Аралық/қорытынды аттестаттау сұрақтарының бағалаудың нақты критерийлері
СЖӘ-де шұғыл медициналық көмекті талап ететін патологиялық жағдайлардың екшеу диагнозы мен диагноз қою алгоритмі
жүктеу/скачать 239,06 Kb.
|
1 терапия.
| 20. СЖӘ-де шұғыл медициналық көмекті талап ететін патологиялық жағдайлардың екшеу диагнозы мен диагноз қою алгоритмі.
21. Бауыр циррозының асқынулары. Бауыр циррозы (грек. kirros – лимон – сары түс + osis) бауырда дəнекер тінінің өрбіп өсуімен, бауыр тінінің патологиялық регенерациясымен жəне органның құрылысының өзгеруімен сипатталатын, бауырдың функциональді жетіспеушілігінің əр дəрежедегі белгілерімен жəне портальдық гипертензияның белгілерімен көрініс беретін созылмалы үдей дамитын ауру. Этиологиясы жəне патогенезі. Бауыр циррозының этиологиялық факторларына В, С гепатитінің вирусы, созылмалы алкогольмен улану, генетикалық факторлар (гемохроматоз, Вильсон – Коновалов ауруы, Рандю – Ослердің геморрагиялық телеанги-эктазиясы,1-антитрипсин жетіспеушілігі, IV типті гликогеноз, галактоземия), бауыр іші жəне бауырдан тыс өт жолдары- ның аурулары (бірінші жəне екінші ретті билиарлық цирроздар), бауырдан ағатын вена қанының обструкциясы (Бадд – Киари синдромы), созылмалы қан айналысы жетіспеушілігі (оңқарынша- лық жүрек əлсіздігіндегі, үшжармалы қақпақ жетіспеушілігіндегі, констрикциялы перикардиттегі қан іркілуден туындайтын бауыр циррозы), улар (төртхлорлы көміртегі), дəрілер (допегит, изо- ниазид, нитрофуран қатарының дəрілері, метотрексат), паразиттік инвазиялар (описторхоз, ши- стосомиаз), жіңішке ішектің аумақты бөлігін бөліп тастайтын (семіздікте) ішекке шунт салу опе- рацияларындағы алиментарлық дисбаланс жатады. Көрсетілген себептердің ішіндегі ең жиі се- бептер – В гепатитінің, С гепатитінің вирусы жəне алкогольдік интоксикация (барлық бауыр циррозының 70-80%). Науқастардың 10-35% бауыр циррозының себебі анықтал-майды (крипто- гендік цирроздар). Бауыр циррозы ұзақ уақыт қалыптасады, бұл уақыттың ішінде бауыр клеткаларының гендікаппараты өзгереді жəне патологиялық өзгерген клеткалардың жаңа ұрпақтары (буындары) түзіледі. Бұл процестің иммунды қабыну сипаты болады. Оны В гепатитінің вирусы, алкогольдік гиалин, кейбір дəрілер т.с.с. организм үшін бөтен антигендер сүйемелдеп отырады. Кейбір агент- тердің (мысалы, алкогольдің) бауырға тура улы əсерінің де белгілі бір маңызы болады. Гемохроматозда бауырды зақымдайтын бөтен агент ролін темір – белок комплекстері, Виль- сон-Коновалов ауруында – мыс – белок комплекстері атқарады. Вено – окклюзиялық жəне кар- диальдық цирроздардың этиопатогенезінде əзірше көптеген түсініксіз жерлер көп.Бауыр циррозының патогенезінде орталық буынды бауыр клеткаларының некрозы алады. Па- ренхиманың ыдырауы (жойылуы) дəнекер тінінің қаулап өсуін жəне орталық веналар мен пор- тальдық трактілер арасында фиброздық перделердің (септалардың) түзілуін тудырады. Мұның өзі бауыр бөліктерінің фрагментациялануына (бөлшектенуіне) жəне қан ағысына постсинусоида- лық кедергі пайда болуына əкеледі.Бауыр паренхимасының некрозына байланысты пайда болған гуморальдық факторлардың əсерінен сау қалған бауыр клеткалары мен бауыр бөліктері фрагменттерінің регенерациясы ба- сталады. Регенерация түйіндері түзіледі (псевдобөліктер), олар өздерін қоршап тұрған тіндерді, ең алдымен дəнекер тінімен аз қорғанып тұрған бауыр веналарын қысып тастап, қан ағынына кедергі тудырады жəне портальдық қысымды көтереді.Бұл өзгерістерден басқа бауыр клеткалары некроздарының нəтижесінде портальдық трактар мен бауыр бөлігінде лимфо – плазмоцитарлық жəне нейтрофильдік инфильтраттар түзілген қабыну реакциясы бой көрсетіп, постсинусоидалық бөгет пайда болуын тудырады. Фиброзды тіннің өрбіпөсуінің жəне регенерация түйіндері мен қабыну инфильтраттарының пайда болуының нəтижесінде бауырдың тамыр арнасының құрылысы өзгереді: бауыр веналары мен портальдық венаның соңғы тарамдарының басылып қалуы, постеннусоидальдық бөгеттің түзілуі, қақпа венасы мен бауыр венасының арасында, псевдобөлік паренхимасын айналып өтетін қақпа венасы мен бауыр артериясының арасында анастомоз – шунттар түзіледі. Тамыр құрылысының бұзылуы бір жағынан бауыр клеткаларының ишемиясын күшейтеді, екінші жағы- нан некроздың қайталауын жəне қақпа венасындағы қысымның көтеріле түсуін тудырады. Бауыр циррозындағы айналма (жанама) қан айналысы эндотоксемия, бактериемия, гумораль- дық иммунитет жүйесінің активтенуі мен гипергаммаглобулинемияны, бауырдың ішекте өндірілетін азотты қосылыстарды залалсыздандыру қызметінің анағұрлым төмендеуін, дəрілік қосылыстар метаболизмінің төмендеуін жəне қызмет етуші бауыр клеткалары массасының азаюын тудырады. Сонымен, бауыр циррозында болатын патологиялық процестің ақырғы сатысы портальдық гипертензия мен бауыр жетіспеушігінің бой көрсетуімен аяқталады. Асқынулары. Бауыр циррозының асқынуларына жататындар: 1) асқазан – ішек жолының жоғарғы бөлігінен қан кету; 2) бауыр прекомасы жəне комасы; 3) екінші ретті инфекция (пневмония); 4) гепато – лиенальдық синдром; 5) цирроз – ракқа көшу; 6) қақпа венасының тромбозы; 7) өт жолдарында конкременттер түзілу (бірінші ретті билиарлық циррозында). Бауыр циррозының ең жиі кездесетін түрлері. Бауыр циррозының ең жиі кездесетін түрлеріне вирустық жəне алкогольдік цирроздар жата- ды. Олардың үлесіне барлық бауыр циррозының 75-85% тиеді. Клиникалық диагнозды тұжырымдауда ескеру керек: 1) аурудың этиологиясын; 2) морфологиялық түрін – макронодулярлық, микронодулярлық, аралас; 3) аурудың клиникалы – функциональдық сипаттамасын: а) компенсациялы цирроз; б) декомпенсациялы цирроз (портальдық гипертензияның, бауыр – клеткалық жетіспе- ушіліктің дəрежесін); 4) басқа симптомдарды (холестаз, гиперспленизм т.б.); 5) цирроздың активтілігін (активті фаза, активті емес фаза; қайталау жəне ремиссия); 6) даму барысын: үдемелі, тұрақты, кері дамулы (регресті даму). Диагноз тұжырымдау мысалдары: 1. Тез үдемелі (активті үдемелі) вирустық ірі түйінді цирроз, бауыр функциясы айқын бұзылған. Портальдық гипертензия – асцит, варикозды кеңіген веналар. 2. Солбыр ағынды, криптогендік, ұсақ түйінді бауыр циррозы. Бауыр функциясы сақталған, портальдық гипертензия, өңеш веналарының орташа дəрежелі түйінді кеңуі. 3. Латентті, алкогольдік, ұсақ түйінді бауыр циррозы, бауыр функциялары сақталған, пор- тальдық гипертензия белгілері жоқ. 4. Бірінші ретті билиарлық бауыр циррозы, үдемелі түрі. Остеопороз, ауыр оссалгиялар. Бауыр циррозын емдеу комплексті болуы керек жəне оның құрамына кіретін емнің түрлері: 1) этиологиясына əсер ету; 2) патогенетикалық ем; 3) бауыр циррозының асқынуларын емдеу. Режим науқас адамды қорғайтын болуы керек. Науқас адамға түсетін күшті азайтады. Активті цирроз бен процестің декомпенсациясында төсек режимін белгілейді. Диета. Певзнер бойынша No5 диета тағайындалады, белокты көп беруде сақтық жасау керек. Энцефалопатия белгісі көрініс бергенде, тағайындалатын белок мөлшері аммиакпен улануды ту- дырмауы керек (тəулігіне 20-40 г дейін), ас тұзын тəулігіне 6 г дейін азайтады. Асцитте тұзсыз диета беріледі. Аурудың себебіне əсер ету. Вирустық циррозда жүйелі түрде созылмалы гепатитті емдеу ке- рек. Алкогольдік циррозда ішімдікті тию аурудың терминальдықтың сатысынан басқа жағдайда өте жағымды нəтиже береді. Дəрілік цирроздар (допегит, метотрексат жəне басқалары) дəрі қабылдауды тоқтатқан кейінгі 2-9 айда өзінің активтігін азайтады. Ең тиімді этиотропты ем екінші ретті билиарлық бауыр циррозында байқалады. Патогенетикалық емнің құрамына кіретін ем шаралары: а) бауыр клеткаларының метаболизмін жақсарту; б) иммунды депрессивті ем; в) портальдық гипертензияны төмендету; г) өте айқын синдромдарға (гиперспленизм, холестаз) əсер ету. Бауыр клеткасының метаболизмін жақсарту. Бауырды қорғайтын əсері бар дəрілерге (гепато- протекторларға) В тобының витаминдері, никотинамид, фолий қышқылы, С витамині, кокар- боксилаза, липой қышқылы, легалон (силибинин), эссенциале, лив – 52, амин қышқылдары мен белок гидролизаттары жатады. Гепатопротекторлар жеке түрде бауыр циррозының активті емес компенсациялы түрінде қол- данылады, оларды глюкокортикоидтармен қосып, активті декомпенсациялы циррозда қолдана- ды. Иммунды депрессивті емді аутоиммундық цирроздың бастапқы сатысында (аутоиммунды ак- тивті созылмалы гепатит салдары) жəне өте айқын қабыну активтілігі бар вирус-тық циррозда (вирустық созылмалы гепатиттің ақыры) тағайындайды. Қабыну активтілігінің критериі деп са- рысу аминотрансферазасының қалыпты күймен салыстырғанда 5 есе өсуі, гамма – глобулин кон- центрациясының 20 г/л дейін өсуі мен конъюгациялы гипербилирубинемияны есептейді. Иммун- ды депрессивті емге преднизолонмен, азатиопринмен жəне делагилмен емдеу жатады. Преднизолонның тəулігіне 25-30 мг тағайындайды, кейін сүйемел дозаға (7,5-10 мг/тəулігіне) көшеді. Ем курсі 3 айдан бірнеше жылға созылады. Преднизолонмен емдеудің қысқа курсі (20-40 күн) алкогольдік цирроз бен гиперспленизм өршіген кезде қолданылады. Азатиопринді преднизолонның дозасын азайту кезінде белгілейді. Преднизолонның 20-30 мг/тəул. дозасына азатиоприннің 25-50 мг (1-1,5 мг/кг тəулік ішінде) қосып береді. Азатиоприн- нің сүйек миындағы қан түзу процесін тежейтінін естен шығармау керек. Портальдық гипертензияда (өңеш веналарының варикозды кеңуі) қақпа венасындағы қысымды азайтатын дəрілер беріледі. 1. Анаприлин (обзидан, индерал) тəулігіне 40-120 мг 3-4 ай бойы (ЖЖС 25% азаюы керек). 2. Нитросорбит (əсері ұзартылған басқа нитраттар) күнге 20 мг 4 рет 2-3 ай бойы беріледі. Портальдық жүйенің декомпрессиясын тудыру үшін портокавальдық тамыр анастомозын са- лу, құрсақ артериясы тарамдарын байлау, органопексия, спленэктомия операциялары жасалады. Операция жасау көрсетпелеріне бұрын қан кету болған өңештің варикозды кеңіген веналары- ның болуы мен жоғарғы дəрежедегі портальды гипертензия жатады. Гиперспленизмде қан түйіршіктері сандарының сынды деңгейге дейін азаюы мен қансырағы- штықтың қоса кездесуі немесе инфекциялық асқынулардың пайда болу қауіпі гемостатикалық, инфекцияға қарсы жəне орнын толтыру емдерін жүргізуге көрсетпелер болып табылады. Тром- боцитарлық немесе лейкоцитарлық масса құйылады, немесе қысқа мерзімге (3-6 айға) преднизо- лонның орташа дозасын (20-40 мг/тəул.) тағайындайды. Бұрын қан кеткен немесе қан кету қаупі бар гиперспленизмде спленэктомия жасайды. Холестаз синдромы терінің қышуымен, майға еритін витаминдер жəне кальций тапшылығы- мен сипатталады. Терінің қышуын тоқтату үшін ионалмасу шайыры холестирамин береді: тəулігіне 12-16 г (1 шай қасығын 1 стакан суға немесе шырынға ерітіп, күнге 3 рет), ертеңгілік тамақтан 30 минут бұрын жəне 40 минут кеш, түскі тамақтан 40 мин. бұрын береді, яғни ішекке көп мөлшерде өт қышқылдары түскен кезде береді. Холестираминді ұзақ қолдану остеопороз тудырады, себебі бұл препарат кальцийдің несеппен көп бөлінуін тудырады. Қышуды тоқтату əсері активтенген көмірден алынған препарат билигнинде болады. Билиг- нинді 5-10 г (1-2 шай қасығы) күнге 3 рет тамақтан 30-40 минут бұрын қабылдайды, сумен қосып ішу керек. Емнің курсі 7 күннен 3 айға дейін созылады. Өт бөлінуі толық тоқтағанда беруге бол- майды. Майға еритін витаминдер тапшылығында А витаминінің ертіндісі – ретинол (100 000 ƏБ), Е витаминінің ертіндісі – токоферол (100 мг), К витаминінің ертіндісі – викасол (5 мг) жəне каль- ций препараттары (0,5 күнге 3 рет) беріледі. Кейде плазмаферездің белгілі бір əсері болады. Асцитті емдеу. Асцитті емдеуде алдымен төсек режимін, кейін жартылай төсек режимін бел- гілейді; диетада ас тұзын азайтады, нəтиже болмаған жағдайда альдостерон антагонистерін тағайындайды. Егер бұл препараттар тиімді болмаса, онда салуретиктер беріледі. Режим бауырдың қызметін жеңілдетуге көмектесуі керек. Ең жайлы режим – төсекте болу ре- жимі. Диетадағы ас тұзының тəуліктік мөлшерін 1-1,5 г дейін азайту керек, ішке қабылданатын сұйықтықты 1500 мл азайту керек, белок мөлшері 1 г/кг дене массасын құрайды. Тағамның кало- риялық құндылығы 1500-2000 ккал құрайды. Егер бұл шаралар нəтиже бермесе, онда антиальдостерондық дəрілер (верошпирон, альдактон) беріледі. Верошпироннан басқа науқас адамға күн сайын немесе күн аратпа 40-80 мг фуросемид тағайындайды. Оң мəнді нəтижеге қол жеткеннен кейін фуросемидтің 40 мг 3-6 күнде 1 рет алуға көшеді. Осмотикалық диурезді күшейту мақсатында венаға альбумин ертіндісін (10% - 100 мл) жəне маннитолды (20% ертіндінің 100 мл) 2-3 күн сайын егіп тұрады. Емге көнбейтін табанды асцитте парацентез жасалады, əр жіберілген сұйықтықтың 1 л альбу- миннің 6-7 г венаға егеді. Компенсациялы (активті емес цирроз, Чайлд – Пью бойынша А класы) циррозда базистік ем жүргізеді (созылмалы гепатиттегі сияқты). Субкомпенсациялы бауыр циррозында (Чайлд – Пью бойынша В класы) базистік ем, гепато- протекторлар тағайындалады, ісік – асцит синдромын жəне портальды гипертензияны емдейтін дəрілер белгіленеді. Декомпенсациялы бауыр циррозында базистік ем, глюкокортикостероидтар жəне цитостатик- тер (аутоиммунды цирроз, гиперспленизм, гемолитикалық анемия), вирустық циррозда вирусқа қарсы препараттар жəне симптоматикалық ем қолданылады. Асқынуларды емдеу. Өңеш – асқазаннан қан кетуді тоқтату 1. Қан ұюды тездететін дəрілер егіледі: донордан қанды тура егу, жас мұздатылған қанды бөліп, 100-200 мл қайталап егу, аминокапрон қышқылын, викасолды, кальций хлоридын егу. 2. Питуитрин немесе вазопрессин 20 Б дозада глюкозаның 5% ертіндісінің 100-200 мл қосып, 15-20 мин. бойы венаға егіледі (қақпа венасындағы қысымды азайтады). 3. Қан кетуді тоқтату үшін баллонды тампонада, асқазандық гипотермияны қолданады, вари- козды кеңіген венаны шұғыл байлау керек. 4. Постгеморрагиялық команың алдын алу үшін ішектегі қанды сыртқа шығару керек (клиз- ма), асқазанды жуу керек, асқазан ішіндегі тамақты сорып алу керек, тəулігіне 3 л дейін сұйықтық егу керек, кең спектрлі антибиотиктер тағайындау керек. Асцит – перитонит декомпенсациялы бауыр циррозымен ауыратын адамдардың 7-8% байқалады. Ең жиі себептері – Escherichia coli, стрептококктар, клебсиелла, стафилококтар, про- тей. Тəн белгілер – іштің ауыруы, пальпация кезінде іштің ауыруы, қызба, ішек парезі жəне ішек перистальтикасы шуының жойылуы (көбіне ішперденің тітіркенуі болмайды), лейкоцитоз. Асцит – перитонит бар науқастарда жиі бауырлық энцефалопатия белгілері күшейе түседі, жиі сепсис көрініс береді, өңеш веналарынан жедел қан кету мен гепаторенальды синдром кездеседі. Асцит – перитонит туралы күдік пайда болғанда шұғыл түрде асцит сұйықтығын бактериоло- гиялық тексеру керек жəне кең спектрлі əсері бар антибиотиктер тағайындау керек. Гепато-ренальдық синдром – бауыр циррозы мен ауыратын адамдарда болатын тұрақты функциональдық бүйрек жетіспеушілігі. Оның негізін бүйректік вазоконстрикция, əсіресе бүйректің сыртқы зонасының вазоконстрикциясы құрайды. Бүйрек қан айналысының жəне гло- мерулярлық фильтрацияның күрт төмендеуі, өзектік реабсорбцияға қабілеттіліктің сақталған күйінде натрий экскрециясының əрмен қарай төмендеуі вазоконстрикциямен түсінідіріледі. Гепаторенальдық синдромның белгілеріне қан плазмасындағы креатинин мен мочевина мөл- шерінің біртіндеп көбеюі, олигурия (тəулікте 500 мл төмен), натриурияның күрт төмендеуі, кейін гиперкалиемияның жəне метаболизмдік ацидоздың дамуы жатады. Гепаторенальдық синдромда белок беруді 0,5 г/кг дейін (мұндай режимде теріс мəнді азот те- пе-теңдігі дамымайды), суды тəулігіне 800-1000 мл дейін шегеру керек, себебі бүйрек жетіспе- ушілігінде суды бөлу өте азаяды, оның нəтижесінде сұйылту гипонатри-емиясы мен плазманың гипоосмолярлығы пайда болады. Белок метаболизмін тежейтін глюкозаның 5% ертіндісін егеді. Кей авторлар екі сағат сайын венаға альбуминнің 50 мл мен маннитолдың 20% ертіндісінің 150 мл егіп, кейін фуросемид пен альдостерон антагонисін беруді ұсынады. Гепаторенальдық синдромның алдын алу шараларына гиповолемияны тудыратын факторлар- ды (диуретиктерді бақылаусыз беру, парацентез кезінде асцит сұйықтығын шамадан тыс алу) жою, бейстероидтық қабынуға қарсы дəрілерді беруді тежеу, инфекциялық асқынуларды мезгілінде емдеу жəне қан кетуді тез тоқтату кіреді. Бауыр комасы. Комада барлық препаратты венаға егеді: а) аммиакты жəне басқа метаболиттерді залалсыздандыру – орницетилдің 20 г/тəул. дозасын глюкозаның немесе натрий хлоридының ертіндісіне қосып егу; б) бауыр клеткаларындағы зат алмасуды жақсарту: эссенциале, глюкозаның 5% ертіндісі (глюкозаның тəуліктік дозасы 400 г жетуі мүмкін) витаминдермен (аскорбин қышқылы, пири- доксин, кокарбоксилаза) қосып егіледі; в) тұрақты түрде электролиттік балансты, қышқыл – негіз күйді бақылап отыру керек; керек мезгілінде электролиттер мен буферлік қоспалар егіп, реттеп отыру керек; г) ішек флорасының тіршілік əрекетін басу үшін жəне бактериялық асқынулардың алдын алу үшін əсер спектрі кең антибиотиктерді (неомицин, мономицин, канамицин) асқазан зонды арқы- лы жібереді; д) бауыр – клеткалық комада глюкокортикоидтық гормондардың (олардың əсері күмəнді) үлкен дозалары егіледі; е) жоғарғы тазарту клизмаларын қояды; ж) қан ұю факторларының тапшылығында жас қатырған плазманың 800 мл/тəул., фибрино- геннің 3-4 г немесе жас қан, одан басқа витамин К 20-30 мг венаға егеді. Бауыр циррозының сирек түрлерінің емі. Вильсон-Коновалов ауруы. 1) Диетада құрамында мыс көп тағамдар (бауыр, шоколад, кептірілген жемістер, саңы- рауқұлақтар) болмауы керек; 2) Қалған өмір бойы ішке Д-пеницилламин (купренил) қабылдау керек; ол мыстың бөлінуін көбейтеді. Басында 250 мг күнге 2-3 рет тамақ алдында қабылдайды, кейін тəуліктік дозаны біртіндеп күнге 1-1,5 г дейін көбейтеді (мыстың несеппен бөлінуін ескере отырып). Д- пеницилламин В6 витаминінің антиболиті болып есептеледі, сондықтан оны пиридоксинмен бір- ге (тəулігіне 25-50 мг) қабылдайды. Бауыр ауыр зақымданғанда, цирроз қалыптасу сатысында Д- пеницилламиннің аз дозасы (тəулігіне 300-900 мг) қолданылады. Д-пеницилламинмен емдеген кезде лейкоцит пен тромбоцит деңгейін жəне бүйректің функциональдық көрсеткіштерін бақы- лап отыру керек. Гемохроматоз. Ең тиімді емдеу əдісі – жүйелі түрде қан жіберу. Алғашында 500 мл арасына апта салып қан жіберіп тұрады, қан жіберуді орташа дəрежелі қаназдық пайда болғанға дейін жалғастырады. Кейін қан жіберу арасындағы үзілістерді 3 айға дейін созып, емді бауырдағы ша- мадан тыс жиналған темірді жойғанға дейін жалғастырады. Еңбекке қабілеттіліктің қалпына келу критерийлері: клиникалық – лабораториялық бел- гілері бойынша бауырдағы активті қабынудың жойылуы, бауыр – клеткалық жетіспеушілік син- дромының, портальдық гипертензияның, гиперспленизмнің компенсация немесе субкомпенсация күйге оралуы. Уақытша еңбекке қабілетсіздіктің орташа мерзімдері: онша айқын бауыр – клеткалық жетіспеушілік белгілері жоқ аурудың жеңіл қайталауында – 4-5 апта, айқын бауыр – клеткалы жетіспеушілік белгілері бар аурудың ауыр қайталауында 2,5-3 айға дейін. МƏСК жолдама беру көрсетпелері: портальдық гипертензия, төменгі жəне орташа дəрежелі бауыр – клеткалық жетіспеушілік бар бауыр циррозы. Диспансерлеу. Бауыр циррозымен ауыратын адамдарды учаскелік терапевт диспансерлік есепке алады. Қарау жиілігі – жылға 4 реттен сирек емес, компенсациялы бауыр циррозының тұрақты дамуында қарау жиілігі жылына 2 реттен сирек болмауы керек. Прогнозы. Бауыр циррозындағы патологиялық процесс қайтымсыз болып келеді, бірақ бар- лық ем – алдын алу шараларын сауатты іске асыру науқас адамның компенсациялы күйін анағұрлым созуға мүмкіндік береді. Жағымсыз болжам көрсеткіштері: 1) билирубиннің 300 мкмоль/л жоғары болуы; 2) альбуминнің 20 г/л төмен болуы; 3) ХҚҚ – 2,0 төмен (немесе про- тромбин индексі < 60%). Профилактикасы. Бауыр циррозындағы профилактикалық шараларға этиологиялық фактор- ларды жою немесе шектеу, созылмалы гепатит пен бауырдың майлы дистрофиясын емдеу, ауыр астенияда жұмыстан босату, бауырға жағымсыз əсер ететін өнеркəсіп факторлар мен дəрілерді жою жатады. жүктеу/скачать 239,06 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|