде орналасады.
Лангерганс-Соболев аралшықтары гормондар өндіретін клеткалардан тұрады:

  • бета- инсулоциттер (барлық клеткалардың 70 %) – инсулин өндіреді;

  • альфа-инсулоциттер (20%) – глюкогон өндіреді;

  • С, Д, РР инсулоциттер – соматостатин, панкреатикалық полипептидтерді, вазоинтестиналдық пептидтерді (ВИП) өндіреді.

Ішастарға қатынасына байланыста ұйқыбезі ретроперитонеалды орналасқан.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет