Қиын балаларды тәрбиелеу жүйесінің кезеңдері Сурет-53. Қиын балаларды тәрбиелеу жүйесінің кезеңдері Мінез-құлқы бұзылған балалармен жұмыс істеу барысында мектеп
жасындағы балаларда қиыншылықтар тудыратын көріністердің психологиялық-
педагогикалық ерекшеліктерін есепке алып отыру керек. Мінез-құлқы бұзылған
балаларға өзімшілдік, өзін-өзі төмен бағалау, қоршаған ортадан агрессивті
түрде қорғану, қаңғырып кетіп қалу, ішімдік, нашақорлық және т.б. тұлғаның
патологиялық даму факторлары тән болады. Бұл жағдайда баланың іс- әрекеті
әртүрлі болады: өзінің кері іс-әрекет нәтижесінің қандай болатынын білмеуі,
адамдардың көзқарасын дұрыс түсініп, бағалай алмауы; әрдайым көңіл-күйдің
құлазуына бейім болуы. Сондықтан, әрбір педагог баланың ерекшелігін
байқаса, балаға ерекше көзқараспен қарап, психолог маманның көмегіне
жүгінуі қажет.
Жеткіншектер «қиыншылықтарының» жіктемесі Жеткіншектік кезең – жеке тұлғаның қалыптасуындағы ең күрделі кезең.
Әсіресе осы жаста жеке тұлғаның мінез-құлқы және басқа да жеке басының
тұлғалық сапалары қалыптасады. Міне, осы кезеңде жеткіншектермен
жасалатын тәрбие жұмысында кемшіліктер айқын көріне бастайды.
54-суретте жеткіншектер тәртібінің төмендеуіне әсер ететін факторлар
ашылды.
Дайындық кезеңі • Қиын
баланың
тәртібінің
төмендеуіне
себеп
болған
жағдайларды
,
қиын
бала
мен
оның
достары арасындағы
байланыстың
дәрежесін анықтау
Өзгеріс кезеңі • Жеткіншектердің
мінезіндегі
теріс
қылықтар
,
әдет-
дағдылар
мен
қалыптаса
бастаған
жаңа адамгершілікті
сапалардың арасында
күресті бастау
Бекіту кезеңі •
Әрбір
қиын
бала
мінез-құлқындағы
адамгершілік
мәнді
өзгерістер
болған
сайын,
өзін-өзі
тәрбиелеуге
талапта-
нып, оңды қасиеттерді
дамыту
