cankurtaran  hizmet verecek (Vatan, 17.06.2011).  Cankurtaranlar

141 
Ал «жедел жәрдем» сөзінің орнына дәл қазір сәтті түрікше балама 
табылмағандықтан, әзірше француз тілінен алынған «ambulans
»
сөзі [76, 113 б.] 
қолданылуда.
Мысалы: 
Karapınar ilçesinde hasta taşıyan 
ambulans
kaza yaptı
(Hürriyet, 
26.11.2012). 
Can pazarının yaşandığı kaza yerine bölgeden çok sayıda 
ambulans 
sevk 
edildi 
(Milliyet, 15.12.2013).
Göç 
сөзі көне түркі тілінде «керуен», «сапар», «үй» деген мағыналарды 
білдірген [298]. Бұл көне сөздің әлеуеті қазіргі заманда өте өзекті болып отырған 
«көші-қон» (миграция) терминіне балама болуына жеткілікті болды.
Мысалы: 
Ülkelerin yayınladığı raporlarda öne çıkan en ilgi çekici nokta ise 
Avrupalılar’ın izlediği yeni 
göç 
yolları
(Vatan, 23.12.2011).
Mülteciler 
konusunun 
görüşmenin ana başlığı olduğunu ifade eden Davutoğlu, “Yasadışı 
göç
 hiçbir ülkenin 
tek başına başa çıkacağı bir husus değildir
(Milliyet, 18.10.2015). 
Қазақ тілінде де «миграция» терминіне балама ретінде қолданылып жүрген 
көші-қон 
сөзіне өзек болған, негізінен, «мекенжайды, отырған орнын өзгерту, 
ауыстыру» мағынасындағы 
көш
етістігі.
Салыстырмалы түрде қарағанда, көшпенді мәдениет өкілі ретіндегі 
қазақтардың тілінде өзіндік дәстүрлі мәдениетіне сәйкес 
көш
сөзінің этномәдени 
мағынасының кеңдігі тілде көптеген этнотанымдық бірліктер қалыптастырған: 
Көш
көлікті болсын! 
Көш
артық (ілгері); 
Көш
бастады; 
Көш
жүре түзеледі;
Көшке
ерген тайлақша; 
Көшке
ілесті; 
Көштен
қалмады т.б.
Осындай дәстүрлі этнотанымдық мазмұнды ашу арқылы қазіргі қоғамдық-
саяси саладағы 
көшбасшы
(лидер) жаңа қолданысының анықтамасы берілген: 
«Көшбасшы – қоғамдық ұйымның жеке ықпалы, әлеуметтік үдерістерде және 
әртүрлі жағдайларда ұжымдағы, топтағы, қоғамдағы қарым-қатынастарды 
реттеуде маңызды қызмет атқаратын кез келген әлеуметтік таптың беделді 
мүшесі; сол қауымдастықтың мүдделерін қанағаттандыруға бағытталған ортақ 
іс-әрекетті ықпалдастыру мақсатында әрекет жасауға қабілетті тұлға»
[197, б. 688]. 
Alkış 
сөзі көне түркі тілінде «мадақ», «дұға», «жақсы тілек» деген 
мағынаны білдірген [298]. Қазіргі түрік лексикасында ол «бір нәрсенің 
ұнағанын, мақұлданғанын білдіріп қол шапалақтау» деген мағынаны білдіреді. 
Мысалы: 
İki Türk grubunun performansı, izleyicilerden büyük 

жүктеу/скачать 2,66 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: