356-тапсырма. Сұраулы сөйлемдердің неше жолмен жасалатынын түсіндіріңіздер. Төмендегі сөйлемдерден сұраулы сөйлемдер жасаңыздар.
Мұражайдағы түкті кілемдер ішіндегі ең тамаша түрлері – «арабы» кілем мен «бес кесте» болып саналады. Төсеніш киіздерде қошқар мүйізді оюлардың түрлі көріністері басымырақ кездеседі. 70-жылдары шеберлер шығармашылыққа өзіндік өзгеріс керектігін дәлелдеуге тырысты. Ақырғы он жыл жаңаша өнер мәнерін анықтауда жемісті болды. Суретшілердің көптеген туындылары сырласуға, жеке сөйлесуге арналған. Суретшілер көрерменге – адамзатқа ортақ мәселені жеке сюжет арқылы түсінуге мүмкіндіктер жасайды.
357-тапсырма. Көп нүктелердің орнына сілтеу есімдіктерін тиісті орындарына қосып жазыңыздар.
............... қонақжайлылық көбінесе ысырапшылдыққа әкелетін сияқты көрінеді. ........... мыңдаған жылдар бойы адам баласы ............... мұзарт шыңдар құпиясын ашуға құмартып келген. ................ – ержүрек, батыл, мейірімді, әрі төзімді жігіт. ................ тайпаның адамдары шетінен алғыр, өжет көрінеді. ............... – оның елінің ежелгі салты, игі салты. .............. әнді естіп, тату дос, батыл ер болғымыз келеді.
Сөйлемдерді толықтыруға керекті сілтеу есімдіктері: Осы, сол, осынау, бұл, сол.
358-тапсырма. Нешінші? қайсысы? деген сұрау есімдіктерін жіктеп және тәуелдеңіздер.
Ү л г і: Жіктеу: Мен қаншасыншымын? Тәуелдеу: Менің қаншасыншым?
359-тапсырма. Берілген жаңылтпаштан сілтеу, жіктеу есімдіктерін тауып, жаңылтпашты жаттаңыздар.
Ол аралда да марал, От екен маралға арал,
Бұл аралда да марал. Оттасын аралда марал.
360-тапсырма. Өлең жолдарынан есімдіктерді тауып, олардың түрлерін ажыратыңыздар.
Бұл заманда не ғаріп? Өзің шыққан ұлтыңнан,
Ақ қалада бөз ғаріп, Басшы қылған жұртыңнан.
Жақсыларға айтпаған, – Бұл мінез, бұл құлқыңнан,
Асыл шырын сөз ғаріп. Қайтып қарғыс алмайсың.
(Асанқайғы) (С.Дөнентаев)
Бұл дүние пәнилығын етеді екен,
Бір дәурен өтіп, бірі жетеді екен ...
(Ш.Бөкеев)
11-апта. 31-тәжірибелік сабақ
Грамматика: Өздік, болымсыздық, жалпылау есімдіктері.
Достарыңызбен бөлісу: |
