Анықтамалық және нормативтік әдебиеттерді пайдалану, құрылыс-монтаждау процестерін жобалау және технологиялық қамтамасыз ету, ғимараттар мен құрылыстарды мамандандырылғандығын
Терминдер және олардың анықтамалары
жүктеу/скачать 119,64 Kb.
|
Автокопия Пособие ККиОС - копия Пчельникова Ю на казахском
| Терминдер және олардың анықтамалары.
Техникалық қадағалау - ғимараттар мен құрылыстардың жұмысқа жарамдылығын сақтау мақсатында олардың жағдайын бақылау жүйесі. Техникалық қадағалау қызметі ғимараттар мен құрылыстардың жай-күйін техникалық қадағалауды жүзеге асыратын арнайы бөлімше болып табылады. Уәкiлеттi орган – техникалық қадағалау жүйесiнiң қызметiне бақылауды жүзеге асыратын мемлекеттiк орган (Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрлiгiнiң Құрылыс iстерi жөнiндегi комитетi, қауiптi өндiрiсi бар ғимараттарды техникалық қадағалау жөнiндегi уәкiлеттi орган – Төтенше жағдайлар жөнiндегi орган). Қазақстан Республикасының). Мамандандырылған ұйым – ғимараттардың, құрылыстардың техникалық жай-күйіне сараптама жүргізетін және осы қызмет түрімен айналысуға лицензиясы бар заңды тұлға. Мамандандырылған зерттеу – мамандандырылған ұйым жүргізетін ғимараттар мен құрылыстардың техникалық жағдайын сараптау. Ғимараттың, құрылыстың қауіпсіздігін қамтамасыз ету - құрылыстарды жүйелі тексеру және оларды сараптау арқылы құрылыс конструкцияларының аварияларының алдын алуды қамтамасыз ететін шаралар жүйесі. Соққы – құрылымдық элементтерде ішкі күштерді тудыратын құбылыс (негіздің біркелкі емес деформациясынан, кен қазбаларының әсер ету аймақтарында және карст аймақтарында жер бетінің деформацияларынан, температураның өзгеруінен, сейсмикалық, жарылғыш, ылғалдылықтан және т.б. құбылыстар). Ғимараттың (құрылымның) деформациясы – жүктемелер мен әсерлердің әсерінен ғимараттың немесе құрылыстың пішіні мен көлемінің өзгеруі, сондай-ақ орнықтылығын (шөгу, ығысу, шиыршықтау және т.б.) жоғалту. Конструкциялардың деформациясы - жүктемелер мен әсерлердің әсерінен конструкциялардың (немесе оның бөлігінің) пішіні мен өлшемдерінің өзгеруі. Негіз деформациясы – күштердің ғимараттан (құрылыстан) негізге ауысуынан немесе жұмыс кезінде топырақтың физикалық күйінің өзгеруінен туындайтын деформация. Қаттылық - деформацияларға қарсы тұру қабілетін анықтайтын құрылымдардың сипаттамасы. Өнеркәсіптік ғимарат – өнеркәсіптік өндірісті орналастыруға арналған және адамдардың жұмыс істеуі мен технологиялық жабдықты пайдалануы үшін қажетті жағдайларды қамтамасыз ететін тұйық көлемді құрайтын, көтергіш және қоршау немесе біріктірілген (тұйық және қоршау) құрылымдардан тұратын құрылыс жүйесі. Ғимараттың (құрылымның) қаңқасы - бұл жүктемелер мен соққыларды қабылдайтын және ғимараттың, құрылымның беріктігі мен орнықтылығын қамтамасыз ететін шыбықтың тірек жүйесі). Мойынтірек құрылымдар - жүктемелер мен әсерлерді қабылдайтын және ғимараттар мен құрылыстардың беріктігін, қаттылығын және тұрақтылығын қамтамасыз ететін құрылыс конструкциялары. Қоршау конструкциялары - беріктік, жылу оқшаулау, гидрооқшаулау, бу бөгеті, герметикалық, дыбыс оқшаулау, мөлдірлік және т.б. бойынша нормативтік талаптарды ескере отырып, ғимараттар мен құрылыстардағы ішкі көлемдерді сыртқы ортадан немесе бір-бірінен оқшаулауға арналған құрылыс конструкциялары. Құрылыс конструкциялары - жүк көтергіш, қоршау немесе біріктірілген (көтергіш және қоршау функцияларын) орындайтын ғимараттың немесе құрылыстың элементтері. Техникалық жай-күйін бақылау – оларды жұмыс жағдайында ұстау мақсатын көздейтін, оларды пайдалану кезінде олардың техникалық жағдайын бақылау жүйесі. Жүктеу - механикалық әсер, оның өлшемі осы әсердің шамасы мен бағытын сипаттайтын және ғимараттар мен құрылыстардың конструкцияларының және олардың іргетасының кернеулік күйінің өзгеруін тудыратын күш. Сенімділік - ғимараттар мен құрылыстардың, сондай-ақ олардың көтергіш және қоршау конструкцияларының пайдалану кезеңінде көрсетілген функцияларды орындау қасиеті (қабілеті). Ауытқу – техникалық жағдайдың кез келген параметрлерінің нақты мәнінің нормалардың, жобалық құжаттаманың немесе техникалық процесті қамтамасыз ету талаптарының талаптарынан айырмашылығы. Жол берілмейтін ауытқулар – конструкциялардың қалыпты жұмыс істеуіне кедергілер тудыратын немесе жобалық сызбаға осындай өзгерістер енгізетін, есепке алу құрылымдарды нығайтуды талап ететін ауытқулар. Құрылымдарды тексеру – құрылыстардың техникалық жағдайы туралы мәліметтерді жинау бойынша жұмыстар кешені. Іргетас – ғимараттың, құрылыстың іргетастарымен оған берілген күштерден деформацияланған топырақ массасы. Құрылымдардың техникалық жағдайын бағалау - түсіру нәтижелері бойынша бағалау: анықталған ақаулар мен бұзылуларды, материалдардың нақты қасиеттерін, нақты және болжамды жүктемелерді, әсерлер мен жұмыс жағдайларын ескере отырып, құрылымдарды тексеру есебі. Пластмасса - қатты денелердің сыртқы күштердің әсерінен құламай, пішіні мен өлшемін өзгерту және осы күштерді жойғаннан кейін қалдық (пластикалық) деформацияларды сақтау қасиеті. Созылу беріктігі - бұзылу алдындағы ең үлкен жүктемеге сәйкес келетін шартты кернеуді білдіретін материалдардың механикалық сипаттамасы. Зақым - элементтер мен конструкциялардың сапасының, пішінінің және нақты өлшемдерінің нормативтік құжаттардың немесе пайдалану кезінде пайда болатын жобаның талаптарынан ауытқуы. құрылыс - жүк көтергіш, ал кейбір жағдайларда қоршау конструкцияларынан тұратын және әртүрлі өндірістік процестерді орындауға, материалдарды, бұйымдарды, жабдықтарды сақтауға арналған, адамдардың уақытша тұруына арналған үш өлшемді, тегіс немесе сызықты жерасты немесе жерасты құрылыс жүйесі; адамдар мен тауарлардың қозғалысы және т.б. .d. Металдардың қартаюы - қалыпты жағдайда (табиғи қартаю) немесе қыздыру кезінде (жасанды қартаю) өздігінен пайда болатын металдардың қасиеттерінің өзгеруі және олардың беріктігінің артуына және пластикалық және соққыға төзімділігінің төмендеуімен бір мезгілде қиындыққа әкеп соғады. Қаттылық – материалдардың жергілікті күш әсерінен пластикалық деформацияға немесе беткі қабаттағы сынғыш сынуға қарсы тұру қасиеті. Құрылымдардың техникалық жағдайы: Жұмыс жағдайы – қолданыстағы стандарттар немесе жобалық құжаттаманың кейбір талаптарына сәйкес келмеуі мүмкін болса да, өндірістік процесті қамтамасыз ету талаптарына және қауіпсіздік ережелеріне сәйкес келетін құрылымдардың техникалық жағдайы. Жартылай жұмысқа жарамды күй – конструкциялардың жай-күйін және өндірістік процестің параметрлерін (қарқындылығы, жүк көтергіштігі және т.б.), жүктемелер мен әсерлерді бақылау үшін арнайы шаралар қабылданған жағдайда ғана пайдалану мүмкін болатын ақаулары мен зақымданулары бар құрылымдардың техникалық жағдайы. . Жұмысқа жарамсыз (авариялық) жағдай – көтергіштік қабілетінің жоғалуын көрсететін ақаулары немесе зақымдалуы бар, ал шаралар қабылданбаған жағдайда қирауға әкеп соғатын құрылымдардың техникалық жағдайы. Күш-жігер - сыртқы жүктемелер мен әсерлерден құрылымдық элементтің көлденең қимасында пайда болатын ішкі күштер (бойлық және көлденең күштер, иілу және айналдыру моменттері). Материалдардың шаршауы – уақыт өте циклді түрде өзгеретін кернеулер мен деформациялардың ұзақ әсерінен материалдың механикалық және физикалық қасиеттерінің өзгеруі. Ғимараттардың (құрылыстардың) тұрақтылығы – ғимараттың (ғимараттың) оны бастапқы статикалық немесе динамикалық тепе-теңдік күйінен шығаруға ұмтылатын күш-жігерге төтеп беру қабілеті. Іргетастың тұрақтылығы – іргетастың немесе құрылымның сөндірілмеген қозғалыстарсыз түсірілген жүктемеге төтеп беру қабілеті. Табыс - секцияларды немесе оның жұмыс схемасын өзгерту арқылы конструкциялардың көтергіштік қабілетін немесе қаттылығын арттыру. сынғыштық - қатты денелердің механикалық кернеу кезінде байқалатын пластикалық деформациясыз құлау қабілеті (пластикаға қарама-қарсы қасиет). жүктеу/скачать 119,64 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|