Қазақстан республикасы бiлiм және ғылым министрлiгi республикалық Ғылыми-педагогикалық кiтапхана
жүктеу/скачать 2,04 Mb. Pdf көрінісі
|
27 наурыз - Отан күні. «Туған елім – Қазақстан»», «Мен – патриотпын», «Мемлекеттік рәміздер – ұлттық мақтанышымыз» тақырыбында ойындар, викториналар, конкурстар мен саяхаттар өткізу. Мектеп мұражайларындағы экспозицияларды жаңарту. Тарихи-өлкетану, көркемсурет мұражай-ларына, әдебиет және өнер мұражайларына, қала бойынша саяхатқа ұжыммен шығуды ұйымдастыру. «Мен – Қазақстан Республикасының азаматымын және қорғаушысымын» тақырыбындағы оқушылардың үкіметтік емес ұйымдар, жастар бірлестіктері өкілдерімен кездесулерін, тұрғылықты жері бойынша волонтерліқ командаларын ұйымдастыру. 28 наурыз - Әдептілік күні. Балаларға әдепті болу деген не, өзін қалай әдепті ұстау керек, этикет деген не, сыпайы сөйлеудің мәні туралы «Әдептілік – адам көркі», «Әдептілік – тәрбие бастауы» «Әдептілік әліппесі» «Әдеп – ең қымбат мирас» атты балалардың қатысуымен шағын көріністер дайындау. 29 наурыз – Озық ойлы тапқырлар күні «Не? Қайда? Қашан?», «Ғасыр көшбасшысы», «Білімді мыңды жығар» «Тапқырлар сайысы» жас білгірлер зияткерлік конкурсын, жалпымектептік «Эрудит» интеллектуалдық ойынын, танымдық және тақырыптық викториналар өткізу. 30 наурыз – Спорт білімпаздары күні. «Спорт – біздің досымыз», «Салауатты өмір салты – өмір мәні» «Бірінші байлық – денсаулық» жалпымектептік, аулааралық, қалалық спорттық жарыстар, «көңілді» 39 старттар, өңірде іс басында жүрген танымал спортшыларды, жаттықтырушыларды қатыстыра отырып, спорт тақырыбына зияткерлік викториналар өткізу. 31 наурыз – Қайырымдылық күні. Отбасы мүшелерінің қатысуымен «Менің інім ең үздік», «Мен және менің қарындасым (сіңілім)», «Берекелі отбасымыз», «Менің отбасым – менің командам» атты шығармашылық конкурстар өткізу. Қайырымдылық шараларын өткізу. 1 сәуір – Күлкі күні. Оқушылардың, мұғалімдердің және ата- аналардың арасында «Ең көңілді балалар» Көңілділер және тапқырлар клубының сайысын, мысқыл мен күлкі кештерін өткізу. 1 сәуір – Құстар күні. Бұл күні әртүрлі сайыстар (топтық сайыс, сурет сайысы), викториналық сұрақтар және жасанды құс ұяларын ілу жұмыстарын өткізу. «Құстар - біздің досымы, қорғауға үлес қосыңыз!» атты мерекеге келген қонақтар мен қатысушыларға құстар жайлы әңгімелер айтылып, құстардың түрлері таныстырылады. Жақсы өнер көрсеткен балалар мақтау қағазымен марапатталып, сыйлықтар алды . 2 сәуір – Балалар кітабы күні. «Кітап – алтын қазына», «Отбасындағы кітап» немесе «Кітап – біздің досымыз» атты мектеп кітапханасында, басқа балалар кітапханаларында түрлі экскурсиялар, конференция сабақтар, « Отаным да, үйім де киелі мекен қазақ жері» атты кітап көрмесін және жаңа кітаптар көрмесі, кітап авторларымен кездесу ұйымдастыру. 3 сәуір – Хайуанаттар мен жануарлар күні. «Жаса, жұмыр жер» экологиялық акциялары мен фестивальдерін өткізу, ғылыми жобаларды қорғау, үгіт бригадаларының, суреттер, плакаттар конкурстары. Үйдің сүйікті жануарларының көрмелерін, «Хайуанаттар әлемінде», «Менің ең сенімді серігім» атты төрт аяқты достар мен олардың иелеріне арналған шығармашылық конкурстар ұйымдастыру, мүмкіндік болса, хайуанаттар бағына саяхатқа шығу. 4 сәуір – Туған қала / ауыл/ күні. Аула балалары мен ықшамаудан тұрғындарына арналған ашық алаңда «Менің сүйікті қалам», «Менің сүйікті ауылым» атты шағын концерттік шаралар өткізу. Аулаларда еңбек десанттарын, тазалық сенбіліктерін ұйымдастыру, қала тұрғындарына тазалықты сақтауға және аула аумақтарын көріктендіруге шақыратын парақшалар тарату. 5 сәуір – Көктемгі демалыс кезеңінде мектептен тыс жұмыспен қамтылуды ұйымдастыру жұмысының қорытындыларын (қатысу рейтингі, үйірмелер және т.т. жұмысының рейтингі). Қанаттас сыныптар бойынша сынып сағаттарын, жиналыстар, көктемгі демалыс кезеңіндегі іс- шараларға белсене қатысқаны үшін марапаттар тапсыра отырып, жалпымектептік оқушылар жиындарын өткізу. 40 ӘДЕБИЕТТЕР: Абданова А. «Білім биржасы» зияткерлік ойыны: [оқушыларға экономикалық ұғымдарды үйрету]/ А.Абданова //Мектептегі мерекелер: тәрбие жұмысының сценарийлері. – 2016. - № 5. – 24-27 б. Айтқожаева А. Бастауыш сынып оқушыларының экологиялық мәдениетін қалыптастыру / А. Айтқожаева //Воспитание школьника=Оқушы тәрбиесі. - 2014. - № 1. - 16-19 б. Амантаева Ғ. «Білгірлер бәйгісі»: интеллектуалды сайыс / Ғ. Амантаева // Жанұя мен мектептегі тәрбие=Воспитание в семье и школе. - 2015. - № 4. - 21-22 б. Аязбаев Б.Ж. Спорт арқылы ұлттық патриотизмге тәрбиелеу жолдары / Б. Ж. Аязбаев, А. А. Абсатова //Валеология. Денсаулық және өмірлік дағдылар. - 2013. - № 4. - 6-7 б. Аязбаева Б. Отбасының бала тәрбиесіндегі рөлі / Б. Аязбаева // Қазақстан тарихы: әдістемелік журнал. - 2014. - № 3. - 56-62 б. Әлипова Б. Кітап - рухани қазына: ["Кітап рухани - қазына" атты ертеңгіліктің сценарийі] / Б.Әлипова // Мектептегі өнер. -2016. № 2. - 29-30 б. Байзақова Г. Отбасы тәрбиесіндегі ата-ананың жауапкершілігі мен міндеттері / Г. Байзақова //Әлеуметтік педагогика және өзін-өзі тану=Социальная педагогика и самопознание. - 2013. - № 2. - 7-8 б. Бегманова С. Қазақстан – татулық пен бірліктің ордасы: [елімізде тұратын ұлттар достығы мен ынтымақтастығын дәріптеу, ұлттық қатынасты нығайту]/С.Бегманова // Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. – 2014. - № 3. – 7- 9 б. Бекмұхаметова М.А. Наурыз мерекесі құтты болсын!: [наурыз мерекесіне арналған кештің сценарийі] / М. А. Бекмұхаметова // Открытая школа. - 2014. - № 8. - 61-64 б. Бөкен Ж.С. Қазақстан Халықтары Ассамблеясына 20 жыл / Ж. С. Бөкен // Орта мектеп жаршысы=Вестник средней школы. - 2016. - № 1. - 32-33б. Габдиева Г.Х. Отбасылық тәрбие - мектеп тәрбиесінің құрамдас бөлігі / Г. Х. Габдиева //Мұғалім шеберханасы=Мастерская учителя. - 2013. - № 6. - 27- 30 б. Галиев Д.А. Патриоттық тәрбие беру сабағы / Д. А. Галиев // Оқыту - тәрбиелеу технологиясы. - 2016.- № 1. - 11-12 б. Досжанова С. Әдептілік - адам көркі: [тәрбие cағаты] / С. Досжанова // Мектептегі мерекелер: тәрбие жұмыстарының сценарийлері. - 2013. - № 10. - 38-39 Едресова Б.К. Адамгершіліктің шуағы сөнбесін!: [тәрбие сағаты] / Б. К. Едресова //Тәрбие жұмысы: мектепте және мектептен тыс мекемелерде. - 2014. - № 3. - 15-16 б. Жағыпарова А. Ана деп ән саламын:[оқушыларды адамгершілік пен эстетикалыққа, анаға, қыз балаларға құрмет көрсету, сыйлай білу мәдениетін қалыптастыру] / А. Жағыпарова //Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. - 2013. - № 3. - 21-24 б. 41 Жиенбаева Ж. Наурыз - көктем! (4 сынып):[Наурыз мерекесі] /Ж. Жиенбаева // Қазақ тілі мен әдебиеті орыс мектебінде=Казахский язык и литература в русской школе. - 2013. - № 3. - 64-71б. Жумагалиева М.Е. Дене шынықтыру сабағындағы спорттық ойындардың тәрбиелік мәні / М. Е. Жумагалиева //Білім кілті=Ключ знаний. - 2014. - № 7. - 52-б. Иманқұлова А.Б. Әдептілік әліппесі! Ашық тәрбие сағаты / А. Б. Иманқұлова // Открытая школа. - 2016. - № 3. - 41-45 б. Кәріпбаева Ш. Қазақ халық дәстүрлері - тәрбие құралы / Ш. Кәріпбаева // Қазақстан мектебі. - 2016. - № 2. - 33-35 б. Кенжебаева А. Әдеп – ең қымбат мирас: [ұлттық әдеп-ғұрып пен әдептілік қағидаларын меңгерту арқылы инабаттылыққа, адамгершілікке тәрбиелеу] / А.Кенжебаева //Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. – 2015. - № 3. – 38-40 б. Кесекова Г.Р. Адамгершілікке тәрбиелеу құралы - еңбек пен ата-ана үлгісі / Г. Р. Кесекова //Әлеуметтік педагогика және өзін-өзі тану= Социальная педагогика и самопознание. - 2015. - № 5-6. - 10-11 б. Көшербаева А. Әдеп - имандылық бұтағы:[оқушыларды адамгершілікке, жақсылыққа, үлкенді сыйлауға арналған тәрбие сағатын өткізгені жайлы] / А. Көшербаева //Тәрбие жұмысы: мектепте және мектептен тыс мекемелерде. - 2013. - № 2. - 13-15 б. Купина И.В. «Спорт білімпаздары» атты отбасылық спорттық- интеллектуалдық мереке: [дене шынықтыру мұғалімінің ата-аналармен жүргізген жұмысы] / И. В. Купина //Сынып жетекшісінің анықтамалығы=Справочник классного руководителя. - 2013. - № 1. - 36-42. Қажмұрат Ж. Салауаттылық – менің қалауым: [денсаулық ұғымының құндылығы туралы түсінікті кеңейту, денсаулықты күтуге, қадірлеуге тәрбиелеу] /Ж.Қажмұрат //Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. – 2014. - № 3. – 2-3 б. Қайсаева Г.А. Отбасылық тәрбие мәнері және бала тұлғасының дамуына ықпалы / Г. А. Қайсаева //Средняя школа Казахстана=Қазақстан орта мектебі. - 2014. - № 9. - 16-18 б. Қалмырзаева Ә. Тазалық -денсаулық кепілі: [денсаулық туралы тәрбие сағаты] / Ә. Қалмырзаева //Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. - 2016. - № 1. - 2-3 б. Қалелова А. Кітап қайдан шығады?:[кітап туралы түсінік беру] / А. Қалелова // Бастауыш сынып. - 2013. - № 11. - 50-51 Құрманқожа А. Кітап - асыл қазына:[тәрбие сағаты] /А. Құрманқожа // Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. - 2016. - № 3. - 15-17 б. Манабаева Г. Патриоттық тәрбие беру сабағы / Г. Манабаева // Оқыту - тәрбиелеу технологиясы. - 2016. № 1. - 42-45 б. Махмутхожаева Н.П. Отан. Отанымыздың рәміздері / Н. П. Махмутхожаева // Білім кілті=Ключ знаний. - 2014. - № 7. - 44-45 б. 42 Мәжитова Қ. Мінез-құлық мәдениеті: [оқушыларға жеке адамның мінез-құлқы туралы, шынайы адамгершілік туралы түсініктерді түсіндіру] /Қ.Мәжитова //Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. – 2014. - № 4. – 31-34 б. Медеева А.Б. Ұлыстың ұлы күні - Наурыз:[Наурыз мейрамына арналған ертеңгілік] / А. Б. Медеева //Открытая школа. - 2013. - № 3. - 27-б. Мұқаш Ж. Әдептілік - адамгершілік бастауы:[5-сынып оқушыларымен өткізген тәрбие сағаты] / Ж. Мұқаш //Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. - 2013. - № 9- 25-27 б. Мұқашева Д. Адамгершілік қасиетке тәрбиелеу - ата-ана мен мектеп үлгісі / Д. Мұқашева // Бала тәрбиесі. - 2016. - № 1. - 13-14 б.; № 2.- 11-12 б. Нысаналиева Н. Жақсы ата-ана, жақсы ұстаз: [«Амандасу» туралы тәрбие сағаты] / Н. Нысаналиева // Қазақстан мектебі. - 2014. - 54-56 б. Нұрмағанбетова Г. Шаңырағым - шаттығым:[отбасы жайлы тәрбие сағаты] / Г. Нұрмағанбетова // Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. - 2016. - № 1. - 35-39 б. Оразова С. Тәрбие негізі - өнеге: [балабақшада «әдепті», «әдептілік» төңірегінде әңгіме ойындар ұйымдастыру] / С. Оразова //Ұлағат. - 2013. - № 5. - 58-61 б. Отарбаева А. Табиғатты аялайық! / А. Отарбаева // Средняя школа Казахстана=Қазақстан орта мектебі. - 2016. - № 10-12. - 17-18 б. Садуоқасова Қ. Құстар – біздің досымыз: [«Құстар күніне» арналып өткізілген кеш] / Қ.Садуоқасова //Биология және салауаттылық негізі. – 2013. - № 3. – 43-44 б. Садыкова А.Е. Отбасындағы қыз бала тәрбиесі / А. Е. Садыкова, Б. Ж. Сагиева // Ұлттық тәрбие. - 2014. - № 3. - 32-35 б. Сәтімбеков Р. Құстар біздің досымыз, қорғауға үлес қосыңыз!: [1- көкек - Халықаралық құстар күніне арналған тәрбие сағаты] / Р. Сәтімбеков, Ғ. Медеуова, Т. Жандыбаева // Мектептегі мерекелер: тәрбие жұмыстарының сценарийлері. - 2015. - № 5. - 20-22 б. Смаилова Г. Әдептілік - адамгершілік бастауы (3 сыныпқа арналған « Өзін-өзі тану» сабағының жоспары) / Г. Смаилова //Самопознание. - 2014. - № 8. - 27-30 б. Тайлакова А.М. Наурыз - қазақтың төл мерекесі /А. М. Тайлакова //Тәрбие сағаты. - 2013. - № 2. - 11-12 б. Телходжаева Н. Бастауыш сынып оқушыларына экологиялық тәлім- тәрбие берудің педагогикалық негіздері / Н. Телходжаева //Бастауыш мектепте оқыту=Обучение в начальной школе. - 2014. - № 1. - 2-3 б. Тукебаева С. Отбасындағы ата-ана мен баланың бір-біріне қатынасы / С. Тукебаева //Воспитание школьника=Оқушы тәрбиесі. - 2015. - № 11. - 5- 7 б. Тойбазарова Н.Ә. Орта білім беру жүйесін жаңғырту жағдайында оқушылардың экологиялық мәдениетін қалыптастыру моделінің құрылымы / Н. Ә. Тойбазарова, Л. С. Сырымбетова //Білім=Образование. - 2013. - № 4. - 52- 55 б. 43 Тынбаева Б.К. «Ауылымыздың ауласын таза ұстайық!»: акция / Б.К.Тынбаева, А.С.Кусманова // Қазақстан мектептеріндегі сыныптан тыс жұмыс=Внеклассная работа в школах Казахстана. – 2016. - № 1. – 43-44 б. Урақбаева М. Оқушылардың экологиялық мәдениетін қалыптастыру жолдары / М. Урақбаева //Воспитание школьника=Оқушы тәрбиесі. - 2013. - №2. - 9-11 б. Шәдібаева Г.Б. Құстар біздің досымыз: [тәрбие сағаты] / Г. Б. Шәдібаева //Мектептегі мерекелер: тәрбие жұмыстарының сценарийлері. - 2013. - № 8. - 34-36 б. Шәріп А. Мектеп оқушылары арасында «Барсиада» өткізіледі: [6-10 сынып оқушылар арасында спорттың 32 түрі бойынша «Барсиада» өткізілетіні жайлы] / А. Шәріп //Айқын. - 2013. - 10 шілде. Шолпанова Л. Ұлдан ұлағат, қыздан инабат: [оқушыларды адамгершілік, кішіпейілдікке, әдептілікке, жаман әдеттен аулақ болуға тәрбиелеу] /Л.Шолпанова //Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. – 2013. - № 3. – 24 б. 21- 23 наурыз – Наурыз мейрамы Ежелгі жыл санағы бойынша 22 наурызда күн мен түн теңеседі. Наурыз – жылдың бірінші күні, жыл басы, көктемнің алғашқы айы. Наурыз мерекесін қазақ халқы «Армысың, Әз Наурыз», «Әз болмай, мәз болмас» деп қарсы алған. Наурыз мейрамы – діни мереке емес. Бұл қалың қыстан аман-есен шығып, күн нұрына бөленіп, жаңа жылды қарсы алу мерекесі. Наурыз мерекесінде көріскен жандар бір-бірін құшақ жая қарсы алып, игі тілектер айтады. 1926 жылдан бастап, тоталитарлық жүйенің ықпалымен наурыз мерекесін тойлауға тыйым салынды. Көп жылдар бойы ұмытылып, сынын жоғалтқан мереке 1988 жылдан бері қайта жаңғырып, Наурыз мейрамын тойлау дәстүрі өз жалғасын тапты. Наурыз мерекесі 1991 жылы, 15 наурызда Қазақ КСР Президентінің қаулысының негізінде мемлекеттік мәртебеге ие болды. Елбасы наурыз айының 22 жұлдызын «Наурыз мейрамы» деп жариялады. Ал 2009 жылдың 24 сәуірінде ҚР президенті Н. Ә. Назарбаев наурыз айының 21, 22, 23 күндеріне «Наурыз мейрамы» деген атақ берді. Наурыз мейрамы қазақтың ұлттық мейрамы. Бұл мерекеге орай мектептерде көптеген іс-шаралар өтеді. «Қош келдің, әз Наурыз», «Жыл басы - Наурыз» атты мерекелік кештер, «Наурызым – мерекем, наурызым – берекем» атты және т.б. көптеген тәрбие сағаттары өтіледі. «Қош келдің, Наурыз думан» атты мерекелік кештің өтілу барысы: Мерекелік кешке бастауыш, орта буын, жоғары сынып оқушылары қатысады. Мерекелік кеш әжелеріміздің наурыз шашуымен ашылады. Шашу шашылған соң ата- салтымызға сай бата алу үшін ортаға Қыдыр ата шақырылады. Осыдан кейін мерекелік кеште шілдехана, қырқынан шығару, ат қою, бесікке салу, тұсау 44 кесер сияқты тағы басқа ұлттық салт-дәстүрлерімізден көріністер көрсетіледі, ән шырқалып, би биленеді. Мереке соңында ұлттық ойындардан жарыс өткізіледі. ӘДЕБИЕТТЕР: Бегманов Қ. Халқы мықтының – салты мықты. Жағда Бабалықұлымен сыр-сұхбат. / Қ.Бегманов. – Алматы: Өлке, 2010. – 480 б. Кенжеахметұлы С. Жеті қазына /С.Кенжеахметұлы . – Алматы: Ана тілі, 2002. – 136 б. Қазақтың әдет-ғұрыптары мен салт-дәстүрлері: өткендегісі және бүгіні. Мақалалар жинағы. – Алматы: Ғылым, 2001. – 428 б. Қош келдің, Наурыз! - Алматы: Өлке, 1993. – 80 б. Нұрмаханбетова Р. Қазақстанның төл мерекелері / Р.Нұрмағанбетова. – Алматы: Аруна, 2003. – 11 б. * * * Бисембаева А. Армысың, әз Наурыз!: [Наурыз мерекесінің сценарийі] /Ж. Бекенова //Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. - 2014. - №4. – 21-24 б. Ильясова А.Б. «Қош келдің, мерейлі Наурыз!»: тәрбие сағаты / А. Б. Ильясова //Внеклассная работа в школах Казахстана=Қазақстан мектептеріндегі сыныптан тыс жұмыс. - 2015. - № 1. - 31-32 б. Кенжегалиева А. Ұлыстың ұлы күні құтты болсын! (3-сынып) / А. Кенжегалиева // Мектеп - 45 минут. - 2016. - № 5. - 36-37 б. Қалиева С. Аспаннан нұр жауған күн: [қазақ халқының Наурыз мейрамын қалай тойлағаны жөнінде мағлұмат беру] / С. Қалиева // Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. - 2015. - № 1. - 53-59 б. Қартаева Т.Е. Жазба деректердегі наурыз мерекесі жайындағы мәліметтер / Т. Е. Қартаева // Отан тарихы. - 2014. - № 1. - 117-123 б. Қизатқызы Л. Қош келдің, наурыз!: [наурыз мерекесінде өткізілетін мерекелік кеш] / Л. Қизатқызы //Қазақ тілі мен әдебиеті орыс мектебінде=Казахский язык и литература в русской школе. - 2014. - № 3. - 41- 51 б. Мағзұмова Ж. Наурыз аруы: [«Наурыз аруы» атты қыз сыны байқауының сценарийі] / Ж. Мағзұмова //Қазақ тілі мен әдебиеті орыс мектебінде=Казахский язык и литература в русской школе. - 2014. - № 12. - 138- 143 б. Маширбаева П. Қош келдің, әз Наурыз!: [ашық тәрбие сағаты] /П.Маширбаева //Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. – 2014. - № 4. – 18- 19 б. Мусина Г.Қ. Мемлекеттік мейрамдар - халқымыздың рухани байлығы: [ ұлыстың ұлы күні Наурыз мерекесі] / Г. Қ. Мусина //Тәрбие сағаты. - 2014. - № 1. - 39-40 б. б. Оңайсынова Ә.М. Қош келдің, Наурыз:[тәрбие сағаты] / Ә. М. Оңайсынова // Мектептегі мерекелер: тәрбие жұмыстарының сценарийлері. - 2016. - № 2. - 16-18 б. 45 Оразбекұлы Қ. Наурыздағы ырымдар немесе 3000 жыл бұрын тойланған мерекенің тәрбиелік сырлары хақында / Қ. Оразбекұлы //Ақиқат. - 2014. - № 3. - 90-96 б. Полатова А. Наурыз – берекем, наурыз – мерекем!: [сахналық көрініс] /А.Полатова //Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. – 2014. - № 4. – 24-28 б. Рабилова Г. «Наурыз - жыл басы» әдеби-сахналық қойылым сценариі / Г. Рабилова //Средняя школа Казахстана=Қазақстан орта мектебі. - 2015. - № 1-2. - 52-53 б. Санғалиева А.С. Амандыққа ақ жол болып келші, Амал!: [14 наурыз - Көрісу мерекесінің сценарийі] / А. С. Санғалиева // Мектептегі мерекелер: тәрбие жұмыстарының сценарийлері. - 2016. - № 4. - 35-36 б. Тайлакова А.М. Наурыз – қазақтың төл мерекесі /А.М.Тайлакова // Тәрбие сағаты. – 2013. - № 2. – 11-12 б. Төлеуова Б. Кел, төрлет, әз наурыз:[тәрбие сағаты] / Б. Төлеуова // Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. - 2016. - № 2. - 50-55 б. Хожабаева Ж. Қош келдің,наурыз!:[ертеңгілік] /Ж. Хожабаева // Бала тәрбиесі. - 2015. - № 3. - 11-14 б. жүктеу/скачать 2,04 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|