Қазақстан республикасы білім-ғылым порталы гимназия ұстаздарының КӘсіби іс-тәжірибелері шығармашылық еңбектердің іс-тәжірибелік жинағы Алматы, 2016
жүктеу/скачать 5,72 Mb. Pdf көрінісі
|
Өткізілетін күні:17.02.2016 Тақырыбы Дарынды, талантты оқушыларды оқытуда интербелсенді әдіс –тәсілдерді тиімді қолдануға ықпал ету Мақсаттары Мұғалімдерге дарынды оқушыларды дамытуда интербелсенді әдіс –тәсілдерді қолдануға үйрету.
Кластер, синквейн, ой толғау, екі жұлдыз бір тілек Көрнекіліктер, құрал жабдықтар АКТ, ресурстар (Дарынды, талантты балаларды дамуына ортаның әсері, Интербелсенді оқытудың негізгі қағидалары мен мақсаттары. А. Әлімов)
Ұйымдастыру (5- мин) Топқа бөлу Суреттерде көбелек, кенгуру, жылан бейнеленген. Кенгуру, көбелек, жылан сөздері жазылған парактар Топқа бөлудің бұл түрінің мақсаты: қатысушылар арасынан актерлік қабілеттері бар қатысушыны анықтау. таратылады. Топ мүшелері бір-бірін іс-қимыл бойынша тауып, топтасады Қызығушылықты ояту Логикалық есеп беру арқылы топтағы дарынды тұлғаны анықтау. Тапсырманы дұрыс тапқан қатысушы «зерек, ұшқыр ойлы» деп танылады «Мағынаны ажырату»
Кластер- идеялар мен ақпараттардың арасындағы байланысты анықтауға арналған жазба кестелер.
Топтық зерттеу (бірлескен жұмыс/жоба) – оқушылардың бірлесе отырып белгілі проблеманы графикалық түрде шешу әдісі. «Дарындылық картасы» дарынды балаларды анаықтау Тест -бала қабілетінің дарындылық түрін анықтау және қазіргі уақыттағы дарындылық дәрежесін білуге көмек 1-топ кластер жасайды 2-топ топтық зерттеу жүргізеді 3-топ тест зерттеу жұмысы Сергіту сәті (5мин)
«Мен секілді қайтала» (ирландық әуенінде) Топты сергіту және жұмыс қабілеттерін арттыру Ой толғаныс (10мин)
Бейнекөрініс көрсету. «Дарынды және талантты тұлға» Әр топ өздерінің құрастырған синквейндерін аудиторияға оқып берді. (5мин)
Бес тармақ (Синквейн) Бейнекөрініс көрсету. Дарынды тұлғалар жайлы қорытынды Интербелсенді оқытудың негізгі қағидалары мен мақсаттары Кері байланыс (5мин)
байланыс жасалады. «қызыл»-қызықты, «көк»- қиын, «сары»- ұнайды түстерге байланысты Интербелсенді оқытудың негізгі қағидалары мен мақсаттары Қағидалар Мақсаттар Орта қалыптастыру Білім алушыоқып үйренуде өз әрекеттерінің жемісті екендігін сезінетін жағдайлар жасау; Үйренушілер арасында ашық, еркін, шығармашылық қарым-қатынас орнату; Үйренушілерге білімді дайын күйде бермей, оны ізденуге бағыт-бағдар сілтеу. Әрекет арқылы үйрету, үйрену Үйренушілерге білімнің өзіндік әрекеттер арқылы ғана тиімді түрде меңгерілетіндігін дәлелдеу; Үйренушілерді белсенді әрекетерге баулып, олардың білім игеру әрекеттерін ұйымдастыру. Өмірмен байланыстыру Үйрету/үйренуді практикалық әрекеттерге негіздеу, пән мен тақырыпты күнделікті өмірде туындайтын проблемаларды шешу деп қарастыру. Өзінділік пен дербестікке баулу Үйренушілерді дайын жауаптарын қанағат тұтпай, оларды ой-толғаныс арқылы өзіндік пікір құрастыруға, проблема шешуде өзіндік тұрғыдан жауап табуға ынталандыру (егер студент жауап бере алмаса, дұрыс жауапты өзі бермей, оны басқа студенттердің табуына ықпал жасау); Үйренушілерде сыни және аналитикалық ойлау дағдыларын қалыптастыру (күмәндану, өзіндік түсінікке ұмтылу, ақпараттан әртүрлі мағынаны көре білу, дәлелдеме келтіру). ТАПСЫРМА
ТАҚЫРЫБЫ ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДІС- ТӘСІЛ
І топ Талантты және дарынды оқушы Кластер
Кластер- идеялар мен ақпараттардың арасындағы байланысты анықтауға арналған жазба кестелер. ІІтоп Лицейде талантты және дарынды оқушымен жұмысты
ұйымдастырудың жобасы.
Топтық зерттеу Топтық зерттеу (бірлескен жұмыс/жоба) – оқушылардың бірлесе отырып белгілі проблеманы графикалық түрде шешу әдісі. ІІІ топ
Дарынды талантты балаларды дамуына ортаның әсері Эссе
Эссе- оқушының сабақта қарасытырылған тақырып жөнінде өз ойлары мен түсініктерін, идеялары мен пайымдауларын келтіретін бағалау тәсілі
9 сынып, геометрия Сабақ № 37 Пән мұғалімі Мухамедиева Жанар Абдиқызы
төртбұрыштар) Сабақтың мақсаты мен міндеттері Оқушыларға шеңберге іштей және сырттай сызылған төртбұрыштар және оның қасиеттерін есептер шығаруға қолдана білу дағдылары мен біліктерін бекіту; Әлеуметтік ұтқырлықты, өзіндік шешімді қабылдау мүмкіндігін қамтамасыз ететін тұлғалық қасиеттерін тәрбиелеу; Өзіндік жұмыс, өздігінен білім алу қабілетін, топта жұмыс істеу және жеке тапсырмаларды орындаудағы өзіндік бағалау дағдыларын дамыту; Күтілетін нәтиже Білім мен біліктілік: o шеңберге іштей және сырттай сызылған төртбұрыштар және олардың қасиеттерін меңгереді; Дағды мен іскерлік: o шеңберге іштей және сырттай сызылған төртбұрыштар және олардың қасиеттерін есептер шығаруға қолдана алады; Математикалық тілдерін дамыту міндеттері Осы тақырып бойынша терминологияларды (шеңберге іштей және сырттай сызылған төртбұрыш ) жақсы меңгереді, терминдердің этимологиясын біледі, Өткен тақырып шеңберге іштей және сырттай сызылған үшбұрыштар Ресурстар (дереккөздер) Шыныбеков Ә.Н. геометрия ,9 сыныбына арналған оқулығы Әбілқасымова геометрия ,9 сыныбына арналған оқулығы http://bilimsite.kz/matematika Әдістемелік нұсқау Оқушылардың 8 сыныптағы тікбұрышты үшбұрыштағы тригонометриалық қатынастары туралы білімдерін еске ала отырып белгісіз қасиеттерін түсіндіру керек Сабақ жоспары Сабақ этаптары және жоспарланған уақыт мөлшері
Сабақты ұйымдастыру Оқыту материалының мазмұны сынып оқушыларының назарын сабаққа аудару; бүгінгі сабақтың мақсатымен таныстыру, оқыту тәсілдерін талдау; сыныпта ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру. Сабақтың басындағы оқушылардың көңіл-күйін анықтау. 5 мин
Оқушылар білімін жан-жақты тексеру Сабақтың мақсаты мен міндеттері және күтілетін нәтиже айтылған соң, үй тапсырмасын талдау. 3-4 мин өткен тақырыптар бойынша білім қайталау: 1. Центрлік бұрыш дегеніміз не? 2. Центрлік бұрышқасәйкес шеңбер доғасы деп қандай доғаны айтады 3. Шеңбер доғасының градустық өлшемі қалай анықталады? 4. Шеңберге іштей сызылған төртбұрыш деп қандай төртбұрышты айтады? шеңберге іштей және сырттай сызылған үшбұрыштарды қайталау
жекелеген о ушылар а тапсырмалар қ ғ 1) Дұрыс n -бұрыштың бұрышын табындар: a) n=b; ә) n=d. 2)Жай тұйык сынык сызықтың буындарының ұзындыктары а, Ь, с, d+a-ға тең болуы мүмкін бе? 3)Дұрыс п-бұрыштың бұрышы: а) а36°; ө) с18°-ка тең болуы мүмкін бе? Мүмкін болса, онда оның неше төбесі бар? Білім бекіту: Топпен жұмыс- сыныпты екі топқа бөліп, жазбаша жұмыс орындау: 1. 1.АОВ центрлік бұрышы АВ доғасына тірелетін іштей сызылған бұрыштан 30 0 үлкен. Осы бұрыштарды табыңыз: Жауабы: 60 0 және 30 0 2. 2.Шеңбердің АВ және СД хордалары Е нүктесінде қиылысады.. Егер болса ВЕС бұрышын табыңыз: Жауабы: 62 0
3. 3.Шеңбердің АВ диаметрі СД хордасына перпендикуляр және оны Е нүктесінде қияды. Егер ЕВ=4 см, ЕА=8 см болса СД-ны табыңыз: Жауабы: 4. 4.Центрі О шеңбердің радиусы 16 тең. . АВ хордасын табыңыз: Жауабы: 16 5. Шеңбердің іштей сызылған бұрыштары АВ хордасына тіреледі. Ол хорда шеңберді 3:5 қатынасындай етіп бөледі. Іштей сызылған бұрыштардың шамаларын табыңыз. Жауабы: 6. 5.Шеңбердің АД мен ВС хордалары өзара қиылысады. АВС бұрышы 50 0 -қа, ал АСД бұрышы 80 0 -қа
тең. САД бұрышын табыңыз: Жауабы: 50 0
7. 6.Бір нүктеден жүргізілген жанама 20 см, ал осы нүктеден жүргізілген ең үлкен қиюшы 50 см. Шеңбердің радиусын табыңыз. Жауабы: 21 см 8. 7.Радиусы R және г болатын екі шеңбер жанасады. Жанасу нүктесінен осы шеңберге жүргізілген ортақ жанамаға дейінгі қашықтықты табыңыз: Жауабы: Жұмбақ: Егіз туған қос жүйрік, Жарыса шауып терлейді. Бірін- бірі көрмейді, Дамылсыз қанша шапса да, Бір мәреге келмейді. (Жауабы: Параллель түзулер) Математикалық диктант алу.Өз-өздерін бағалау. Сабақты қорытындылау: Өткен тақырып бойынша сұрақ-жауап. Үй тапсырмасы№424, №426 Дифференциал тапсырмалар Бүгінгі сабақтағы өз жұмысыңды 10 баллдық жүйемен бағала .
маған бәрі түсінікті!! сұрақтарым бар?? Түк түсінбедім?
КОМПЕТЕНТНЫЙ ПОДХОД В ОБУЧЕНИИ РУССКОМУ ЯЗЫКУ В КАЗАХСКОЙ ШКОЛЕ Алматы қаласы Ш.Уәлиханов атындағы №12 мамандандырылған гимназияның орыс тілі пәнінің мұғалімі: Мухаметалина Ляззат Толепбековна Понятие «компетентностный подход» стало для нас за несколько лет более привычным, но от этого не стало более понятным. Попробуем ещё раз вместе разобраться, формировать компетенции у обучающихся. Образование, ориентированное только на получение знаний, означает в настоящее ориентацию на прошлое. В меняющемся мире система образования должна формировать такие новые качества выпускника как инициативность, инновационность, мобильность, гибкость, динамизм и конструктивность. Будущий профессионал должен обладать стремлением к самообразованию на протяжении всей жизни, владеть новыми технологиями и понимать возможности их использования, уметь принимать самостоятельные решения, адаптироваться в социальной и будущей профессиональной сфере, разрешать проблемы и работать в команде, быть готовым к перегрузкам, стрессовым ситуациям и уметь быстро из них выходить. Компетентность в деле – это набор всего того, что позволяет человеку успешно справляться с этим делом. Это, конечно, знания, и умения, навыки, но обретенные в опыте собственной деятельности, а не извлеченные из какого-то учебника. Компетенция-совокупность определённых знаний, умений и навыков, в которых человек должен быть осведомлён и имеет практический опыт работы. В процессе обучения в школе у ребёнка должны быть сформированы ключевые компетенции. Если эти они сформированы, это значит, что у человека есть некий особый ресурс достижения высокого уровня компетентности в любом виде деятельности. Ключевых компетенций не так уже мало, но все они складываются из четырех элементарных компетенций: информационная - готовность к работе с информацией; коммуникативная - готовность к общению с другими людьми; проблемная – готовность к решению проблем. Главная цель компетентностного подхода в преподавании русского языка и литературы заключается в формировании всесторонне развитой личности школьника, его теоретического мышления, языковой интуиции и способностей, овладение культурой речевого общения и поведения. Формирование компетентности, т.е. способности применять знания в реальной жизненной ситуации, является одной из наиболее активных задач современности. Понятие компетентности шире понятия знания, умения или навыка, оно включает их в себя и еще это понятие несколько иного смыслового ряда.Под компетентностью мы понимаем совокупность достаточно сформированных структурных компонентов: -знания в области языковых дисциплин; -способность к самоконтролю; -мобильность знаний: постоянное обновление знаний: постоянное обновление знаний для успешного решения задач в данное время и в данных условиях; -гибкость метода: применение того или иного метода в зависимости от условий; -креативность мышления: творческое, нестандартное мышление; В соответствии с этими компонентами одной из основных целей обучения русскому языку как неродному является формирование коммуникативной, общекультурной компетенций учащихся.Коммуникативная компетентность – готовность вступать в коммуникацию с целью быть понятым позволяет решать функции общения. Общекультурная компетентность – готовность к созданию собственного продукта, выполненного и представленного с ориентацией на восприятие другим человеком. Её можно разделить на социальную и предметную компетентность. Общекультурная компетентность – это способность учащихся решать: -познавательные проблемы; -стандартные жизненные проблемы; -проблемы подготовки к профессиональному образованию; -аксиологические проблемы на основе самостоятельного определения критериев оценки конкретных ситуаций и критериев выбора источников информации; В современных условиях гуманистическая направленность образования реализуется с помощью разнообразных технологий, целью которых являются не только трансляция знаний, а выявление, развитие, рост творческих интересов и способностей каждого ребёнка, стимулирование его самостоятельной продуктивной учебной деятельности. В основе технологии обучения русскому языку как неродному лежат концепций: 1.Коммуникативно – ориентированного подхода в обучении языкам; 2.Коммуникативного изучения иноязычной культуры; 3.Коммуникативного –деятельностного и личностно –ориентированного подхода в обучений языкам . Обучение русскому языку как неродному требует личностно –ориентированного и компетентного подхода в большей степени, чем какой- либо другой учебный предмет, так как индивидуальной, прежде всего, является речь ученика. Речь ученика- это средство выражения его сутубо индивидуальных чувств, эмоций, взглядов и т.д. Можно сформировать следующее правило: любое высказывание ученика должно быть по возможности естественно – мотивированным, т.е. исходить как бы из внутренного «я» Компетентный подход в обучении языку обеспечивает современному ученику комфортные, бесконфликтные, безопасных условия его развития. Формирование лингвистической и коммуникативной компетенций являются одинаково важными задачами преподавания русского языка. При возврастающих требованиях к качеству подготовки специалистов, данные компетенций становятся существенными квалификационными характеристиками. Ведущей в данном списке компетенций является коммуникативная, поскольку она представляет собой прежде всего и компетенцию ключевую, определяющую уровень владения языком. Русский язык в Казахстане наряду с государственным – одно из основных средств получения информации во всех сферах жизни общества. Место русского языка определено в образовательной системе РК «Законом о языках». Таким образом, цель обучения русскому языку в условиях двуязычия в нашей стране связана с формированием коммуникативной компетенции – одной из важнейших категорий лингводидактики и базового компонента культуры. В теории и на практике лингвистический принцип как ведущий принцип обучения сейчас уступает место коммуникативному. Целью обучения учащихся является формирование у них коммуникативной компетентности, то есть набора реализации программ речевого поведения в зависимости от способности человека ориентироваться в обстановке общения, в основе которой лежит принцип профессионального общения, моделирующий условия профессиональных отношений. Направленность обучения на формирование компетентности разрешения проблем позволит предупредить отрыв теории от практического использования языковых явлений в речи, поэтому это требует осмысления языковой теории. Русский язык , несмотря на изменившуюся языковую ситуацию, продолжает исполнять роль языка межнационального общения в Казахстане и на современном этапе всё еще играет большую роль в подготовке специалистов . Современное функционирование русского языка как языка межнационального общения в тесном единстве с мировой культурой и цивилизацией . Важно организовать учебный процесс таким образом, чтобы посредством русского языка учащиеся могли приобщиться к мировой культуре. На уроках важно создать модель культуры , которая будет способствовать духовному совершенствованию обучаемых на базе диалога родной культуры мировой . Действительно , русский язык играет большую роль не только в квалифицированной подготовки выпускников , но и в воспитаний их духовного и нравственного развития. Обучение русскому языку активизирует формирование коммуникативной компетенции , воспитывает языковую личность , способную к профессионально-деловой межкультурной коммуникаций , стремящуюся к саморазвитию ,умеющую творчески мыслить.
Алматы қаласы Ш.Уәлиханов атындағы №12 мамандандырылған гимназияның жоғары санатты бастауыш сынып мұғалімі Ниярова Улдай Дүйсенқызы Қысқа мерзімді жоспар Пәннің аты: Әдебиеттік оқу Сынып: 3 Сабақтың атауы М.Төрежанов «Алғыс» Мақсаты Мақсаты: Оқушылардың «сыйластық» құндылықтары туралы түсініктерін кеңейту. Міндеттері:- ризашылық пен алғыс туралы түсінік беру; – үлкен – кішіге деген сүйіспеншілігін, сыпайылық қарым-қатынасын дамыту; – әдептілікке, кішіпейілділікке, ізеттілікке тәрбиелеу;
әдептілікке байланысты мақал-мәтел, автордың суреті, шығармалары. Күтілетін нәтиже Психологиялық ахуал Ризамын бүгінге, Ризамын бүгінге, Ризамын бүгінге, Ризамынбүгінге! Ризамын, ризамын, ризамын, ризамын, Ризамын, ризамын, ризамын, бүгінге, Ризамын, ризамын, ризамынқазірге.. Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді. Қызығушылықты ояту Алғыс дегенді қалай түсінесіңдер? Адам өзінің ризашылығын, алғысын қандай сөздермен білдіреді? Сендерге кім қандай жағдайда алғыс айтты? Өздерің қандай жағдайда алғыс айтып көрдіңдер? -Ризашылық-адмның басқа адамнан көрген жақсылығы, көмегі, көңілі үшін қанағаттанушылық және алғыс білдірушілік сезімі -Алғыс-адамның адамға жасаған жақсылығы, көмегі, көңілі үшін ризашылық білдіруі, сондай-ақ оның ойы мен іс- әрекетіне, жасаған істеріне жоғары баға беруі. Жаңа сабаққа деген қызығушылықтары оянып,ерекше ынтамен кіріседі. Мағынаны тану Оқулықпен жұмыс: Мәтін мен жұмыс «Алғыс» М. Төрежанов. ( мұғалім мәтінді оқиды, тізбектеп оқушыларға оқыту) Қасым мен Хасенанасына не үшіналғысайтты? Анасыбалаларынаалғысты неүшінайтты? Сендергеалғысайтқандақандайсезімгебөленесіңдер? Автор туралы түсінік: Төрежанов Мәдіхат Сейітхожаұлы- (1921, Ақкөл ауданы Еңбек ауылы) – жазушы, КСРО Жазушылар одағының мүшесі (1986). Семей мұғалімдеринститутын бітірген (1941). ОмбыоблысыШарбақкөлауданында, Ақмоламектебіндемұғалім (1939 - 1941). Омбықаласындағыавиациазауытындажұмысжасады (1941 – 45). Ақмолаоблысы мұғалімдеркәсіподақұйымыныңтөрағасы, Қорғалжынмектебіндеоқуісініңмеңгерушісі, мұғалімдербілімінжетілдіруинститутында кабинет меңгерушісі (1946 – 81) болды. Т-тыңалғашқыөлеңдері 1938 ж. жарықкөрді. 1981 жылданзейнеткерлікдемалыста. Орден, медальдарменмарапатталған.
Орманда кірпі келеді, Саңырауқұлақ тереді. Кездесті, міне, керегі: Екеуі қайың астынан. Біреуі терек қасынан. Қанша олар болмақ есепте, Тоқылған салса себетке? Ой сергітеді,шашағандар ы басылады
Ой толғаныс Балалар өмірде кездесетін жағдайларға қарай ризашылық білдіруге, алғыс айтуға дағдыландыру мақсатында сахналау ұйымдастырылады. Әлгінде оқыған Данышпан атаның алғыс сөздерін сахналау кезінде қолдануымызға болады.Оқушыларды үш топқа бөлу. Әр топқа жеке-жеке сахналау тапсырмалары беріледі. І топ: Мұғалімнің және сыныптастардың қыз баланы туған күнімен құттықтау сәтін сахналау; ІІ топ: Ағалы-қарындас туыстардың үйге келген қонақтарды күтіп алу сәтін сахналау; ІІІ топ: «Ұландар» тобының қарттар үйіне барып, қайырымды іс жасау сәтін сахналау.
Мазмұндау Күнделіктеріне жазып алады
Бағалау Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау Бағалау парақшасын толтырады. Кері байланыс Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады Пәннің аты: Әдебиеттік оқу Уақыты: Кабинет: 69 Мұғалім: Ниярова Улдай Сабақтың атауы Ә Табылды Дақылдар әні Мақсаты 1) Оқушыларға дақылдардың түрлерімен оның пайдасы туралы айтуда білімдерін арттыру. 2) Өз беттерімен түсініктерін жеткізуде тіл байлықтарын дамыту. 3) Түсініп оқуға, мәнерлеп оқуға, шапшаң оқуға тәрбиелеу. Сабақтың әдісі: Түсіндіру, әңгімелеу, баяндау. Сабақтың түрі: Топтық жұмыс. Көрнекілігі: Дақылдар суреті, ребус, болжау әдісі, мақал-мәтелдер, диафильм. Күтілетін нәтиже Психологиялық ахуал Психологиялық дайындық Біз балдырған баламыз, Құстай қанат қағамыз. Дүниені аралап, Оқып білім аламыз. Оқушылар шеңберде жиналып,мұғалім мен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.
Қызығушылықты ояту Сабағыңды жөндеп, Әзірленсең – еңбек Қиындықтың бәрін Еңбек қана жеңбек – дегендей біз қазір қандай бөлімді оқып жатырмыз ? Осы бөлімде қандай мәтін, өлеңдер, мысалдарды өттік ? Енді, тірі табиғат дегеніміз не ? Енді, сонымен біз бүгін 3 топқа бөлініп топтық жұмыс жасаймыз. І-топ: «Адамдар» ІІ-топ: «Жануарлар» ІІІ-топ: «Өсімдіктер» Сонымен бірге өсімдіктер неше түрге бөлінеді ? Ағаш, бұта, өсімдік (шөп) Сол өсімдікке дақылдар, жемістер, бақша өсімдіктері де жатады. Жаңа сабаққа деген қызығушылықтар ы оянып,ерекше ынтамен кіріседі. Мағынаны тану Ә. Табылдиев 1926 жылы қазіргі Жамбыл обылысы, Луговой ауданында туған. Бұл кісі 24 жылдай мұғалім болған. Ол қазіргі кезде сатиралық әңгімелері мен өлең- пьесаларының жинақтары жарық көрді. Оның «Бірінші май» (1941), «Көңілді балалар», «Күлкінің кесірі», «Күздің кереметі», «Жылдардың біл қасиетін», «Наурыз тойы», «Алғыс» атты шығармалары мен өлеңдері бар. Дақылдар әнін мәнерлеп оқып, түсіндіру. Бидайдың екі түрі болады. а) Күздік және жаздық түрі болады. Бидай — Оңтүстік Қазақстанда Алматы, Тараз қалаларында өседі. Арпа – Қазақстанның Солтүстігінде және Шығысында өседі. Тары – Батыс Қазақстанда Ақтөбе қаласында өседі. Сұлы – Солтүстік Қазақстанда және Оңтүстік құрғақ климаты қажет етеді. Суы мол жақсы жерде өседі.
Күріш – Іле, Шу, Сырдария өзенінің бойында өседі. V. Оқулықпен жұмыс: ә) Мақсатты оқу әдісі: 1. Ең қадірлі тағам түрі туралы қай шумақта айтылған ? Бидай өлең жолын мәнерлеп оқыту. 2. Елдің ырыс — құтын арттыратын өлең жолдары қай шумақта айтылған ? Арпатуралымәнерлепоқыту. 3. Қандайсұраққажауапберетінтүстуралыайтылғаншумақтыкімоқыпбереді ? 4. Әсіресе жылқы малы жақсы көретін дақыл туралы қай шумақта айтылған? Сұлытуралыөлеңдімәнерлепоқыту. 5. Осы дақылдардыңішінде суды өтекерекететіндақылтуралықайшумақтаайтылған ? Күріштуралымәнерлепоқыту. VІ. Оқушыларменжұмыс: Ақынәрдақылдыңқасиетінқалайсипаттайды ? Сеніңауылыңда осы дақылдардыңқайсысыкөбірекөседі ? Олардыкүтіпөсіругесеніңқолғабысыңқандай ? «Ребус шештіру»: «Нан анасы — бидай» сөзіншешу. VІІ. Сөздікпенжұмыс: Қарымы – өтеуі, ақысыаттысөздіңмағынасынтүсіндіру. Мыс: Дүкенге барғандаәрнәрсеніңөзақысынтөлепбағасын, алымдыөтеудіайтады. VІІІ. Дәптерменжұмыс: Мақалдыжаздыру: Арпа, бидай ас екен, Алтын, күмістасекен. Сергіту сәті Жайқалған биік бидаймын, Халқыма азық сыйлаймын. Сіңірген еңбек мен үшін Алады алғыс біз үшін. Ой сергітеді, шаршағандары басылады
Ой толғаныс Х. Тірек сызықтарымен жұмыс: І-топ: Адамдар Көреді сөйлейді естиді тамақтанады ІІ-топ: Жануарлар Жүгіреді көбейеді қоректенеді естиді ІІІ-топ: Өсімдіктер Өседі көбейеді қоректенеді ауамен демалады ХІ. Өз беттерімен жұмыс: б) «Ойыңды түй» әдісі: І-топ: «Адамдар» тобы: Ә. Дүйсенбиевтің «Не деу керек ?» атты өлеңіне өз орындарына қойып құрастыру. ІІ-топ: «Жануарлар» тобы: Мақал – мәтелдерді жалғастыру: Төрт аяқты бота … (тату) Сиырдың сүті … (тілінде) ІІІ-топ: «Өсімдіктер» тобы: Табиғат өсімдіктердің бейнелету. (сурет салдыру) ХІІ. «Венн диаграмма» құрастыру: Өсімдіктер Жануарлар Өседі, қоректенеді, тірі табиғат, қоректенеді, көбейеді, гүл береді, ауамен көбейеді, бір-бірімен ауамен демалады, демалады, көбейеді. өмір сүре алмайды көреді, естиді. ХІІІ. Қорытынды: «Бес жол» өлеңі: Дақыл Қатты, өнімді Өседі, піседі, қоректенеді. Дақыл – адамға пайдалы өсімдік. Дән.
Үйге тапсырма Өлеңді жаттау Күнделіктеріне жазып алады Бағалау Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау Бағалау парақшасын толтырады.
Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады БОЛАШАҚ МАМАННЫҢ СУБЪЕКТІЛІГІН ДАМЫТУДЫҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ШАРТТАРЫ Алматы қаласы Ш.Уәлиханов атындағы №12 мамандандырылған гимназия Педагог-психолог және өзін-өзі тану пәнінің мұғалімі: Оралбаева Г.К Педагогические условия развития субъектности будущего специалиста Pedagogical conditions of development of subjectivity of the future expert Абстракт:Субъектілік тұлғаның белігілі бір кезеңде даму үрдісінде пайда болатын жаңа жүйелі сапасы болып табылады, ол адамның мінез-құлық ерекшеліктерін өзгертеді және қоршаған орта мен өзіне қатысты өзгерістерді саналы түсінуіне алып келеді. Адам өзін-өзі танытатын субъект ретінде іс-әрекет пен қарым- қатынастың сан алуан түрінде белсенділік көрсетеді. Субъектілік адамның жеке тұлғалық қасиеттерінің бірлігін көрсетеді, нәтижесінде өзін-өзі анықтау арқылы өзінің құнды-мәнді саласын (субъектілік кеңістігін) қалыптастырады. Абстракт: Субъектность является новым системным качеством, которое возникает впроцессе развития личности на определенном его этапе, детерминируетособенности поведения человека и представляет собой новую способностьосознанно производить изменения окружающей действительности и самого себя.Субъектом как самоутверждающейся индивидуальностью человек становится впроцессе взаимодействия и проявления активности в различных видахдеятельности и общения. Субъектность представляет собой единствоиндивидуально-личностныхсвойств человека, который в результатесамоопределения формирует свою ценностно-смысловуюсферу (субъектноепространство).
it, determines the characteristics of human behavior and a new ability to consciously make changes to the surrounding reality and himself. Self-assertive individuality of the subject as a person becomes in the process of interaction and be active in various activities and communication. Subjectivity is the unity of the individual personality traits of a man who as a result of self-generates its value-semantic sphere (subjective space).
қатынас, шарт, педагогикалық шарттар. Ключевые слова: субъектность, субъект познания, субъект деятельности, субъект отношений, субъектно- субъектный отношения, условия, педагогические условия. Key words:subjectivity, subject knowledge, subject of activity, the subject of relations, subject-subject relations, conditions, pedagogical conditions. Қазіргі қоғаның даму тенденциясы жаңа құбылыстар мен үрдістермен сипатталады. Кәсіби білім беру жүйесінің әлеуметтік сұранысы білім беру мекемелерін болашақ маман тұлғасын, оның субъектілігінің дамытуға бағдарлайды. Сондықтанбүгінгі таңдағы кәсіби білім беру педагогикалық іс-әрекет аясындағы жеке жетістіктеріне көзқарастарын өзгертуге бағытталған шарттарды тудыру мәселесін алға қойып отыр[1]. Қарастырылып отырылған мәселеге арналған ғылыми-педагогикалық әдебиеттерге талдау жасау нәтижесінде болашақ маманның субъектілігін дамыту және осы үрдіс кезіндегі тиімді әдіс-тәсілдерді қамтитын шарттардың арасында объективті өзара тәуелділік бар екені айқындалды. Субъектіліктұлғаның кез келген белсенділік түрлерін жетілдіруге әлеует ретіндегі күрделі психологиялық құрылым болып табылады. Адам тәрбиенің субъектісі ретінде іс-әрекет, қарым-қатынас және әлеуметтік ортаға қатысты өзінің тұлғалық ерекшеліктерін өзгертеді. Бүгінгі таңда субъектілік тәсіл басымдылық мәндегі әдіснамалық қағида әрі зерттеу пәні мәртебесін иеленді. Бүгінде субъектілік мәселесі әр түрлі тұрғыдан қарастырылады: субъектілік феномен ретінде (В.А.Петровский); субъектілік тәжірибенің компоненттері (А.К.Осницкий); субъектілік механизмдері (В.А.Татенко); субъектіліктің сыртқы көрінуі мен ішкі алғышарттары (Е.Н.Волкова); онтогенездегі адамның субъектілік бастауының даму заңдылықтары (А.В.Захарова, В.И.Слободчиков, Д.И.Фельдштейн, Г.А.Цукерман); студенттерді субъект-бағдарлы психологиялық дайындаудың әдіснамасын, теориясы мен практикасы (Ж.Ы.Намазбаева, А.Р.Ерментаева). Психология ғылымында іс-әрекет субъектісі, таным субъектісі қарым-қатынас субъектісі (Б.Г.Ананьев); субъект-субъектілі қатынас (Б.Ф.Ломов); тірішілік әрекетінің субъектісі (С.Л.Рубинштейн); психикалық іс- әрекет субъектісі (К.А.Абульханова); т.б. зерттеулер баршылық. Субъектілікті адамның белсенділігі, бастамашылдығы, біртұтастықтығының жоғары деңгейінде өз өмірінің жасампазы, өз тіршілік әрекеттерін басқарушы ретінде анықтау жөнінде тұрақты көзқарас қалыптасқаны айқындалады.
А.В.Брушлинский субъект ұғымын белсенділіктің әр түрлі формаларына байланысты анықтайды. Оның пікірінше, субъект адамның барша қасиеттерінің арасындағы ең маңыздысы. Ол алдымен, практикалық іс- әрекеттің, танымның, жасампаздықтың және басқа да белсенділік түрлерінің (шығармашылық, адамгершілік, еркіндік) және қажетті нәтижеге қол жеткізуінің бастамашысы болуды және оны іске асыруды білдіреді [2]. Педагогикалық жүйе белгілі педагогикалық шарттарды сақтағанда ғана қызмет етеді және дамиды. Сондықтан педагогикалық шарттарды теориялық негіздеу болашақ мамандардың субъектілігін дамытуға мүмкіндік береді. Алдымен шартдегеніміз не екендігіне талдау жасасақ, ол белгілі бір жағдайдың туындауы, оқу, еңбек ету, өзгерістер, түрлендірулер үшін қажетті объектілердің жиынтығы. Әрбір нысанның бір-бірімен тікелей және жанама байланыстары бар, олар белгілі бір шамамен сипатталатындықтан, жиынтық мөлшерде жеткілікті педагогикалық шарттарды құрайды. Әр құбылыстың ақырғы нәтижесі әсер етуші жеке себептерге ғана емес, ішкі және сыртқы шарттардың нәтижесінің ара қатынасынан туындайды. Ғылыми әдебиет көздерінде «шарт» ұғымына бірнеше анықтамалар берілген: Қазақ тілінің түсіндірме сөздігінде: «шарт - біріншіден, өзара міндеттер алу жөніндегі келісім; екіншіден, міндет, борыш; үшіншіден, керектілік, қажеттілік» деп аталды [3]. С.И.Ожегов «шарт» ұғымын өзіне кез-келген нәрсе тәуелді, бағынышты болатын жағдай деп түсіндіреді[4]. Философиялық түсіндірме сөздікте «шарт» біріншіден, онсыз өмір сүру мүмкін емес орта, екіншіден, бір жайт жүргізіліп жатқан жер деп анықталады [5]. Шарттар өз кезегінде тарихи уақыт ішінде дамытылады, жүйеленеді, қалыптасады, педагогикада түсініктер мен бейнелер ретінде қоғамдық сана тұрғысынан қарастырылады. «Педагогикалық шарттар» мағынасы оқу-тәрбие үдерісінің барлық бағыттарының тиімді қызметін қамтамасыз ету үшін қажетті объективті және субъективті факторлардың жиынтығы және олар тарихи қалыптасып, бейнелер мен түсініктер түрінде айқындалады. Бұл ұғымның өзіне тән белгісі оқыту және тәрбие үрдісін құраушылардың барлық элементтерін (мақсаты, міндеті, мазмұны, әдістері, формалары, құралдары) қамтиды. Педагогикалық шарттар педагогикалық іс-әрекетпен байланысты жағдайлар, сол үрдісті анықтайтын оған оқу үрдісінде саналы құрылған және оның нәтижелілігін қамтамасыз ететін, оның пайда болуы мен жүруі үшін қолайлы ортаны құру жатады. Демек педагогикалық шарттар педагогика және психология ғылымдарының жетістіктерін пайдалана отырып, педагогқа оқыту және тәрбиелеу үрдісін тиімді басқаруға ғана студенттердің рефлексиясы мен субъектілігін дамытуға мүмкіндік беретін интегративті орта. Сонымен «педагогикалық шарттар» түсінігі болашақ маманды даярлау үрдісінің барлық бағыттарының тиімді қызметін қамтамасыз ету үшін қажетті объективті және субъективті факторлардың жиынтығы, дидактикалық мақсаттарға жету үшін оқытуды ұйымдастыру мақсатын, мазмұнын, әдістері мен тәсілдерін, формасын таңдау нәтижесі болып табылады. Кез келген педагогикалық үдеріс белгілі бір шарттарды сақтаған жағдайда табысты жүзеге асатыны белгілі. Шарттар тәрбие мақсаттары мен педагогикалық іс-әрекетті ұйымдастыру үшін ескеріледі және құрылады (Ю.К.Бабанский және т.б.) [5]. Ғалымдар Н.Д.Хмель, Ж.Б.Қоянбаев, Р.М.Қоянбаев және т.б. оқу-тәрбие үдерісін шартты түрде оқу және оқудан тыс іс-әрекетке бөліп қарастырып, зерттейді. Зерттеу барысында жасалған талдау нәтижесі педагогика теориясы мен практикасында ұйымдастырушылық - педагогикалық (В.А.Беликов, Е.И.Козырева, С.Н.Павлов және т.б.); психологиялық - педагогикалық (Н.В. Журавская, А.В.Лысенко және т.бю.); дидактикалық (М.В.Рутовская және т.б.) шарттардың кездесетінін көрсетеді. Осыдан педагогикалық шарттар болашақ мамандардың субъектілігін дамытудың мақсатын, міндеттері мен қағидаларын тануға байланысты, соған сәйкес мазмұнын, ұйымдастыру формалары мен әдістерін анықтайды. Педагогика ғылымында әр түрлі шарттар жіктемесі (И.И.Андреев, А.Я.Найн, т.б.) кездесетіндіктен, ұйымдастырушылық-педагогикалық шарттарға назар аудардық. В.А.Беликов [6] ұйымдастырушылық-педагогикалық шартты тұтас педагогикалық үрдістіңмазмұнының, формасының, әдістерінің педагогикалық іс-әрекет жетістіктеріне бағытталған, арнайы, мақсатты бағытта құрылымдалған мүмкіндіктерінің жиынтығы деп тұжырымдайды. Субъектіліктің дамытуға аса тиімдісі шарттар кешенінде жүзеге асырылады. Шарттар кешені педагогикалық үрдістің барлық компоненттерін дамытуға мүмкіндік береді және оқыту үрдісінің логикасын көрсетеді: үрдістің мақсаты, пәні мен мазмұнының ерекшелігі, студенттер мен оқытушылар іс-әрекетінің сипаты, үрдістің тұтастық және нәтижелік деңгейі, болашақ мамандарды дайындау ерекшелігі, т.б. В.И.Андреевтің пікірінше, педагогикалық шарттар мазмұн, әдіс-тәсіл элементтерін жасау және пайдалану, мақсатты түрде іріктеудің, мақсатқа жету үшін білім беруді ұйымдастыру түрлерін пайдаланудың нәтижелерін білдіреді. Осы тұрғыдан, шарт жағдайдың факторы ретінде педагогикалық жүйенің тиімді қызметіне байланысты. Қазіргі заманғы дидактикада шарт оқытудың табыстылығын қамтамасыз ететін оқу үрдісінің компоненттері мен факторларының жиынтығы деп тұжырымдайды [7]. Студенттің субъектілігі тұлғаның интегративті сипаттамасы және өзінің өмірінде, білім алу үрдісінде қабілеттерін өзге түрге ауыстырудан, өзгерістерге бейімделуінен, сонымен бірге осы өзгерістерді диагностикалаудан және бағалаудан көрінеді. Болашақ маман ретінде студенттің субъектілігінің мәнді сипаттары өзінің әрекеттеріне дайын болу және оны басқару қабілеті; өз әрекетін, өзара әрекеттестікті моделдеу, жоспарлау тәсілі; белгіленген бағдарламаны жүзеге асыру; өз әрекетінің және өзара әрекеттестігінің нәтижелерін бақылау және бағалау; өз әрекетін, басқаның әрекетін, өзара әрекеттестікті рефлексиялау болып табылады. Демек педагогикалық шарт оқыту үдерісін тиімді ұйымдастыруға бағытталады. Осы уақытқа дейін оқыту үдерісі «оқытушы - болашақ маман (студент) - оқытушы» тұрғысынан сипатталса, қазіргі білім парадигмасының өзгеруі «студент-оқытушы-студент» қатынастарының объектілі-субъектілі, субъектілі- объектілі, субъектілі-субъектілі байланыстарына негізделуде. Қорыта келгенде, зерттеу барысында жасалған талдау субъектілікті құраушыларды дамытуға дидактикалық әсер ететін төмендегі шарттардың жиынтығын анықтауға мүмкіндік береді: 1. Сабақта білім алушылардың қызығушылықтарын ынталандыруға, оларда оқуға/үйренуге қажеттілікті дамытуға мүмкіндік беретін қолайлы сенім ахуалын жасау. 2. Студент тұлғасына тұтастай әсер ету, оқыту үрдісінде эмоциялары мен сезімдерін оның когнитивті қабілеттерін, әлеуетін дамытуға ынталандыратын нақты қажеттіліктерімен салыстыру; 3. Оқыту үрдісінің негізгі субъектісі ретінде «белсенді оқудың» мәнін көтеру есебінен білім алушыларды белсендендіру. 4. Студенттің оқу-тәрбие үрдісін ұйымдастыруға ғана емес, оларды дамытудың өзекті деңгейіне байланысты оқу материалын меңгерудің жеке стратегиясы есебінен педагогикалық әсер етудің бағыттылығы. 5. Білім алушылардың жеке дара ерекшеліктер диапазонын кеңейту. 6. Студенттердің өзін-өзі танытуға ынланадыру мақсатында танымдық альтернативті таңдау мүмкіндіктері. Осы өлшемдер біздерге педагогикалық шарттардың үш негізгі блоктарын бөліп көрсетуге мүмкіндік берді: - жалпы педагогикалық шарттар; - жеке педагогикалық немесе дидактикалық шарттар; - профильді немесе әдістемелік шарттар. Бірінші блок жалпыпедагогикалық қағидаларға негізделеді. Жалпы педагогикалық шарттар блогына жатқызылады: педагогикалық үрдістің үздіксіз көпдеңгейлі кәсіби білім беру тенденцияларын анықтайтын мақсатты бағыттылығы;оқыту үрдісінің педагогикалық заңдылықтары, тәсілдер мен әдістерді кешенді қолдануды көрсететін іс-әрекет сипатының өзгерістері;оқытуды аса тұлғалық мәнді ететін білім алушылардың жеке тәжірибесіне сүйену;оқытудың жеке дара және саралау қағидасын жүзеге асыруға мүмкіндік беретін студенттердің жеке дара ерекшеліктерін есепке алу; көрнекілік қағидасын жүзеге асырудың маңызды шарты ретінде қабылдауды белсендіру;тұлғаның субъектілігін дамытуға бағыттайтын белсенді дербестік ұстанымын ұйымдастыру;бақылаудың жүйелігі, өз уақытында жүргізілуі, тұрақтылығы;бағалаудың объективтілігі және жан-жақтылығы;педагогтың кәсіби құзыреттілік деңгейі. Сонымен субъектілікті құраушыларды дамыту бір жағынан, педагогикалық үрдістің шарттарымен сырттан; екінші жағынан, студенттің ішкі дүниесінен (мазмұнынан) іштен анықталады.Субъектілікті құраушы барлық компоненттерге кешенді әсер ету білім алушылар тұлғасын дамыту қажеттілігімен және студенттің өзінің ішкі әлеуетіне ден қоюынан, мүмкіндіктерін таңдаудан, іс-әрекетті жүзеге асыру құралынан байқалады, нәтижесінде субъектілік тәжірибе компоненттері мен өзін-өзі реттеу біліктіліктерінің өзара әрекеттестігімен анықталады. Пайдаланылған әдебиеттер 1. Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі инновациялық даму тұжырымдамасы. ҚР Президентінің 2013 жылғы 4 маусымдағы №579 Жарлығы 2. Брушлинский А.В. Деятельность, действие и психическое как процесс // Вопросы психологии. 1984. - № 5 - С. 17-19 3. Ожегов С.И. Словарь русского языка. - М.: Оникс, Мир и Образование, 2008. -940с. 4. Философский энциклопедический словарь. 2-е изд. -М.: Советская энциклопедия, 1989. - 814 с. 5. Бабанский Ю.К. Педагогика. Москва, «Просвещение», 1983. - 370 с. 6. Беликов в.А. Философия образования личности: деятельностный аспект. Монография. – М.: Владос, 2004. -357с.
7. Андреев В.И. Педагогика творческого саморазвития. Инновационный курс. Книга 1. – Казань: Изд-во Казанского ун-та, 1996. – 568с. Специализированная гимназия № 12 имени Ш.Уалиханова город Алматы Учитель русского языка и литературы Оралбекова Айдана Кайратовна КРАТКОСРОЧНЫЙ ПЛАН УРОКА Тема урока: «Приветствия» Предмет Русский язык Специализированная гимназия № 12 имени Ш. Уалиханова Дата Оралбекова Айдана Кайратовна Класс 1 Количество присутствующих: Количество отсутствующих: Цели обучения С1. Внимательно слушать, понимать речь и правильно реагировать на нее Цели урока Все учащиеся смогут: понимать содержание сообщения; использовать в речи знакомые слова для описания предметов;
понимать, о чем говорит собеседник, реагировать на услышанное различными способами и отвечать собеседнику
высказывать простые оценочные суждения о прослушанном Критерии успеха Понимать значение новых слов, имеющих отношение к повседневной жизни Языковые цели Учащиеся смогут: знать слова приветствий, использовать знакомые слова в речи Словарная работа: Здравствуйте, привет, добрый день, доброе утро, добрый вечер Привитие ценностей Прививать чувство вежливости Межпредметные связи Казахский язык, познание, искусство Предыдущее обучение Тема основывается на знания, которые получили в детском саду План Планируемое время Запланированная деятельность Ресурсы Начало урока 2мин 1мин Приветствие. Психологический настрой Создание коллаборативной среды (Д) Продемонстрирует учитель: «Привет, меня зовут Айдана Кайратовна. Я ваша учительница русского языка»
( Деление на группы.) -Ребята, выберите любимый цвет ( учащиеся встают в круг , выбирают стикер ). -А теперь посмотрите , кому какой цвет попался. У кого одинаковые цвета- образуют одну группу и садятся за один стол. -Ребята, посмотрите на интерактивную доску, кого вы Стикеры разных цветов
3 мин 2мин Середина урока 5 мин 1мин 4мин 3мин 8 мин видете? Что они делают? Правильно! –Дети здороваются. жүктеу/скачать 5,72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|