NXT-технологиясын мектепте робототехника
негіздерін меңгеру үшін қолдану
Мақалада Lego Mindstorms NXT-технологиясы бойынша өңделген программалық өнімдерді
салыстыру нəтижелері келтірілген. Екі əр түрлі тəсілмен құрастырылған программалардың орындалу
жылдамдықтарына салыстырмалы талдау жүргізілді. Бірінші тəсіл бойынша программа графикалық
NXT-G ортасында өңделді, екінші жағдайда — RoboLab ортасында. RoboLab ортасын қолданған кезде
робот барлық тапсырмаларды екі есе жылдам орындайтыны көрсетілген. Программаның орындалу
ерекшеліктерін айқын байқауға мүмкіндік беретін мысал келтірілген.
A.K.Karbozova, K.M.Makhanov, A.M.Mustafina, M.A.Maukebaeva
NXT-technology in application mastered the basics of robotics school
This paper presents the results of a comparison of software development technology implemented by Lego
Mindstorms NXT. There has been conducted a comparative analysis of implementation of the code realiza-
tion rate implemented in two different ways. In the first case the program is written in a graphical field NXT-G, the
second in the field of Robolab. It is shown that by using a medium Robolab robot performs maneuvers in half
the time. We propose an example that demonstrates the differences in the implementation of the program.
References
1 Filippov S.A. Robotics for kids and parents, edit. A.L. Fradkov, Saint Petersburg: Science Series «Steps to cybernetics»,
2010, 320 Art.
2 Lego Mindstorms. An article in the Wiki, [ER]. Access mode: http://en.wikipedia.org/wiki/Lego_Mindstorms.
3 LEGO-construction, [ER]. Access mode: http://www.homeedu.ru/user/uatml/00000011/oneurok/docum /vved.htm.
4 Designers LEGO DACTA to date information technologies, introduction to robotics, Moscow, INT, 2001.
5 One-time set of Lego Dacta (teacher's book) INT, 2009780RM.
6 Ananievski M.S., Boltunov G.I., Zaitsev Yu.Е., Matveyev A.S., Fradkov A.L., Shiegin V.V. Saint Petersburg Olympiad on
cybernetics, edit. A.L.Fradkov, M.S.Ananievski, Saint Petersburg: Nauka, 2006.
7 The history of robotics. From ancient times to the present day, [ER]. Access mode: http://www.myrobot.ru/articles/hist.php.
Серия «Физика». № 4(80)/2015
73
АВТОРЛАР ТУРАЛЫ МƏЛІМЕТТЕР
СВЕДЕНИЯ ОБ АВТОРАХ
Afanasyev, D.A.
— PhD, Ye.A.Buketov Karaganda State University.
Aikeyeva, А.А.
— Candidate of technical sciences, Associate professor, Ye.A.Buketov Karaganda State
University.
Aitbaeva, Zh.M.
— Master student, Ye.A.Buketov Karaganda State University.
Akhmadiev, B.A.
— Senior lecturer, Ye.A.Buketov Karaganda State University.
Amanzholova, G.S.
— Master student, Ye.A.Buketov Karaganda State University.
Arinova, E.T.
— Physics teacher, Gimnasium № 1, Karaganda.
Baklanov, A.E.
— Candidate of physical and mathematical sciences, Head of department, D.Serikbayev
East Kazakhstan State Technical University, Ust-Kamenogorsk.
Balmukhan, I.N.
— Student, K.Zhubanov Aktobe Regional State University.
Belov, N.A.
— Doctor of technical sciences, Professor, National University of Science and Technology
«MIS and A», Moscow, Russia.
Chirkova, L.V.
— Candidate of technical sciences, Docent, professor, Ye.A.Buketov Karaganda State Uni-
versity.
Dostayeva, A.M.
— PhD student, K.I.Satpayev Kazakh National Technical University, Almaty.
Eremin, E.N.
— Doctor of technical sciences, Professor, Omsk State Technical University, Russia.
Ermaganbetov, K.T.
— Candidate of physical and mathematical sciences, Docent, Professor,
Ye.A.Buketov Karaganda State University.
Gerasimov, V.V.
— Doctor of physical and mathematical sciences, Professor, Mukachevо State University,
Ukraine.
Grigoryeva, S.V.
— PhD student, D.Serikbayev East Kazakhstan State Technical University, Ust-
Kamenogorsk.
Guchenko, S.A.
— Junior Researcher, Ye.A.Buketov Karaganda State University.
Ibrayev, N.Kh.
— Doctor of physical and mathematical sciences, Professor, Ye.A.Buketov Karaganda State
University.
Karabekova, D.Zh.
— Student PhD, Ye.A.Buketov Karaganda State University.
Karbozova, A.K.
— Master student, Ye.A.Buketov Karaganda State University.
Kuritnik, I.P.
— PhD, Institute of Management and Engineering of Products, Oswiencim, Poland.
Kussaiynov, K.
— Doctor of technical sciences, Professor, Ye.A.Buketov Karaganda State University.
Laurinas, V.Ch.
— Candidate of physical and mathematical sciences, Associate professor, Head of depart-
ment, Ye.A.Buketov Karaganda State University.
Makhanov, K.M.
— Candidate of physical and mathematical sciences, Ye.A.Buketov Karaganda State Uni-
versity.
Maukebaeva, M.A.
— Lecturer, I.Zhansugurov Zhetysu State University, Taldykorgan.
Molnar, A.A.
— Doctor of physical and mathematical sciences, Professor, Uzhgorod State University,
Ukraine.
Mukhtarova, P.А.
— Assistant, Ye.A.Buketov Karaganda State University.
Mustafina, A.M.
— Master student, Ye.A.Buketov Karaganda State University.
Ospanova, D.A.
— Senior lecturer, Ye.A.Buketov Karaganda State University.
Сведения об авторах
74
Вестник Карагандинского университета
Rogovaya, X.S.
— Master student, Ye.A.Buketov Karaganda State University.
Sadenova, K.K.
— Senior lecturer, Ye.A.Buketov Karaganda State University.
Sergeyev, D.M.
— Candidate of physical and mathematical sciences, Associate professor, Chief scientist,
Military Institute of Air Defense Forces, K.Zhubanov Aktobe Regional State University.
Serikov, T.M.
— PhD student, Ye.A.Buketov Karaganda State University.
Shaimerdenova, K.M.
— Candidate of technical sciences, Associate professor, Ye.A.Buketov Karaganda
State University.
Shuyushbayeva, N.N.
— Senior lecturer, Sh.Ualikhanov Kokshetau State University.
Smagulov, D.U.
— Doctor of physical and mathematical sciences, Professor, K.I.Satpayev Kazakh National
Technical University, Almaty.
Stoev, M.
— Doctor of engineering, Neofit Rilski South-West University, Blagoevgrad, Bulgaria.
Syzdykova, A.Sh.
— PhD student, Polytechnical College Corporation «Kazakhmys», Balkhash.
Yakovlev, A.N.
— Candidate of physical and mathematical sciences, director of the Institute of high tech-
nologies, National Research Tomsk Polytechnic University, Russia.
Yurov, V.M.
— Candidate of physical and mathematical sciences, Assistant professor, Director scientifically
research center «Ion-plasma technologies and modern instrument-making», Ye.A.Buketov Karaganda
State Universitу.
Zeinidenov, A.K.
— PhD, Ye.A.Buketov Karaganda State University.
Zhautikov, B.A.
— Doctor of technical sciences, Professor, Vice-rector, Kh.Dosmukhamedov Atyrau State
University.
Zhautikov, F.B.
— Engineer, Ye.A.Buketov Karaganda State University.
Серия «Физика». № 4(80)/2015
75
2015 жылғы «Қарағанды университетінің хабаршысында»
жарияланған мақалалардың көрсеткіші.
«Физика» сериясы
№
б.
КОНДЕНСАЦИЯЛАНҒАН КҮЙДІҢ ФИЗИКАСЫ
Əбуова А.У., Ақылбеков A.T., Инербаев T.M.,
Əбуова Ф.У. Перовскит құрылымы LaMnO
3
(001) бе-
тіндегі құрылымдық жəне электрондық қасиеттерін үлгілеу
..........................................................
1 4
Əлжанова А.Е., Даулетбекова А.Қ. SiO
2
/Si жəне Si
3
N
4
/Si құрылымдардағы трек қалыптасуы
............
2 4
Əлкенова А.Б., Азотте А., Портнов В.С. Молибдендік минералдар дезинтеграциясының физика-
техникалық мəселелері
........................................................................................................................
1 9
Көкетай Т.Ə., Ыбыраева А.Д., Сыздықова З.Р. Европий нитраты жəне оксидімен белсендірілген
калий сульфатының рекомбинациялық люминесценциясын зерттеу .............................................
2
18
Қаптағай Г.А. Co
3
O
4
(100) бетінің су молекуласын ыдыратуда цезиймен қоспалау кезіндегі ката-
литикалық қасиеттерін квантты-химиялық есептеу
.........................................................................
2 9
Лауринас В.Ч., Сыздыкова А.Ш., Еремин Е.Н., Гученко С.А., Юров В.М. Қоспалы болат
қабыршақтарының тотығу тұрақтылығы жəне қызуға төзімділігі ..................................................
4
24
Лисицын В.М., Кəріпбаев Ж.Т., Даулетбекова А.К., Тупицына И.А. ZnWO
4
кристалдарының
импульстік люминесценциясының кинетикасы ...............................................................................
1
15
Платонова Е.C., Бучинскас В., Юров В.М. Металдар тотығу теориясының кейбір сұрақтары ................
1
21
Платонова Е.C., Бучинскас В., Юров В.М. Металл жабындардың термиялық тұрақтылығы теори-
ясының кейбір мəселелері ...................................................................................................................
2
25
Портнов В.С., Выжва С.А., Рева Н.В., Юров В.М. Термометриядағы терең үдерістерге магнитті
қабылдағыштық өлшем деректерін пайдалану .................................................................................
3
24
Потапов А.А. Фрактал-скейлингті немесе масштаб-инвариантты радиолокация туралы: мерейтой-
лық 2015 жылдан көзқарас
..................................................................................................................
3 4
Сергеев Д.М., Балмұхан И.Н. Шашырау матрицасы негізінде барьердің салыстырмалы биіктігі h
b
= 3
тең асқын өткізгіш туннельдік ауысымның вольт-амперлік сипаттамасын есептеу туралы ........
4
12
Сергеев Д.М., Қыдырмағанбетова А.А., Шүңкеев Қ.Ш. Асқын өткізгіш ангармоникалық нано-
түйіспелерге сыртқы əлсіз магнит өрісінің əсері туралы .................................................................
1
31
Смагулов Д.У., Белов Н.А., Достаева А.М. Al-0,5%Zr қорытпаларының электр кедергісіне
күйдірудің əсері ...................................................................................................................................
4
19
Сыздыкова А.Ш., Еремин Е.Н., Гученко С.А., Юров В.М. Циркониймен легирленген болат жабын-
дысының құрылымы жəне қасиеттері ................................................................................................
3
32
Сыздықова А.Ш., Еремин Е.Н., Гученко С.А. Титанмен легирленген болат жабындысының құрылы-
мы жəне қасиеттері ..............................................................................................................................
1
36
Халенов О.С., Колесников В.А., Байсағов Я.Ж. Диэлектриктердің электрофизикалық қасиеттерін
зерттеу...................................................................................................................................................
1
46
Халенов О.С., Коровкин М.В., Юров В.М. Сілтілі жəне сілтіліжер сульфаттары кристалдарын өсіру-
дің теориялық жəне эксперименталдық қырлары .............................................................................
1
56
Чиркова Л.В., Ермаганбетов К.Т., Аринова Е.Т. Шалаөткізгіштердегі тұрақсыздық жəне фазалық
көшудегі ұқсастық ...............................................................................................................................
4 4
Чиркова Л.В., Ермағанбетов Қ.Т., Аринова Е.Т., Өмірбек А. Магнетиктердегі өз бетімен жүретін
ұйымдастыру құбылыстары ................................................................................................................
2
34
ЖЫЛУ ФИЗИКАСЫ ЖƏНЕ ТЕОРИЯЛЫҚ ЖЫЛУ ТЕХНИКАСЫ
Əлібекова А.Р., Құсайынов Қ.Қ., Қамбарова Ж.Т., Танашева Н.Қ., Қарағаева М.Б. Əр түрлі климат-
тық жағдайда табиғи жел кезіндегі тəжірибелік желэнергетикалық қондырғыны эксперимент-
тік сынақтан өткізу ..............................................................................................................................
2
44
Бакланов А.Е., Григорьева С.В., Яковлев А.Н. Математикалық модельдеудің жылу массасын
тасымалдау жүйесіндегі жоғарғы қуатты жарық диодының бөлінуі ..............................................
4
31
Бейсенбек А.Ж., Хасенов А.К., Нүсіпбеков Б.Р., Стоев М., Абдыкова Г.Ж. Металқұрамды шикізат-
ты электроимпульсті əдіспен өңдеу ...................................................................................................
3
40
Мақалалардың көрсеткішi
76
Вестник Карагандинского университета
Бұлқайырова Г.А., Шаймерденова Г.М., Октябрь А. Электрогидравликалық əдіспен өңделген
кварц минералының микроқұрылымдық анализі мен қоспа элементтерінің мөлшерін зерттеу .....
1
66
Құсайынов Қ., Сатыбалдин А.Ж., Танашева Н.Қ., Тілеубергенова А.Ж., Саденова К.К. Шұбаркөл
көмірінің қалдықтарынан алынған сулы-көмірлі отынның шашырату ерекшелігін жəне физи-
калық қасиетін зерттеу ........................................................................................................................
3
45
Құсайынов Қ., Танашева Н.Қ., Тұрғынов М.М., Құсайынова Ə.Қ., Саденова К.Қ. Айналмалы ци-
линдрдің ауа ағынындағы ағуын үлгілеу ..........................................................................................
1
74
Құсайынов Қ., Танашева Н.Қ., Тілеубергенова А.Ж., Рожкова А.В., Сүлейменова С.Е. Шұбаркөл
көмірінің қалдықтарынан алынған сулы-көмірлі отынды бүрку үдерісін үлгілеу ........................
1
71
Құсайынов Қ., Шаймерденова К.М., Құтым Б.Б., Бұлқайырова Г.А., Ранова Г., Киврин В. Суды
гидроимпульстік өңдеу кезінде электродтық жүйенің құрылымы мен қасиеттеріне электр раз-
рядтарының əсері .................................................................................................................................
3
49
Нүсіпбеков Б.Р., Джумаев А.М. Жылуэлектр орталығы шығаратын түтін газдарының қоршаған
ортаға əсері ...........................................................................................................................................
2
49
Нүсіпбеков Б.Р., Хасенов А.Қ., Жақиев Н.С., Əбдікова Г. Электроимпульсті қондырғының басқару
пультінің жаңа сұлбасын жобалау .....................................................................................................
2
56
Сақыпова С.Е., Шуюшбаева Н.Н., Оспанова Д.А., Төсекбай А.Ə. Айнымалы қималы арнада элек-
трогидроимпульстік эффект кезінде қозғалатын газ сұйықты ағынның параметрлерін зерттеу ....
2
61
Секретарев Ю.А., Мехтиев А.Д., Югай В.В., Калиаскқаров Н.Б., Есенжолов У.С. Жылу электр
станцияларында жөндеу жəне қалпына келтіру процестерін басқару ............................................
3
55
Шуюшбаева Н.Н., Құсайынов К., Стоев М., Шаймерденова К.М., Оспанова Д.А., Ахмадиев Б.А.,
Саденова К.К. U-тəрізді жер асты жылуалмастырғыштары маңындағы температураның
өзгерісін зерттеу...................................................................................................................................
4
39
АСПАПТАР ЖƏНЕ ЭКСПЕРИМЕНТ ТЕХНИКАСЫ
Завгородний А.В., Амочаева Г.П., Афанасьев Д.А. Жұқа қабыршақтарды полиионды құрастыруға
арналған құрылғыны жобалау кезінде эксперименталды аспапты құрастыруда қазіргі заманғы
əдістерді қолдану .................................................................................................................................
2
68
Зейниденов А.К., Ибраев Н.Х., Айтбаева Ж.М. Анодтау əдісімен наноқұрылымдық кеуекті оксид
алюминийді алуға арналған техникасын жəне əдісін əзірлеу ..........................................................
4
43
Ибраев Н.Х., Афанасьев Д.А., Серiков Т.М., Аманжолова Г.С. Кеуекті титан диоксидін синтездеу
үшін магнетронды тозандандыру əдісімен титан қабыршақтарын алу ..........................................
4
48
Үмбетов Ə.Ү., Жұмабаева С.Б. Акустооптикалық коррелятор ................................................................
1
78
ТЕХНИКАЛЫҚ ФИЗИКА
Айкеева А.А., Жаутиков Б.А., Жаутиков Ф.Б., Мухтарова П.А. Шахталық жəне карьерлік электро-
магниттік көтергіш қондырғының скипіне түсетін жүктемелерді зерттеу ....................................
3
90
Айкеева А.А., Жəутіков Б.А., Роговая К.С., Жəутіков Ф.Б., Мухтарова П.А. Электромагниттік
көтергіш қондырғысының «скип-бағыттаушы құрылғы» жүйесін зерттеу ...................................
4
57
Мехтиев А.Д., Таткеева Г.Г., Югай В.В., Алдошина О.В., Черепанова И.В. Ұялы телефон радиожі-
беруші құрылғысының электромагнитті сəулеленуінің адам ағзасына кері əсерін зерттеу .........
2
74
Молнар А.А., Куритник И.П., Герасимов В.В., Карабекова Д.Ж. «Адам–киім» жүйесінде портативті
электронды құрылғылар үшін пьезоэлектрлікті электр энергиясы көзі ретінде пайдалану .........
4
62
Мырзаханова C.Ж. Электр энергия сапасын бақылау ...............................................................................
1
83
Овчаров М.С., Ошанов Е.З. Автомобильдің тежеу берілісінің импульстік жүйесі ................................
3
96
Платонова Е.C., В.Бучинскас, Юров В.М., Лауринас В.Ч. Тау-кен құрал-жабдықтар бөлшектерін
өндіруде коррозияға төзімді тұндыру технологиясы мен сызаттарға төзімді жабындылар .........
3
102
ФИЗИКАНЫ ОҚЫТУ ƏДІСТЕМЕСІ
Бадаева Л.С., Ильина Л.Ф. Орта мектепте физиканың дəстүрлі емес бөлімдерін оқыту (молекула-
лық физика мысалында) ......................................................................................................................
2
79
Дəрібеков C.Д., Əменова Д.М., Мұхамед Н. Қатты дене физикасындағы кристаллография элемент-
терін қалыптастыруда компьютерлік технологияны қолдану .........................................................
1
90
Мақалалардың көрсеткішi
Серия «Физика». № 4(80)/2015
77
Ильина Л.Ф., Құралбаева Ж.Ш. Орта мектеп үшін арналған электр жəне магнетизм тарауынан
электрондық оқу-əдістемелік құралын жасау əдістемесі .................................................................
2
86
Карбозова А.К., Маханов К.М., Мустафина А.М., Маукебаева М.А. NXT-технологиясын мектепте
робототехника негіздерін меңгеру үшін қолдану .............................................................................
4
66
Кудусов А.С., Мусенова Э.К., Рысмағанбетова С.Қ., Ошанов Е.З., Махашев С.Т. Бірыңғай ұлттық
тестілеуге дайындалудың кейбір ерекшеліктері ...............................................................................
3
110
Мусенова Э.К., Сейсембекова Т.Е., Утепова А.С., Қазаңқап Б.И. Физика курсын оқытуда сандық
ресурстарды қолданудың тиімділігі ...................................................................................................
3
116
Мұсабекова А.М., Жұманова Р.И., Қамбарова Ж.Т. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын
дамытуға бағытталған физиканы оқытудағы инновациялық тəсілдер ...........................................
2
92
Хамзина Б.Е., Қостангелдинова А.А., Қоңырова-Идрисова З.Қ., Қудусов А.С., Ахметова Т.Б.,
Қоңырбаева А.Қ. Өзін-өзі реттеу оқушылардың үлгеріміне əсер ететін фактор ...........................
2
99
Хамзина Б.Е., Қостангелдинова А.А., Қоңырова-Ыдырысова З.Қ., Қудысов А.С., Ахметова Т.Б.,
Қоңырбаева А.Қ. Оқушылардың оқу іс-əрекетіндегі үлгеріміне өзін-өзі реттеудің ықпалы
туралы ...................................................................................................................................................
1
101
Чиркова Л.В., Ермағанбетов Қ.Т., Аринова Е.Т. Техникалық пəндердегі динамикалық хаос ..............
1
95
РАДИОФИЗИКА ЖƏНЕ ЭЛЕКТРОНИКА
Амочаева Г.П., Омарбекова Г.И., Сейсенбаева Г.С., Оңалбай Б.А. Мəліметтерді сымсыз тарату тех-
нологиялары .........................................................................................................................................
3
62
Архипов В.В., Орымбай Т.М. Симметризация рəсімінің энергия-импульс тензорына əсер етуі ...........
3
68
Архипов В.В., Кыстаубаева А.Ж. Анти-де Cиттер екі өлшемді кеңістігінде толқын теңдеуінің ше-
шімі .......................................................................................................................................................
3
74
Бектурганов Ж.С., Кусайкин С.В. Айнымалы жүктемелер ретінде транзисторларды қолдануы
арқылы вольтамперлік сипаттаманы автоматты түрде өлшеу ........................................................
3
79
Дюсембекова А.С., Исмаилов Ж.Т. Апериодтық кері байланысты пайдаланып қадағалау жүйесінің
динамикалық қасиеттерін арттыру.....................................................................................................
3
86
Достарыңызбен бөлісу: |