Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі «Ӛрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы ақФ

123 
 
обладающий 
достаточным 
уровнем 
знаний. 
Поддерживать 
надлежащий уровень  квалификации  преподавателей призваны  специальные 
образовательные  учреждения  и  курсы,  которые  предлагают  различные  методы 
обучения. 
В  настоящее  время  в  условиях  модернизации  образования  бурно 
развивается дистанционное образование.  
Дистанционное  повышение  квалификации  преподавателей сегодня 
рассматривается,  как  инновационный  путь  развития  преподавания.  Оно 
основывается 
на 
развитии 
информационно-коммуникационных 
и 
дистанционных  образовательных  технологиях,  что  позволяет  разрабатывать 
новые  интересные  формы  и  методики  обучения,  создает  новые 
дополнительные возможности [1, c.59]. Дистанционно можно организовывать 
общение людей, находящихся на большом расстоянии друг от друга. Плюсом 
такого  обучения  является  гибкость  процесса.  Преподаватель  обучатся  по 
индивидуальному  графику,  без  отрыва  от  основного  вида  деятельности,  в 
свободное для себя время, занимается столько, сколько необходимо конкретно 
ему для получения нужных знаний и навыков[2].  
Дистанционное  обучение  базируется  на  использовании  компьютеров  и 
телекоммуникационной  сети.  Компьютерные  средства  связи  снимают 
проблемы расстояний и делают более оперативной связь между преподавателем 
и  учеником.  Современные  средства  информационных  технологий  позволяют 
использовать  при  обучении  разнообразные  формы  представления  материала: 
вербальные и образные (звук, графика, видео, анимация) [3]. 
В процессе проведения обучения в дистанционном режиме используются: 

 
электронная почта (с помощью электронной почты может быть налажено 
общение  между  преподавателем  и  учеником:  рассылка  учебных  заданий  и 
материала,  вопросы  преподавателя  и  к  преподавателю,  отслеживание  истории 
переписки); 

 
телеконференции (они позволяют: организовать общую дискуссию среди 
учеников  на  учебные  темы;  проводить  под  управлением  преподавателя, 
который  формирует  тему  дискуссии,  следит  за  содержанием  приходящих  на 
конференцию  сообщений;  просматривать  поступившие  сообщения;  присылать 
свои  собственные  письма  (сообщения),  принимая,  таким  образом,  участие  в 
дискуссии); 

 
пересылка данных (услуги FTR-серверов); 

 
гипертекстовые  среды  (WWW-серверы,  где  преподаватель  может 
разместить  учебные  материалы,  которые  будут  организованы  в  виде 
гипертекста.  Гипертекст  позволяет  структурировать  материал,  связать  ссылки 
(гиперсвязями)  разделы  учебного  материала,  которые  уточняют  и  дополняют 
друг  друга.  В  WWW-документах  можно  размещать  не  только  текстовую,  но  и 
графическую, а также звуковую и видео информацию) [4, c.487]; 

 
ресурсы  мировой  сети  Интернет  (ресурсы  мировой  WWW-сети, 
организованной  в  виде  гипертекста,  можно  использовать  в  процессе  обучения 
как богатый иллюстративный и справочный материал); 

124 
 

 
видеоконференции  (видеоконференции  в  настоящее  время  не  столь 
распространены  в  школах  из-за  высокой  стоимости  оборудования  для 
проведения  конференций.  Однако  перспективность  такого  вида  обучения 
очевидна:  преподаватель  может  читать  лекции  или  проводить  занятия  со 
слушателями  «в  живом  эфире»,  имея  при  этом  возможность  общения  со 
слушателями. Такая практика весьма популярна в Европе и США, где решены 
технические 
проблемы 
проведения 
видеоконференций 
по 
телекоммуникационным каналам связи) [5, c.48]. 
Таким  образом,  характерными  чертами дистанционного  обучения 
являются: 
1.  Гибкость: обучаемые  по  системе  дистанционного  образования  (СДО)  в 
основном  не  посещают  регулярных  занятий  в  виде  лекций  и  семинаров,  а 
работают  в  удобное  для  себя  время,  в  удобном  месте  и  в  удобном  темпе. 
Обучаемый  имеет  возможность  на  организацию  своего  обучения  в 
необходимом  временном  ритме,  необходимом  ему  для  освоения  предмета  и 
получения необходимых зачетов по выбранным курсам. 
2. Модульность: в основу программ дистанционного образования положен 
модульный принцип. Каждый отдельный курс создает целостное представление 
об  определенной  предметной  области.  Это  позволяет  из  набора  независимых 
курсов-модулей 
формировать 
учебную 
программу, 
отвечающую 
индивидуальным или групповым потребностям. 
3. Экономическая 
эффективность: 
средняя 
оценка 
мировых 
образовательных систем показывает, что дистанционное образование обходится 
на  50%  дешевле  традиционных  форм  образования.  Опыт  отечественных 
негосударственных  центров  дистанционного  образования  показывает,  что  их 
затраты  на  подготовку  специалиста  составляют  примерно  60%  от  затрат  на 
подготовку  специалистов  по  дневной  форме.  Относительно  низкая 
себестоимость  обучения  обеспечивается  за  счет  использования  более 
концентрированного 
представления 
и 
унификации 
содержания, 
ориентированности  технологий  дистанционного  обучения  на  большое 
количество  обучающихся,  а  также  за  счет  более  эффективного  использования 
существующих  учебных  площадей  и  технических  средств,  например,  в 
выходные дни. 
4.  Новая  роль  преподавателя: на  него  возлагаются  такие  функции,  как 
координирование  познавательного  процесса,  корректирование  преподаваемого 
курса,  консультирование  при  составлении  индивидуального  учебного  плана, 
руководство  учебными  проектами  и  др.  Он  управляет  учебными  группами 
взаимоподдержки, 
помогает 
обучаемым 
в 
их 
профессиональном 
самоопределении.  Асинхронное,  как  правило,  взаимодействие  обучаемых  и 
преподавателя  в  системе  дистанционного  образования  (СДО)  предполагает 
обмен сообщениями путем их взаимной посылки по адресам корреспондентов. 
Это  позволяет  анализировать  поступающую  информацию  и  отвечать  на  нее  в 
удобное  для  корреспондентов  время.  Методами  асинхронного  взаимодействия 
являются электронная голосовая почта или электронные компьютерные сети. 

125 
 
5.  Специализированный  контроль  качества  образования: в  качестве  форм 
контроля  в  дистанционном  образовании  используются  дистанционно 
организованные экзамены, собеседования, практические, курсовые и проектные 
работы,  экстернат,  компьютерные  интеллектуальные  тестирующие  системы. 
Следует  особо  подчеркнуть,  что  решение  проблемы  контроля  качества 
дистанционного  образования,  его  соответствия  образовательным  стандартам 
имеет  принципиальное  значение  для  успеха  всей  системы  образования.  От 
успешности  ее  решения  зависит  академическое  признание  курсов 
дистанционного 
образования, 
возможность 
зачета 
их 
прохождения 
традиционными учебными заведениями. Поэтому для осуществления контроля 
в  СДО  должна  быть  создана  единая  система  государственного  тестирования 
[6,c.89]. 
6. Использование 
специализированных 
технологий 
и 
средств 
обучения: технология  дистанционного  обучения  -  эта  совокупность  методов, 
форм  и  средств  взаимодействия  с  человеком  в  процессе  самостоятельного,  но 
контролируемого  освоения  им  определенного  массива  знаний.  Обучающая 
технология  строится  на  фундаменте  определенного  содержания  и  должна 
соответствовать  требованиям  его  представления.  Содержание  предлагаемого  к 
освоению  знания  аккумулируется  в  специальных  курсах  и  модулях, 
предназначенных  для  дистанционного  курса  и  основанных  на  имеющихся  в 
стране  образовательных  стандартах,  а  также  в  банках  данных  и  знаний, 
библиотеках видеосюжетов и т.д. 
7. 
Опора  на  современные  средства  передачи  образовательной 
информации: центральным  звеном  системы  дистанционного  образования 
являются средства телекоммуникации и их транспортная основа.  
Оценивая  вышесказанное,  можно  отметить,  что  с  внедрением 
дистанционного образования решается множество проблем как социальных, так 
и  проблем  собственно  в  образовании.  То  есть  получается,  что дистанционное 
образование  многофункционально:  оно  помогает  как  людям  с  ограниченными 
возможностями, так и тем, кто на непродолжительный срок выбыл из учебного 
процесса, не потерять нужные знания, время и лишние деньги на репетиторов. 
Подводя  итог,  можно  отметить,  что  дистанционное  обучение  дает 
возможность  правильно  оценить  и  рассчитать  свои  силы,  организовать  свою 
деятельность;  расширить  коммуникативную  сферу  учеников  и  педагогов; 
проявлять  свои  способности  к  созиданию,  реализовать  потребность 
фантазировать, придумывать, творить. 
Литературы: 
1.
 
Волженина,  Н.В.  Организация  самостоятельной  работы  студентов  в 
процессе  дистанционного  обучения:  учебное  пособие  /  Н.В.  Волженина.  - 
Барнаул: Изд-во Алт. ун-та, 2008. - 59 с. 
2.
 
Господарик  Ю.П.  Проблемы  и  перспективы  дистанционного  обучения 
истории  [Электронный  ресурс]  //  Педагогические  и  информационные 
технологии  в  образовании:  электронный  научно-методический  журнал  -  №1.  - 
Режим  доступа:  http://scholar.urc.ac.ru/ped_journal/numero1/pedag/art2.html  (дата 

126 
 
обращения 10.02.2013).  
3.
 
Джалиашвили З.О. Организация системы дистанционного образования 
[Электронный  ресурс]  //  Элитариум:  центр  дистанционного  образования.  - 
Режим  доступа:  http:  //www.elitarium.ru/  2006/03/24/  organizacija_sistemy_ 
distancionnogo_obrazovanija.  html  (дата  обращения  11.02.  2013).  Источник: 
http://si-sv.com/publ/1/14-1-0-163 
4.
 
Каримов  К.  А.,  Уматалиева  К.  Т.  Преимущества  дистанционного 
образования в системе повышения квалификации педагогов // Молодой ученый. 
-2012. -№11. -С. 487-489. 
5.
 
Ниматулаев  М.М.  Подготовка  учителей  к  использованию  web-
технологий  для  самостоятельного  повышения  квалификации:  Автореферат 
дисс…  д.  п.  н.:  /  «Институт  содержания  и  методов  обучения»  Российской 
академии образования. - М.: 2012 г., с. 48 
6.
 
Сатунина А.Е. Электронное обучение: плюсы и минусы // Современные 
проблемы науки и образования. - 2006. - № 1. - С. 89-90 
 
 
БІЛІМ БЕРУ МАЗМҰНЫНЫҢ ЖАҢАРУЫ ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ 
ПЕДАГОГТЫҢ ДИДАКТИКАЛЫҚ ҚҰЗЫРЕТТІЛІГІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ 
МӘСЕЛЕСІ
 
 
Игманова Р. Т.,  
аға оқытушы Семей қаласының Шәкәрім атындағы  
мемлекеттік университеті, Семей қ, rauka_1979@mail.ru 
 
Еліміздің  әлемдік  білім  кеңістігіне  енуге  талпынысы,  білім  беру 
парадигмасының  ӛзгеріп,  жаңа  ұлттық  модельдің  қалыптасуы  болашақтың 
жаңаша  ойлайтын,  дүниеге  кӛзқарас  мәдениеті  мен  санасы  дамыған  ұрпағын 
оқытып,  тәрбиелейтін  педагогикалық  кадрларды  дайындаудың  сапасын 
арттыруды талап етіп отыр.  
ҚР  Президенті  Н.Ә.Назарбаев  «Қазақстан-2050»  стратегиясы  қалыптасқан 
мемлекеттің  жаңа  саяси  бағыты»  атты  Қазақстан  халқына  Жолдауында  «Білім 
берудің  басты  ӛлшемі  -  білім  мен  білік  алған  кез-келген  азамат  әлемнің  кез-
келген  елінде  қажетке  жарайтын  маман  болатындай  деңгейге  кӛтерілу  болып 
табылады»,-  деп  атап  кӛрсетті.  Ғылымның  әр  саласында  білім  мазмұны  мен 
кӛлемі қауырт ӛсіп отырған бүгінгі күнгі жан-жақты дамыған бәсекеге қабілетті 
азаматтарды  қалыптастыру,  әсіресе  жас  мамандардың  ӛзіндік  танымы  мен 
шығармашылық  ойын  қалыптастырып  одан  әрі  дамытумен  қатар,  олардың 
ӛздігінен  білім  алуын,  ізденуін,  қорытынды  жасауын  және  талдай  білу 
дағдыларын қалыптастыру қажет [4].  
Еліміздегі  әлеуметтік-экономикалық  ӛзгерістер  мен  бүкіл  ӛркениетті 
әлемдегі ақпараттық даму білім берудің дәстүрлі қалыптасқан жүйесін, әдістері 
мен  технологиясын  қайта  қарауды  талап  етуде.  Бұл  үдеріс  білімнің  жаңа 
аймақтарына  енудің  қажеттілігі  мен  оны  жеке  тұлғаның  толық  кӛлемде 

127 
 
меңгеруінің қиыншылықтары арасындағы қарама-қайшылықтары ретінде белең 
алып отыр. Осыған орай, бүгінгі ғаламдық білім беру кеңістігіне сай білім беру, 
танымды,  ойлауды  дамыту,  ӛзінше  ғылыми  тұжырым  жасауға,  олардың 
қажетіне  қарай  ғылым  жетістігін  сұрыптауға,  маманның  ӛзінің  іс  әрекетінің 
субъектісі  болуына  мүмкіндік  туғызу  -  кӛкейкесті  мәселе  болып  табылады. 
Ӛйткені,  тек  жоғары  білімді  маман  ғана  қоғамның  экономикалық,  әлеуметтік 
және мәдени ӛркендеуінің кӛшбасшысы бола алады.  
Білім  саясатының  ӛзекті  мәселелері  -  кәсіптік  даярлаудың  сапасын 
жақсарту,  біліммен  қамтамасыз  етудің  ғылыми-әдістемелік  жүйесін  түбегейлі 
жаңарту,  оқытудың  формалары  мен  әдістерінің  түрлерін  ӛзгерту,  ондағы 
алдыңғы 
қатарлы 
оқу-тәрбие 
тәжірибелері 
мен 
қазіргі 
қоғамның 
сұраныстарының  алшақтығын  жою,  білімдегі  жаңашылдықты  саралау,  білімді 
жетілдіру үдерісіндегі үздіксіздікті қамтамасыз етуде оның ролін арттыру және 
қазіргі заман техникасы мен технологиясын жоғары деңгейде қолдана білу. 
Қазақстан  Республикасы  мемлекеттік  жалпыға  міндетті  білім  беру 
стандартында  жалпы  орта  білім  берудің  ұлттық  деңгейдегі  басты  мақсаты  - 
еліміздің  әлеуметтік,  экономикалық  және  саяси  ӛміріне  белсенді  қатысуға 
дайын, құзыретті тұлғаның қалыптасуына ықпал ету деп анық кӛрсетілген.  
Әлемдік  тәжірибе  мен  ұлттық  практикаға  сүйеніп  жасалған  бұл  ресми 
құжатта  әрбір  оқушының  жас  ерекшеліктерін  ескере  отырып,  білімнің 
мазмұнын меңгеруге  бағытталған  үш  түрлі  құзыреттіліктер  жиынтығын  игеруі 
мақсат  етілген,  олар:  ӛзіндік  менеджментке  жататын  ӛмірде  кездесетін 
проблеманың  шешімін  табу  құзыреттілігі;  ақпараттық  құзыреттілік;  білімді 
игерумен бірге жүретін қарым-қатынастық, коммуникативтік құзыреттілік. 
Дамыған  елдердің  оқу  жүйесінде  кеңінен  қолданыла  бастаған 
«құзыреттілік»,  «құзырет»  терминдері  жаңа  білім  стандарты  ұстанған  басты 
бағыт  ретінде  біздің  еліміздің  білім  беру  жүйесіне  ене  бастады.  Мұндай  аса 
жауапты  білім  деңгейіне  жету  үшін  оқу  үдерісін  соған  сай  ұйымдастыра 
білетін,  мектеп  оқушыларына  білімді  ӛз  бетінше  еңбек  етіп  алатындай  күйге 
жеткізе  алатын,  ӛзі  де  осы  аталған  құзыреттіліктерді  меңгерген,  кәсіби, 
дидактикалық құзыреттілігі қалыптасқан педагогтарды даярлау міндеті тұр [4].  
Жоғары  оқу  орындарында  болашақ  мұғалімдерді  дайындау  үдерісінде 
олардың  кәсіби  құзыреттілігін  қалыптастыру  мәселесі  де  соңғы  жылдары  ғана 
қарастырыла бастады. Осы орайда, психологиялық-педагогикалық әдебиеттерді 
талдау  мұғалімдерді  кәсіби  дайындау  мәселесінің  жан-жақты  зерттелгенін 
байқатады. 
Мұғалімнің  кәсіби  шеберлігін  қалыптастыру  туралы  классикалық 
педагогика  ӛкілдері  А.  Дистервег,  Я.  А.  Коменский,  И.  Г.  Песталоцци,  К.  Д. 
Ушинский,  А.  С.  Макаренко,  А.  В.  Луначарский,  П.  П.  Блонский,  Н.  К. 
Крупскаяның,  қазақ  ағартушылары  А.  Құнанбаев,  Ы.  Алтынсарин,  Ш. 
Құдайбердиев,  Ш.  Уәлихановтың  және  т.б.  педагогикалық  мұраларында 
қарастырылған.  Сонымен  қатар,  Ж.  Аймауытұлы,  М.  Әуезов,  А.  Байтұрсынов, 
М. Дулатов, Х. Досмұхамедұлы, М. Жұмабаев, К. Жәленұлы, С. Қожанұлы, Ә. 
Қасымұлы,  Е.  Омарұлы,  Т.  Шонанұлы  және  т.б.  қазақтың  біртуар  зиялы 

128 
 
азаматтары  да  мұғалімдердің  білімін  кӛтеруіне,  әдістемелік  дайындығына 
атсалысқаны белгілі.  
Мұғалімнің  кәсіби  қалыптасуы  сол  кезеңдегі  білім  жүйесінің  дамуымен 
тікелей  байланысты  екендігі  мәлім.  Қазақстанның  білім  саласының  жағдайы 
мен  мұғалімдерді  даярлау  мәселелері:  болашақ  мұғалімдерді  дидактикалық 
және әдістемелік тұрғыда дайындау (А. Е. Әбілқасымова, Б. Баймұханов, Т. С. 
Сабыров,  М.  Ж.  Жадрина,  С.  А.  Жолдасбекова,  Ә.  А.  Молдажанова,  С.  С. 
Маусымбаев,  А. Нұғысова, Д. Рахымбек, Қ. Ж. Қарақұлов, Б. Қасқатаева және 
т.б.);  болашақ  мұғалімдерді  дайындаудағы  біртұтас  педагогикалық  үдеріс 
теориясы мен практикасы рӛлінің, жоғары мектеп дидактикасының дамуы (Н.Д. 
Хмель,  А.  А.  Бейсенбаева,  С.  Т.  Каргин,  Е.  Жұматаева,  К.  С.  Успанов,  А.  С. 
Карбаева  және  т.б.);  мұғалімнің  зерттеушілік  мәдениетін,  шығармашылық 
ізденісін  қалыптастыру  (Ш.  Т.  Таубаева,  Б.  А.  Тұрғынбаева,  Н.  А. 
Шамельханова, Е. И. Бурдина және т.б.); тұрғысынан жан - жақты зерттелген. 
Соңғы  жылдары  жоғары  оқу  орнында  болашақ  педагог  кадрларды 
даярлайтын 
мамандықтардың 
мемлекеттік 
білім 
беру 
стандарттары 
жетілдіріліп,  оқу  бағдарламалары,  оқу  жоспарлары  нақтыланып,  бірқатар 
ӛзгерістер  енгізілуде.  Осыған  байланысты  педагог  маманы  барлық  жағынан  - 
жаратылыстану  бағытында  да,  гуманитарлық  бағытта  да  жетік,  кез-келген 
жастағы  оқушылардың  психологиялық  және  педагогикалық  ерекшеліктерін 
меңгерген,  баламен  тіл  табысып  жұмыс  істеудің  шебері,  пәннің  әдістемесін 
меңгерген,  кәсіби  және  дидактикалық  құзыретті  болуы  қажеттігінен 
туындайды.  
Құзыреттілік  теориясы  Г.  В.  Вайлер,  Ю.  В.  Койнов,  Я.  И.  Лефстед,  Н.  В. 
Матяш,  В.  В.  Сериков,  Дж.  Равен,  Р.  Уайт,  В.  Чинапах  және  т.б.  еңбектерінде 
негізделген.  Білім  беруді  ұйымдастыруға  құзыреттілік  тұрғыдан  келуді  жүзеге 
асырудың  әдіс-тәсілдерін  меңгеру  туралы  мәселелер  М.  Н.  Скаткин,  И.  Я. 
Лернер,  В.  В.  Давыдов  және  т.б.  ғалымдардың  еңбектерінде  қарастырылған 
[2,3].  
Дегенмен,  педагогикалық  білім  беру  теориясына  сүйене  келе,  мектеп 
тәжірибесінен және мұғалім іс-әрекетінен байқағанымыздай, мұғалімдердің әлі 
де болса күннен күнге жаңарып отырған білім беру міндеттерін шешуге дайын 
еместігін  кӛрсетіп  отыр.  Сонымен  қатар  мектептегі  оқыту  іс-тәжірибесіне 
жүргізілген  талдау  соңғы  жылдары  оқушылардың  кӛбінің  мектеп  бітірерде 
ӛткізілетін  бірыңғай  ұлттық  тестілеуден  нәтижеге  қол  жеткізетіндігіне 
сенімсіздігі  мен  дайындықтың  ӛз  дәрежесінде  болмауынан  колледждерге, 
техникалық  мектептерге  кӛптеп  кетіп  жатуы  мектептің  білім  негізі  болып 
саналатын  бастауыш  сатысында  берілетін  білімнің  негізгі  саты  мен  жоғары 
сыныптарда  талап  етілетін  білімге  сай  болмай  отырғанын  байқатады.  Мұның 
бір себебі әсіресе бастауыш сынып мұғалімінің дидактикалық құзыреттілігінің 
жеткіліксіздігі,  яғни  олардың  пәндерді  оқытуды  тек  бағдарламалық 
материалдар  беру  деп  түсінуі,  әр  пәннің  мәнін  ұқтырып,  оны  ӛз  дәрежесінде 
оқытудағы мұғалімнің теориялық және әдістемелік дайындығының тӛмендігі. 

129 
 
Егер  педагогтың  кәсіби  құзыреті  жайлы  айтсақ,  бұл  жерде  мұғалімнің, 
тәрбиешінің,  педагогтың  жекелей  және  тиімді  түрде  педагогикалық 
тапсырмаларды орындауға мүмкіндік беретін жекелей мүмкіндіктері айтылады. 
Қандай  да  бір  педагогикалық  тапсырмаларды  орындау  үшін  міндетті  түрде 
педагогикалық  теория,  шеберлік,  дағды  және  практикада  оны  қолдана  алу 
қабілеті  қажет.  Педагогтың  кәсіби  құзыреті  -  бұл  оның  еңбегіндегі 
педагогикалық  әрекет  пен  педагогикалық  қарым-қатынастың  әртүрлі 
жақтарының жиынтығы.  
Әдетте,  білім  берудің  мақсаты  педагогтың  білімі,  шеберлігі,  дағдысы 
бірлігінен  тұратын  қасиеттермен  анықталады.  Бүгінгі  таңда  бұндай  анықтама 
жеткіліксіз.  Социумге  кӛп  білетін,  кӛп  сӛйлейтін  адамдар  емес,  ӛмірлік  және 
кәсіби проблемаларды сапалы түрде тәжірибесіне сүйене шеше алатын адамдар 
қажет.  Ал  бұның  барлығы  алынған  білімге,  шеберлікке,  дағдыға  байланысты 
емес,  «құзыретілік»  пен  «құзыретті»  түсініктері  қолданылатын  қосымша 
қасиеттерге байланысты.  
Бұл  түсініктерді  педагогикалық  тәжірибеге  еңгізілгенде  білім  берудің 
мазмұны мен әдістері ӛзгегереді.  
Дидактикалық құзыреттілік - кәсіби-педагогикалық құзыреттіліктің негізгі 
және  маңызды  саласы.  Мұғалімдердің  дидактикалық  құзыреттілігіне  олардың 
оқыту  үдерісінің  теориясы  мен  практикасы  бойынша  игерген  білімдері, 
педагогикалық қызметке деген ынтасы мен мүмкіндіктері жатады.  
Т.  Сабыров  дидактикалық  даярлықты  анықтайтын  белгілер  деп 
студенттердің  оқытудың  мақсаты  мен  мазмұны  оны  ұйымдастырудағы 
қолданылатын  тиімді  әдіс-тәсілдерді  жете  біліп,  іске  асырудың  жолдарын 
меңгеруін  түсіндіре  келіп,  педагогикалық  қызметті  атқаруға  қажет  мұғалімнің 
бойында  оқыту  үдерісін  жоспарлай  білуі,  оны  мақсатты  түрде  ұйымдастыра 
алуы,  жүйелі  түрде  бақылау  мен  бағалау  ісін  орындап  отыруы  сияқты 
дидактикалық қабілеттер болуы керек дейді.  
Қазіргі  уақытта  құзыретті  тұлға  тәрбиелеуде  білім  берудің  ӛзіндік  үлгісі 
қалыптасуда. Бұл процесс білім парадигмасының ӛзгеруімен қатар жүреді.  
Білім берудегі ескі мазмұнның орнына жаңасы келуде. Я.А. Коменскийдің, 
И.  Гербарттың  дәстүрлі  обьекті  -  субьектілі  педагогикасының  орнын  басқасы 
басты,  ол  балаға  оқу  субьектісі  ретінде,  ӛзін-ӛзі  ӛзектілендіруге,  ӛзін  тануға 
және  ӛзін-ӛзі  жүзеге  асыруға  ұмтылатын  дамушы  тұлға  ретінде  бағытталған. 
Мұндай  жағдайда  педагогикалық  үрдістің  маңызды  құрамы  оқу  ісіндегі 
субьектілер  -  оқытушы  мен  оқушының  тұлғалық-бағытталған  ӛзара  әрекеті 
болып табылады [3,5]. 
Жаңа  білім  парадигмасы  бірінші  орынға  баланың  білім,  білік,  дағдысын 
емес, оның тұлғасын, білім алу арқылы дамуын қойып отыр. 
Жалпы,  қоғам  ӛмірінде  болып  жатқан  ӛзгерістер  білім  беру  ісіне  тәуелді 
болатыны  белгілі.  Сондықтан  мемлекеттің  басым  бағыты  ретінде, 
бәсекелестікке  қабілеттілікті  қалыптастыратын  басты  құрал  ретінде  білім 
берудің орын алуы заңды. Қайта құру кезіндегі ӛзгерістер, тәуелсіздік алғаннан 
кейінгі ӛзгерістер мамандардың құзыреттілігінің қалыптастырылуына да ӛзінің 

130 
 
ықпалын  тигізіп  отырды.  Қоғамның  дамуымен  бірге  білім  берудегі 
мамандардың  құзыреттілігі  мәселесінің  ӛзектілігі  артып  отырғаны  соңғы 
жылдары анықтай байқалды.  
Аталған  құзыреттілікті  зерттеу  мәселелері  педагогикалық,  психологиялық 
ғылыми  зерттеулерде  біршама  қарастырып  келеді.  Қазіргі  қоғам  сұранысының 
талаптарына  сай  мұғалімінің  дидактикалық  құзыреттілігін  қалыптастыру 
қажеттілігі  еліміздің  әлемдік  білім  беру  кеңістігіне  енуге  бет  бұрып,  соған 
сәйкес  білім  берудің  парадигмасының  ӛзгеруі  және  бүгінгі  күнгі  әлеуметтік-
экономикалық  жағдайы  мен  болашаққа  қарай  ұстанған  бағыты  білім  беру 
мекемелерінің  жаңа  бағдарын  анықтап,  мамандардың  құзыреттілігін  кӛтеруді 
талап етіп отырғандығына байланысты болып отыр. 
Әдебиеттер: 
1.
 
Бодров В.А. Психология профессиональной пригодности // учеб. пособие 
для вузов. М.: РЕRSE, 2001, 511 б. 
2.
 
Бастауыш  сынып  мұғалімінің  кәсіби  дидактикалық  құзыреттілігі- 
педагогикалық  іс-әрекетті  ұйымдастырудың  негізгі  факторы  //  Білім  берудегі 
менеджмент. -Алматы, 2009. -№1. -Б. 73-75.  
3.
 
Зеер  Э.Ф.  Личностно-ориентированное  профессиональное  образование. 
М.: Изд. Центр АПО, 2002, 143 с. 
4.
 
ҚР  Президенті  Н.Ә.Назарбаевтың  Қазақстан  халқына  Жолдауы 
«Қазақстан-2050» стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты. 14 
желтоқсан. 2012. http://www.egemen.kz/2012/ 
5.
 
Хуторской А.В. Современная дидактика. Учебное пособие. 2-е изд. - М.: 
Высшая школа, 2007. - 639 с. 
 
 

жүктеу/скачать 3,88 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: