17. Жүрек ырғағының бұзылысы. Карыншалар дірілі (КД) карыншалардын жиі (200-300/мин) және ырғақты козуы менжиырылуы.
Қарыншалар фибрилляциясы (жыбыры) карыншалар систоласының тоқтауына әкелетін эр-бір бөлек бұлшық ет талшықтарының жиі (200-500/мин. дейін), реті жок, ырғаксыз козуы мен жиырылуы.
Карыншалар дірілі тұраксыз ритм, ол жиі карыншалар фибрилляциясына, сирек жағдайда синустік ритмге көшеді. Қарыншалық дірілде де, фибрилляцияда да қарыншалардың тиімді 334
жиырылуы жэне калыпты кан айдау болмайды. Сондықтан олар кенеттен болатын өлімнің негізгі себебі (75-80% жағдайда) болып табылады.
Этиологиясы және патогенезі. Қарыншалар дірілі мен фибрилляциясының себептері:
1. Қарыншалар фибрилляциясы туындауының жоғарғы кауіп маркері болатын ырғақ пен
өткізгіштіктің бұзылыстары:
а) Жоғары градациялы карыншалык экстрасистолиялар (жиі, жұптаскан, топтаскан);
6) Қарыншалық тахикардияның (тұрақты, тұрақсыз) қайталама ұстамалары;
в) ОТ аралығы ұзару синдромы мен/немесе дигиталистік интоксикацияда байкалатын «пируэт» типті екі бағыттағы ұршык тәрізді карыншалык тахикардия;
г) WPW синдромы бар наукастарда кездесетін жүрекшелер дірілі мен фибрилляциясының ұстамасы;
д) толық АВ блокада, әсіресе дистальды типті,
е) QRS комплексінің біршама кенуі болатын карыншаішілік блокада.
2. Алдында аритмия болмай-ак, ҚФ түрткі болатын клиникалық жагдайлар: а) Миокардтың ауыр ишемиясы (МИ, тұрақсыз, вазоспастикалық стенокардия және баскалары);
б) сол карынша аневризмасы; в) кез келген себепті кардиомегалия;
г) созылмалы жүрек әлсіздігі, жедел жүрек әлсіздігі, оның ішінде кардиогендік шок;
д) ауыр гипокалиемия, оның ішінде жүрек гликозидтерімен уланудың нәтижесінде болган гипокалиемия;е) кандагы катехоламиндердің жогары денгейі;ж) жүректің жабык жаракаты және электр шогі,3) жүрекке жасалатын хирургиялық операциялар мен манипуляциялар. Бұлжағдайларда электрлік біркелкіліктің болмауы және тұрақсыздық re-entry механизмін тудырады. Қарыншалар фибрилляциясында карыншалар миокардында көптеген микрориентритұзақтары пайда болады. Қарыншалар дірілінде ұзындау микрориентри тұзақтары байқалады.Клиникасы. Қан айналысының кенеттен токтау және клиникалық өлім белгілері аныкталады. Наукас адамесінен танады, оған коса дененін кұрысуы, еріксіз несеп және нәжіс бөлу болады.Коз қарашықтары кеңіген, жарыққа реакция бермейді. Жайылмалы цианоз пайда болады. Үйкыжәне сан артерияларында пульс анықталмайды,ЭКГ-лык критерийлері: карыншалар фибрилляциясында жиілігі 400-600/мин. түрі мен амплитудасы әр түрлі толқындар анықталады.Қарыншалар дірілінде жиілігі 300/мин. синусоида тәрізді осцилляциялар болады. Қарыншалар фибрилляциясы мен дірілі асистолиямен аяқталады.Емі. Қарыншалар фибрилляциясы мен дірілі реанимациялық шаралар қолдануды кажет кылатын күйлер.Карыншалар фибрилляциясында шұғыл дефибрилляция жасау мүмкін емес жағдайда жүрекалды аймақты ұрып жіберіп, жүрек окпе реанимациясын бастау керек;Жиілігі 1 минутта 80 жүректің жабык массажы және қолда бар кез-келген тәсілді колда- нып, өкпені жасанды желдендіру (наукаска екі адам көмек көрсеткенде массаж бен тыныс берукатынасы 5:1; бір адам көмек бергенде 15:2). 100% оттегімен дем алу. Трахея интубациясы (30с артыкка созылмауы қажет, жүрек өкпе реанимациясын 30 с ұзақ тоқтатуға болмайды); Орталык немесе шеткі венаны катетерлеу;Адреналиннің 1 мг, журек окпе реанимациясының 3-5 минутінен кейін егу;Дефибрилляция, разрядтын қуаты әуелі 200 Дж, кейін 360 Дж;Жүрек массажы мен өкпені желдету 1 минут бойына, дефибрилляция 360 Дж, одан кейін лидокаин жіберу 1,5 мг/кг дозасында, одан кейін кайталап лидокаин, прокаинамид 1 г, пропафе- нон 280 мг.Өмірге маңызды функцияларды мониторлау.