Аралық/қорытынды аттестаттау сұрақтарының бағалаудың нақты критерийлері
Созылмалы гломерулонефриттің (СГН) клиникалы-морфологиялық түрлерінің сипаттамасы
жүктеу/скачать 239,06 Kb.
|
1 терапия.
| 22. Созылмалы гломерулонефриттің (СГН) клиникалы-морфологиялық түрлерінің сипаттамасы:
Созылмалы гломерулонефрит (СГН) – бүйрек шумақтарының үдемелі ыдырауымен (талқандалуымен) сипатталатын жəне созылмалы бүйрек жетіспеушілігіне əкелетін бүйректердің созылмалы (бір жылдан жоғары) иммунды-қабыну ауруы.10-20% СГН жедел гломерулонефрит нəтижесінде дамиды. Аурудың 80-90% баяу, науқас адам үшін белгісіз басталады. Көбіне 40 жасқа дейінгі еркектер ауырады. Этиологиясы жəне патогенезі. Егер СГН бұрын дұрыс емделмеген немесе диагнозы мезгілінде қойылмаған ЖГН-ң салдары болатын болса, онда бұл аурулардың себептері бірдей.Жедел гломерулонефриттің созылмалы гломерулонефритке көшуіне созылмалы стрептококк инфекциясының жəне басқа инфекцияның өршуі, қайтадан салқын тию, еңбек пен тұрмыстың жағымсыз факторлары, жарақаттар, ішімдік жағдай туғызады.Даму барысында ЖГН-пен айқын байланыс жоқ созылмалы гломерулонефрит бірінші ретті СГН деп аталады. Бірінші ретті СГН-ң этиологиялық факторлары ЖГН-ң себептерімен бірдей болуы мүмкін, яғни инфекциялық (бактерия, вирус, паразиттер) жəне инфекциялық емес (алко- голь, подаградағы зат алмасудың бұзылуы, дəрілер, ісіктер, дəнекер тінінің жайылмалы аурула- ры) факторлар СГН-ң себебі бола алады.СГН-ң даму негізін жедел гломерулонефриттегі сияқты иммунды патологиялық процесс құрайды; оның екі вариантын ажыратады .Одан басқа үшінші – клеткалық даму механизмі болуы мүмкін, бұл механизмі Т- жəне В- лимфоциттердің қатысуымен іске асады.СГН дамуының иммундық емес механизмдерінен маңызы барларына гиперкоагуляция, тамыр іші қан ұюдың күшеюі; фибрин жəне оның ыдырауының өнімдерінің капиллярлар шумағына жиналуы, сонымен қатар қанда кининдердің, серотониннің, гистаминнің, рениннің, простаглан- диндердің концентрацияларының көбеюі жатады.Патоморфологиясы. Патоморфологиялық өзгерістер аурудың түріне байланысты болады. Аурудың барлық түрінде бүйрек шумақтарында, өзектерінде жəне интерстицийде склероздың белгілері болады. Мезангий клеткаларының пролиферациясы мен активтенуі клеткадан тыс мат- рикстың құрылысын өзгертеді жəне процесс шумақтардың склероздануымен аяқталады. Гломерулонефриттердің (жедел де, созылмалы да гломерулонефриттің) диагнозын қоюда ең маңызды рольді патоморфологиялық өзгерістер атқарады. Сондықтан аурудың диагнозын қою үшін əрқашан бүйрек тінінің биопсиясын жасау керек.Аурудың түріне байланысты биоптаттарда төмендегідей морфологиялық өзгерістер болады.Мезангиопролиферативті СГН-те мезангий клеткалары мен матрикстің пролиферациясы бо- лады.Мембранопролиферативті СГН-те мезангий клеткаларының жайылмалы пролиферациясы мен шумақтарда макрофагтардың инфильтрациясы байқалады; мезангий матриксі ұлғаяды, базальды мембрана қалыңдап, екі қабат күйге көшеді.Ең аз өзгерісті СГН-те жарықты микроскопияда өзгеріс табылмайды, электронды микроско- пияда – подоциттердің аяқтары жойылып кеткені көрінеді.Фокальды-сегментарлық гломерулосклерозда – кем дегенде шумақтардың 50%-да капилляр- лардың сегментарлы басылуы мен аморфты гиалин материалының шөккені көрінеді.Мембранозды СГН-те шумақтардың базальды мембраналарының жайылмалы қалыңдағаны мен иммундық комплекстер жиналған жерлерді қоршап тұрған субэпителиальды шодырлар көрінеді (базальды мембрананың тісті түрі).Фибропластикалық гломерулонефрит – созылмалы гломерулонефриттің барлық түрінің ақырғы сатысы болып табылады, айқын фиброзды өзгерістермен сипатталады.СГН-ң морфологиялық түрлеріне байланысты клиникалық көрініс ерекшеліктеріМезангиопролиферативті СГН аурудың ең кең тараған түрі (гломерулонефриттің барлық морфологиялық вариантының 70% жуығы) болып табылады, ол идиопатиялық жəне екінші ретті (ЖҚЖ, Шенлейн-Генох ауруында, Альпорт синдромында) болып бөлінеді.Клиникасында жеке несеп синдромы, жедел нефрит синдромы немесе нефроз синдромы бола- ды. СБЖ баяу дамиды.Мезангио-пролиферативті гломерулонефриттің ең жиі кездесетін варианты JgА-нефропатия (Бирже ауруы), ол А иммуноглобулиннің көп өндіріліп, бүйрекке шөгуімен сипатталады. Бирже ауруының үлесіне қазіргі кезде барлық гломерулонефриттердің 60-70% тиеді.Бірінші ретті – JgА-нефропатия мен екінші ретті JgА-нефропатиясын ажыратады (ұшық, Шенлейн-Генох ауруында кездеседі).Бирже ауруының басты белгісі – макро- немесе микрогематурия. Ісіну мен АГ бірнеше жыл өткеннен кейін (кейде 10 жылдан артық) қосылады.Электрондық микроскопияда биоптатта иммундық депозиттер мезангий клеткаларының ара- сында жəне базальды мембрана астында табылады.Мембранозды СГН нефроз синдромы (80%) түрінде көрініс береді.Мембранопролиферативті СГН жедел нефрит синдромынан басталады, ауру адамның 50% нефроз синдромының диагнозы қойылады. Гематурия болатын жеке несеп синдромы болуы мүмкін. Артериялық гипертензия, гипокомплементемия, анемия, криоглобулинемия анықталады. Ауру үдемелі, кейде тез үдемелі дамиды.Аз өзгерісті гломерулонефрит нефроз синдромымен сипатталады, 20-30% жағдайда оған қоса микрогематурия болады. АГ мен бүйрек жетіспеушілігі сирек кездеседі.Фокальды-сегментарлық гломерулосклерозда нефроз синдромы болады. Несепте – эритроци- турия, лейкоцитурия. Артериялық гипертензия болады. СБЖ дамиды.Фибропластикалық гломерулонефрит нефроз синдромымен (50% дейін), АГ мен СБЖ да- муымен сипатталады.Қосымша тексерулер. Қанда – ЭТЖ орташа дəрежеде көтерілуі, анемия болады; АИК деңгейі, антистрептолизин-О деңгейі жоғарылайды, қанда комплемент мөлшері азаяды (иммундыком- плекстік СГН), Бирже ауруында JgА деңгейі жоғарылайды.Қанды биохимиялық тексергенде: а) жалпы белок, альбуминдер азайған, 2--глобулиндер концентрациясы жоғарлаған, нефроз синдромында гипогаммаглобулинемия болады. Гипер- дислипидемия (нефроз синдромы); б) мочевина мен креатинин деңгейі жоғарлайды, метабо- лизмдік ацидоз, гиперфосфатемия анықталады.Несепте: эритроцитурия, протеинурия, лейкоцитурия, цилиндрурия – түйіршікті, балауыз тəрізді цилиндрлер (нефроз синдромында).УДЗ немесе шолу урографиясында бүйректер мөлшері қалыпты күйде немесе кішірейген (СБЖ), шеттері тегіс, эхогенділігі жайылмалы жоғары болады.Кеуде торының рентгенографиясы мен ЭКГ: сол жақ қарынша гипертрофиясының белгілері.Бүйрек биопсиясы аурудың морфологиялық түрін, активтілігін анықтауға мүмкіндік береді, симптоматикасы ұқсас ауруларды жоққа шығаруға көмектеседі.Даму барысы. СГН-ң дамуының 3 типін ажыратады: І тип – қайталауы сирек, 10 жылда 1 рет қайталаудан сирек; ІІ тип – 5-7 жыл сайын қайталайды, ІІІ тип – қайталауы жиі, кейде ауру үзілмейді.Асқынулары. СГН-ң асқынулары:1. Гипертониялық криз.2. Жедел сол қарыншалық жүрек əлсіздігі.3. Нефроздық криздер.4. Бүйрек эклампсиясы.5. Миға қан құйылу.6. Инфекциялар.7. Созылмалы бүйрек жетіспеушілігі.Диагнозын қою жəне екшеу-іріктеу диагнозы СГН-ң диагноз қою критерийлеріне жатады:1) науқастың бұрын жедел гломерулонефритпен ауырғаны туралы анамнез мəліметтері, бұрын болған бүйрек аурулары жəне ауру ұзақтығының 1-1 1/2 жылдан кем болмауы;2) несеп синдромының болуы жəне несеп синдромының басқа мүмкін себептерінің болмауы; 3) басқа себептері болмаған жағдайда АГ мен ісіну синдромының болуы;4) бүйрек биопсиясының мəліметтері – СГН əр түрлі варианттарының морфологиялық белгілерінің болуы: ең аз өзгерістер гломерулонефриті, мембранозды нефрит, мезангиальды нефрит, фокальды сегментарлы нефрит, фибропластикалық нефрит.СГН-ң екшеу-іріктеу диагнозын басты симптомдарға қарап іске асырады.Егер жетекші симптом орташа дəрежелі протеинурия болса, онда ортостатикалық, марштағы, алиментарлық, қызбаға байланысты, неврогендік жəне қан іркілмелі протеинурияларды жоққа шығару керек.Ортостатикалық протеинурия омыртқа жотасының белдік бөлігінде айқын лордозы бар жас адамдар ұзақ уақыт тік тұрған қалпында пайда болады. Оны анықтау үшін тексерілуші адамды екі рет тексереді – ертеңгілік (протеинурия болмауы керек) жəне бір сағат тұрғаннан кейін (про- теинурия пайда болады).Марштағы протеинурия жүрген кезде пайда болады. Диагнозын қою үшін жүру сынамасын қолданады: жүргенге дейінпротеинурия болмайды, 10 минут тез жүргеннен кейін протеинурия пайда болады.Алиментарлық протеинурия энтероколиттерде, панкреатиттерде, гепатиттерде байқалады. Қызбалық протеинурия дене қызуы өте көтерілгенде пайда болады.Неврогендік протеинурия бассүйек – ми жарақатында жəне гипоталамустық синдромда кездеседі.Қан іркілген протеинурия созылмалы жүрек əлсіздігі кезінде байқалады жəне бұл жағдай қаніркілгенбүйрек деп аталады.Жетекші синдром гематурия болған жағдайда СГН-ті тынжытас ауруынан, бүйрек туберкулезінен, гипернефромадан, геморрагиялық васкулиттен, түйінді периартерииттен, Гудпасчер ау- руынан, инфекциялық эндокардиттен айыра білу керек.Клиникалық диагнозды тұжырымдауда ескеру керек:1. аурудың клиникалық-анатомиялық түрін (бүйректі биопсиялық тексергенде СГН-ң морфо- логиялық түрі көрсетіледі);2. даму типін;3. аурудың фазасын (өршуі, ремиссия);4. бүйректің функциональдық күйін (СБЖ бар-жоғы, СБЖ сатысы);5. асқынуларды.Диагнозды тұжырымдау мысалдары:1. Созылмалы жайылмалы гломерулонефрит, гипертониялық түрі, даму барысының ІІ типі,аурудың қайталауы. СБЖо.2. СГН, несеп синдромы (латентті түрі), ремиссия фазасы, бүйрек функциясы бұзылмаған.3. JgА-нефропатия, мезангиальды-пролиферативті гломерулонефрит, гематурия басым даранесеп синдромы (Берже ауруы). Бүйрек функциясы бұзылмаған.4. СГН, өршу фазасындағы фокальды-сегментарлық гломерулосклероз. Нефроз синдромы.АГ. Дамудың ІІІ типі, СБЖ-ІІ.Емі. СГН емінің құрамына режим мен диетаны сақтау, этиологиялық, патогенетикалық жəнесимптоматикалық емдер кіреді.СГН-те салқын тиюден, денеге шамадан тыс күш түсуден, көңіл-күй күйзелістерінен, түнгікезекте жұмыс жасаудан сақтану керек. Науқас адам жылына бір рет стационарлық ем алуы ке- рек.Диета аурудың түріне тəуелді болады. Аурудың латентті түрінде жалпы стол диетасы беріледі, тек онда ас тұзын тəулігіне 10 г дейін азайту керек. Нефроз синдромы мен аурудың ги- пертониялық вариантында ас тұзы (6-8 г/тəул.) мен суды шегеру керек.Этиотропты ем стрептококк инфекциясынан кейінгі гломерулонефритте, инфекциялық эндо- кардитпен байланысты гломерулонефритте антибиотиктер берумен, мерездік жəне безгектен кейінгі гломерулонефритте спецификалық ем тағайындаумен, паранеопластикалық нефроз син- дромында ісікті алып тастаумен, дəрілік нефропатияда қолданылып жүрген дəріні қабылдауды тиюмен шектеледі.Патогенетикалық емнің ең басты əдісі – иммундық депрессанттар (глюкокортикоидтар, цито- статиктер, плазмаферез) қолдану.Глюкокортикостероидтарды мезангиопролиферативті ГН өршіген жəне бүйрек шумақ- тарында аз өзгерістер мен айқын протеинурия болатын жəне нефроз синдромының дамуына бейімділік бар ГН-те тағайындалады. Преднизолон 1 мг/кг дозасында 2 ай беріледі, кейін бұл до- заны біртіндеп азайтып, сүйемел дозаға көшеді.СГН-ң жоғары активтілігінде, өте ауыр нефроз синдромында, аурудың тез үдемелі дамуында пульс-терапия қолданылады: метилпреднизолонның 1000 мг күн сайын венаға тамшылатып жібереді, ем 3 күнге созылады. Пульс-терапиядан кейін оған дейін алып жүрген дозаға көшеді.Глюкокортикоидтарды СГН-ң гипертониялық жəне аралас түрінде жəне СБЖ көрініс берген СГН-те беруге болмайды.Цитостатиктерді тағайындау көрсетпелері:1) СГН-ң нефроздық түрінде глюкокортикоидтар тиімсіз болғанда, глюкокортикоидтардың жағымсыз əсері болғанда немесеглюкокортикоидтарға тəуелділік пайда болғанда;2) СГН-ң аралас түрінде (нефроз синдромы мен артериялық гипертензия қоса кездескенде).Азатиоприн (имуран) дене массасының 1 кг 2-3 мг дозасында, циклофосфамид 1,5-2 мг/кг до- засында, хлорамбуцил 0,1-0,2 мг/кг/тəулігіне дозасында ішке қабылданады; циклоспорин 2,5-3,5 мг/кг/тəул. дозасында; ем 4-8-10 аптаға созылады. Кейін сүйемел дозаға көшеді, ол алғашқы до- заның 1/2 немесе 1/3 құрайды, ем 6-12 айға созылады.Болуы мүмкін асқынулар: анемия, лейкопения, тромбоцитопения, агранулоцитоз, азооспер- мия. Жағымсыз əсерді азайту үшін цитостатиктерді преднизолонмен қосып беру керек. Тез үдемелі жəне ауыр нефроз вариантында циклофосфамид көмегімен пульс-терапия іске асырылады – препарат 10-20 мг/кг дозасында венаға тамшылатып жіберіледі, 4 аптада 1 рет. СГН-ң жеке морфологиялық түрлерінде қолданылатын иммуносупрессивті ем. Мезангиопролиферативті ГН. Аурудың үдемелі дамуы жөнінде жоғары дəрежелі қауіп болғанда глюкокортикоидтар жəне/немесе цитостатиктер беріледі; үш жəне төрт компонентті схемалар қолданылады. Мембранозды гломерулонефрит. Циклофосфамид немесе хлорамбуцил нефроз синдромында, стандартты схема бойынша, орташа тəуліктік дозада немесе 1 г венаға айына 1 рет пульс-терапия түрінде тағайындалады. Нефроз синдромында глюкокортикоидтар мен цитостатиктерді қосып беруге болады. Глюкокортикоидтар мен цитостатиктерге қарсы көрсетпе болса немесе цитостатиктермен ем- дегеннен немесе құрама емнен нəтиже болмаған жағдайда ересек адамдарға 3-8 мг/кг/тəул. доза- сында (6-12 ай бойы) циклоспорин беріледі. Нефроз синдромы жоқ, бүйрек функциялары қалып- ты күйде ААФ ингибиторлары тағайындалады. Мембранопролиферативті (мезангиокапиллярлық) гломерулонефрит. Негізгі аурудың емі беріледі, ААФ ингибиторлары тағайындалады, нефроз синдромы болғанда жəне бүйрек функци- ясы төмендегенде – глюкокортикоидтар мен циклофосфамидке антиагреганттар мен антикоагу- лянттар қосып береді. Аз өзгерісті гломерулонефрит. Преднизолон 1-1,5 мг/кг дозасында 4 апта бойы беріледі, одан кейін 1 мг/кг дозасында күн ара, тағыда 4 апта бойы беріледі. Циклофосфамид 2 мг/кг тəул. немесе хлорамбуцил 0,1-0,15 мг/кг/тəул. дозасында преднизо- лон тиімсіз болғанда немесе аурудың қайталауына байланысты оны беруді тоқтатуға болмайтын жағдайда кем дегенде 12 апта бойы беріледі. Фокальды-сегментарлы гломерулосклероз. Иммунды супрессивтік емнің тиімділігі жеткіліксіз болады. Преднизолон 16-24 апта бойы беріледі. Нефроз синдромында преднизолон 1-1,2 мг/кг дозасында 3-4 ай бойы беріледі, кейін күнаратпа тағы да 2 ай бойы беріледі, одан кейін препарат- тың дозасын біртіндеп азайтып отырып, беруді тоқтатады. Цитостатиктерді (циклофосфамид, хлорамбуцил) глюкокортикоидтармен қосып, немесе жеке глюкокортикоидтарға резистенттілік немесе қарсы көрсетпе болғанда тағайындайды (ремиссияны ұзартады). Циклоспорин 3-8 мг/кг/тəул. дозасында ауру жиі қайталайтын науқастарда глюкокортикоидтарға үстеме сезімтал- дық болғанда жəне глюкокортикоидтарға қарсы көрсетпе болғанда 1-2 жыл бойы беріледі (емге жауап болған жағдайда). Фибропластикалық гломерулонефрит. Ошақты процесте фибропластикалық гломерулоне- фритке əкелген аурудың морфологиялық түріне қарап ем жасалады. Аурудың жайылма түрінде иммуносупрессивті ем жасауға болмайды. СГН-ң емінде дəрімен емдеудің көп компоненттік схемалары қолданылады. Үш компонентті ем схемасы: глюкокортикостероидтар немесе цитостатиктерге гепарин жəне антиагрегант қосып емдеу:1) преднизолонды 1-1,5 мг/кг/тəул. дозасында ішке 4-6 апта қабылдағаннан кейін 1 мг/кг/тəул. дозасына көшіп күнаратпа қабылдайды, одан кейін 1,25-2,5 мг/аптасына дозасына көшіп барып, беруді тоқтатады, немесе циклофосфамид 200 мг венаға күн сайын жіберіп, немесе екі еселенген дозаны күнаратпа жіберіп, емді 1-2 айға созады, кейін жарты дозасын ремиссияға қол жеткенге дейін береді (циклофосфамидті хлорамбуцилмен немесе азатиопринмен алмасты- руға болады); 2) гепаринді 5000 ƏБ дозасында тəулігіне 4 рет 1-2 ай егеді, кейін фениндионға көшеді (аце- тилсалицил қышқылын 0,25-0,125 г/тəул. немесе сулодексидті 250 ƏБ дозасында тəулігіне 2 рет ішке қабылдайды; 3) дипиридамолды 400 мл/тəул. дозасында ішке қабылданады, венаға егіледі немесе варфа- рин 10 мг/тəул. дозасында ішке қабылданады. Төрт компонентті емдеу схемасы: 1) преднизолонды 25-30 мг/тəул. дозасында 1-2 ай бойы ішке қабылдау, кейін дозаны 1,25- 2,5 мг/аптасына азайта отырып, беруді тоқтатады; 2) циклофосфамидті 200 мг дозасында күнде венаға егеді немесе оның екі есе дозасын 1-2 ай бойы күнаратпа егеді, кейін препараттың жарты дозасын ремиссияға қол жеткенше егеді (циклофосфамидті хлорамбуцил немесе сулодексидпен ауыстыруға болады); 3) гепаринді 5000 ƏБ дозасында тəулігіне 4 рет 1-2 ай бойы егіп, кейін фениндионға көшеді (ацетилсалицил қышқылына, сулодексидке); 4) дипиридамол 400 мг/тəул. дозасында ішке қабылданады немесе венаға егіледі. Понтичелли схемасы: емді преднизолоннан бастайды – 3 күн қатарынан 1000 мг/тəул. доза- сында, кейін 27 күн бойы 30 мг/тəул. дозасында ішке қабылданады, 2-ші айда хлорамбуцил 0,2 мг/кг дозасында беріледі (ем 6 айға созылады). Стейнберг схемасы: 1) циклофосфамид қолданып, жыл бойына ай сайын пульс-терапия емін (1 мг венаға егіледі, айына 1 рет) жүргізеді; 2) келесі 2 жылда препаратты 3 айда 1 рет егеді; 3) одан кейінгі 2 жылда – препаратты 6 айда 1 рет егеді. Аурудың клиникалық түріне қарап емдеу Латентті түрі. Активті иммуносупрессивті ем қолданылмайды. 1,5 г/тəул. деңгейінде протеи- нурия болса, ААФ ингибиторлары беріледі. Гематуриялық түрі. Жеке гематурия болса, немесе аз мөлшерде протеинурия болса, ААФ ин- гибиторлары мен дипиридамол беріледі. Аминокапрон қышқылымен, дицинонмен емдей-ді. Гипертониялық түрі. ААФ ингибиторлары беріледі (АҚҚ мақсатты деңгейі с.б. 120/85 мм). Ауру өршіген (қайталаған) кезде үшкомпонентті ем схемасы құрамында цитостатиктер қолданы- лады. Глюкокортикоидтарды активті гломерулонефритте жарты дозасында (0,5 мг/кг/тəул.) мо- нотерапия түрінде, немесе құрама ем ішінде қолданады. Нефроздық түрі. Үш – немесе төрт компонентті ем қолданылады. Аралас түрінде үш – немесе төрт компонентті ем қолданылады. Симптоматикалық ем. Антигипертензивті ем бүйрек шумағы ішіндегі гипертензияны түсіру үшін, гиперфильтрация- ны азайтып, СБЖ үдемелі дамуын баяулату үшін қолданады. 1) ААФ ингибиторлары антигипертензивті əсермен қатар нефропротективті де əсер көрсетеді (шумақ іші гиперфильтрация мен протеинурияны азайтады, СБЖ дамуын баяулатады). Эналаприл 5-40 мг/тəул., лизиноприл 10-100 мг/тəул., каптоприл 75-100 мг/тəул., рамиприл 2,5-5 мг/тəул., периндоприл 2-4 мг/тəул., фазиноприл 10-20 мг/тəулігіне 2 рет тағайындалады. 2) Кальций каналдарының блокаторларынан дигидропиридин қатарына жатпайтын препарат- тар беріледі: верапамил 120-320 мг/тəул., амлодипин.3) Селективті бета-блокаторлар: атенолол 100-300 мг/тəул., метапролол 50-100 мг/тəул., про- пранолол, соталол, карведилол.Диуретиктерді ісіну мен АГ-да береді: гидрохлортиазид, фуросемид, спиронолактон. Антикоагулянттарды глюкокортикоидтармен, цитостатиктермен қосып береді: гепарин 5000 ƏБ 4 рет тəулігіне, тері астына егеді, ем 1-2 айға созылады; кальций надропарині 0,3-0,6 мл 1-2 рет/тəул. тері астына, сулодексид бұлшық етке егіледі 600 ƏБ, тəулігіне 1 рет, 20 күн бойы, кейін ішке қабылдайды (250 мг капсулада, 2 рет тəулігіне). Антиагреганттар: дипиридамол 400-600 мг/тəул., пентоксифиллин 0,2-0,3 г/тəул.; тиклопидин 0,25 2 р/тəул.; ацетилсалицил қышқылы 0,25-0,5 г/тəул. Гиполипидемиялық дəрілер СБЖ үдеуін баяулатады, протеинурияны азайтады. Гиперлипиде- мия болғанда беріледі. Ең жоғарғы гиполипидемиялық қасиет статиндерде болады: симвастатин, флувастатин, аторвастатин. Плазмаферезді пульс-терапиямен (преднизолон жəне/немесе циклофосфамид) өте жоғары ак- тивті гломерулонефриттерде жəне преднизолон жəне циклофосфамидпен емдегеннен нəтиже болмаған жағдайда қолданады. Аминохинолин өнімдерін аурудың склероздық түрінде береді: 0,25-0,2 ішке 2 рет, екі апта бойы, кейін күнге 1 рет. Еңбекке қабілеттіліктің қалпына келу критерийлері: жедел нефриттік синдромның, өріс алған нефроз синдромының, макрогематурияның, жоғарғы дəрежелі АГ-ның жойылуы, протеинурия- ның алғашқы деңгеймен салыстырғанда 5-10 рет азаюы, СБЖ ІІ-ІІІ сатыларының белгілерінің болмауы. Уақытша еңбекке қабілетсіздіктің орташа мерзімі. Аурудың нефроздық түрінде 2-3 ай, СГН басқа түрлерінің қайталауында – 1-1,5 ай. МƏСК-на жолдаманы өріс алған нефроз синдромында, қатерлі артериялық гипертония син- дромында, СБЖ ІІ-ІІІ сатысында береді. Санатоирийлы-курорттық ем қолданылады: аурудың латентті, гематуриялық (макрогема- турия болмаған жағдайда), гипертониялық түрінде (оның ішінде СБЖ бастапқы белгілері болған жағдайда жəне АГ с.б. 180/105 мм жоғары болмаған жағдайында), СГН-ң нефроздық түрінің алғашқы сатыларында СБЖ-ң алғашқы белгілері бар жағдайда. Науқас адамдарды климаты ыссы курорттарға жібереді: Байрам – Али, Молла – Кора, Симеиз, Қырымның Оңтүстік жағасы. Климат факторы қолданылады. Диспансерлеу. СГН ауыратын адамдарды диспансерлік есепке алады. Бақылау мерзімі мен өткізілетін тексеру көлемі аурудың түріне қарап анықталады. Науқас адамды тексеруге жылына 4 реттен кем болмауы керек. Қан, несеп анализі, креатининді анықтау, Реберг, Зимницкий сы- намалары, көз түбін қарау, ЭКГ жасалады. Прогнозы. СГН-ң латентті түрінің болжамы жайлы болып келеді, гипертониялық жəне гема- туриялық түрінде – қатал, нефроздық, əсіресе аралас түрінде – қатерлі болып келеді. Профилактикасы. Бірінші ретті профилактика инфекцияның созылмалы ошақтарын емдеу, вакциналар мен сарысуларда тиімді қолдану, организмді салқынға қарсы шынықтыру түрінде іске асырылады жүктеу/скачать 239,06 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|