Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі ғҰмарбек дәукеев атындағЫ



бет12/15
Дата28.11.2022
өлшемі0,74 Mb.
#53337
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
Байланысты:
Монтаж РГР2

2.6 Аралас түрдегі орама
Үлкен қуатты тұрақты токтағы машиналарда кейде ортақ коллекторға жалғанатын зәкірдің бір ойықтарына орналасқан төрт қабатты қарапайым және күрделі толқынды ораманы көрсететін аралас зәкір орамасын пайдаланылады. Сонымен әр пластинаға төрт өткізгіштен дәнекерленеді.

2.21 сурет - Аралас типтегі орама
2.21, a суретте аралас ораманың жаймаланған сұлбасы, ал 2.21, б суретте – ойықтағы осы ораманың бір секциясының орналасуы көрсетілген. Осы ораманың негізгі ерекшелігі, яғни ол теңгерімділік жалғануларды қажет етпейді. Онда толқынды орама бірінші түрдегі тұзақты орамаға деген теңгерімділік жалғанулардың функциясын орындайды, ал тұзақты орама екінші түрдегі толқынды орамаға деген теңгерімділік жалғанулардың функциясын орындайды. Зәкір бойынша орамалардың адымын құрайтын аралас ораманы бірдей қылып жасайды:  Орама адымы орамалардың адымының қосындысына тең  Өйткені  онда  Коллектор бойынша потенциалды адым 
Мысалға:  болғандағы қарапайым тұзақты ораманың адымын және теңгерілімді жалғануларын анықтау.
Шешімі. Теңгерілімді жалғанулардың адымы  Бір теңгеріліммен жалғанатын нүктелердің саны,  Әр үшінші коллектордың пластинасы теңгеріліммен жалғанады деп қабылдап, теңгерілімді жалғанулармен жалғанатын  коллекторлық пластинаның санын анықтаймыз. Теңгерілімді жалғанулардың саны  Өз араларында келесі коллекторлық пластиналар жалғанады: 1-ші теңгеріліммен 1-55-109-1; 2-теңгеріліммен 4-58-112-4; 3-ші теңгеріліммен 7-61-115-7 және т.б. Параллель тарамдардың ЭҚК шамасы электрмагниттік индукция заңының негізінде анықталады.
2.7 Зәкір орамасының электр қозғаушы күші
Симметриялы орамада параллель тарамдардың ЭҚК бірдей және зәкір орамасының ЭҚК ортақ болып табылады. Параллель тарамдардың ЭҚК шамасы электрмагниттік индукция заңының негізінде анықталады. Негізгі полюстермен және зәкір бетінің арасындағы  ауа саңылауының, полюстерінің ұштарының формасының есебінен шеткі жақтарын үлкенірек қылып жасалады 2.22 a сурет, нәтижесінде ауа саңылауындағы индукциясының таралу қисығы  биіктігіне тең трапециалды сипаттамаға ие 2.22 б сурет. Трапецияның ені в және биіктігі Ворт. ауданындағы тік бұрышпен ауыстырып, яғни магниттік индукция магниттік саңылауда тұрақты шама болып табылады деп есептеуге болады. Бұндай жағдайда зәкір орамасының әр өткізгіші уақыт бірлігінде айналған кезде бірдей сандағы күштік магниттік сызықтарды кесетін болады.









2.22 сурет - Зәкірі тегіс беттегі машинаның ауа саңылауындағы магниттік индукцияның таралуы
Зәкір орамасы активті өткізгіштерден тұрады десек және 2a параллель тарамдарды құрайды. Онда тізбектей жалғанған әр тарамдағы өткізгіштердің саны  тең. Бір өткізгіште пайда болған ЭҚК орташа мәні, электрмагниттік индукция заңымен анықталатын,
(2.1)
Ораманың параллель тарамындағы өткізгіштерінде пайда болған ЭҚК қосындысы
(2.2)
Зәкірдің сызықтық айналу жылдамдығы
(2.3)
мұнда  - зәкірдің айналу жиілігі;  - зәкірдің диаметрі.
Зәкір бетінің ұзындығын  тең деп және полюстік бөлінуді  машинаның полюстерінің  санына көбейтіп  анықтауға болады, онда
 
 көбейтіндісі бұл күштік сызықтарды өткізетін аудан 2.23 сурет. Ауданмен және магниттік индукцияның көбейтіндісі магнит ағынын Ф береді, яғни олар зәкір орамасының тарамдарымен тіркескен  Соңғы өрнекті ЭҚК формуласына қойып және оған қысқарту жүргізіп, алатынымыз
(2.4)

2.23 сурет - Зәкір орамасының ЭҚК формуласына қорытынды
Әр жасалған машинаға  өзгермейді, сондықтан (2.4) қарапайым түрде келесіні жазуға болады
(2.5)
мұнда  - тұрақты еселік.
Параллель тарамдардың ЭҚК олардың негізгі полюстерге қатысты орналасуына байланысты, олар коллекторға щеткалардың орнатылуымен анықталады. Егер щеткалар коллектордың пластиналарына түйіндік нүктелерімен жалғанып орнатылған болса (олар арқылы өткенде секциялардағы ЭҚК бағыты өзгереді), онда тарамның ЭҚК үлкен болады 2.24, a сурет. Мұнда  щеткалар осы жағдайдан параллель тарамға ығысқанда қарама-қарсы бағыттағы секцияның ЭҚК кіреді және параллель тарамының жалпы ЭҚК төмен болады 2.24, б сурет. Егер ораманың адымын полюспен бөлініп орындалса  онда секция азғантай магниттік ағынмен тіркесетін болады 2.24, в сурет және машинаның ЭҚК азаяды.
Мысалы: тұрақты токтағы машинаның ЭҚК анықтау, егер зәкір орамасындағы өткізгіштердің саны  жұп полюстердің саны зәкір орамасының параллель тарамдарының жұп саны  зәкірдің айналу жиілігі  Полюстердің магнит ағыны 
Шешімі. (2.4) бойынша ЭҚК мәні

 
2.24 сурет - Зәкір орамасының ЭҚК


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет