Қазақстан республикасы ғылым және жоғары білім министрлігі ш. УӘлиханов атындағы

203 
kudaibergen.gulaiym
@bk.ru 
 
Ағылшын тілін оқыту үдерісіндегі заманауи компьютерлік және мобильді 
ойындардың рөлі ХХI ғасырда орасан зор маңыздылық алып тұр. Ағылшын тілін үйрену 
кезінде оқушы мағыналы мақсаттарға жету үшін ойын арқылы тіл мен сөйлеуді пайдаланады. 
Осылайша, ойынның көмегімен оқу процесі оқу қарым-қатынас процесіне емес, мақсатты 
процеске айналады. Сонымен, тілдік ойындар шет тілін меңгерудің дайындық кезеңінде 
айтылымды, лексикалық және грамматикалық дағдыларды қалыптастыруға Ойын – нақты 
қарым-қатынасқа жағдай жасайтын құрал. Оқытудың тиімділігі ең алдымен мотивацияның 
жарылуымен, пәнге деген қызығушылықтың артуымен байланысты. Оқушылар тілді қарым-
қатынас құралы ретінде қолдануға болатынына анық көз жеткізеді. 
Ойын балалардың бір-бірімен және мұғаліммен байланысқа деген ұмтылысын 
белсендіреді, теңдік пен серіктестікке жағдай жасайды, мұғалім мен оқушы арасындағы 
дәстүрлі кедергіні жояды [1;189-бет]. 
Ойындар оқушылардың танымдық қызығушылықтарын қалыптастыруға жақсы әсер 
етеді, шет тілін саналы түрде дамытуға ықпал етеді. Ойын ойыншыны өзіне тартады, оны 
қызықтырады және ұстайды. Дербестік, бастамашылдық сияқты қасиеттерді дамытуға 
ықпал етеді, ұжымшылдық сезімін тәрбиелейді. Оқушылар белсенді, ынталы жұмыс 
істейді, бір-біріне көмектеседі, жолдастарын мұқият тыңдайды, бірақ мұғалім оқу іс-
әрекетін басқарады. Ойындарға қойылатын негізгі талаптар: 
1. Ойын сабаққа деген ынтасын оятып, баланың қызығушылығын оятып, жақсы жұмыс 
жасауға ұмтылуы керек. 
2. Ойын мазмұны жағынан да, формасы жағынан да жақсы дайындалған, нақты 
ұйымдастырылған болуы керек. Ойын барысында балалардың өздеріне берілген 
тапсырманы жақсы орындау қажеттілігіне көз жеткізуі маңызды. 
3. Ол, әрине, достық, шығармашылық жағдайда өтеді, оқушылар арасында қанағаттану, 
қуаныш сезімін тудырады. Ойын барысында оқушы өзін неғұрлым еркін сезінсе, қарым-
қатынаста соғұрлым белсенділік танытады. Уақыт өте келе ол өзінің қабілеттеріне сенімді 
болады [ 2; 8-бет]. 
4. Педагогтардың балалармен қарым-қатынас жасай білуі маңыздырақ. Сыныпта қолайлы, 
достық атмосфераны құру өте маңызды фактор болып табылады, оның маңыздылығын 
асыра бағалауға болмайды.
Ойын барысында күштілер әлсіз оқушыларға көмектеседі. Ал мұғалім қарым-
қатынас процесін басқарады: ол көмекке мұқтаж бір немесе басқа оқушыға жақындайды, 
жұмысқа қажетті түзетулер енгізеді. Дидактикалық ойындарды оқытудың бастапқы 
кезеңінде де, тереңдетілген кезеңінде де қолдануға болады. «Ойын – шет тілі мұғаліміне 
біршама күрделі оқу процесін қызықты және сүйікті уақытына айналдыруға көмектесетін 
әмбебап құрал». Ойын тіпті әлсіз оқушыны оқу процесіне тартуға көмектеседі, өйткені ол 
білімді ғана емес, сонымен қатар тапқырлық пен ұтқырлықты көрсетеді. Оның үстіне тіл 
дайындығы нашар оқушы ойында бірінші болып шыға алады: тапқырлық кейде пәнді 
білуден де маңыздырақ. 
Е.И.Пасовтың «Мектептегі шет тілі сабағы» кітабында ойынның келесі анықтамасын 
табуға болады: «...Ойын дегеніміз [3; 190-бет]: 
1. белсенділік; 
2. мотивация, мәжбүрлеудің болмауы; 
3. жекеленген белсенділік, терең тұлғалық; 
4. ұжымда және ұжым арқылы оқыту және тәрбиелеу; 
5. психикалық функциялар мен қабілеттерді дамыту; 
6. құштарлықпен оқыту» . 

204 
Е.И. Пассов өз еңбегінде ойынды шет тілі сабақтарында қолданудың негізгі 
мақсаттарын да анықтайды: 
1. белгілі бір дағдыларды қалыптастыру; 
2. белгілі бір сөйлеу дағдыларын дамыту; 
3. қарым-қатынас жасауға үйрету; 
4. қажетті қабілеттер мен психикалық функцияларды дамыту; 
5. білім (тілді қалыптастыру саласында); 
6. сөйлеу материалын есте сақтау. 
Осылайша, ойындар оқу процесін ұйымдастыруға көмектесетінін және білімді 
жақсы меңгеруге ықпал ететінін атап өткен жөн. Шетел тілін оқытуда ойындарға ерекше 
көңіл бөлу керек 
Ойындардың оқу мүмкіндіктері бұрыннан белгілі. Көптеген көрнекті педагогтар 
ойынды оқу процесінде пайдаланудың тиімділігіне назар аударды. Айтуынша, Д.Б. 
Эльконин: «Адам ойыны – бұл адамдар арасындағы қоғамдық қатынастар тікелей 
утилитарлық қызмет жағдайларынан тыс қайта құрылатын қызмет». Осылайша, ғалым 
ойын ересектер әлемін бейнелеу үшін жобаланған деп есептейді. Ойынды «қоғамдық 
қатынастар арифметикасы» деп атаған Эльконин ойынды белгілі бір кезеңде болатын 
әрекет ретінде, психикалық функцияларды дамытудың жетекші формаларының бірі және 
баланың ересектер әлемін танып-білу жолдары ретінде түсіндіреді. К.Д.Ушинский 
оқытудың басынан-ақ сабақты ойыннан ажыратуға кеңес беріп, тәрбиелік міндеттерді 
орындауды «баланың ауыр борышы» деп санаған, өйткені мұғалім баланы байыпты оқудан 
қаншалықты қорғаса, соғұрлым қиын болады. онымен ауысу. Сонымен бірге ол «баланың 
көңілін көтеретін ауыр кәсіп жасауды» да ұсынды, яғни, қорытынды өз алдына – 
балалардың шет тіліне деген сүйіспеншілігін ояту үшін мұғалім сабақты бала ойыннан 
қанағат алатындай етіп құруы керек. 
Және бұл түсінікті. Ойында адамның, әсіресе баланың қабілеттері ерекше толық 
және кейде күтпеген жерден көрінеді. Ағылшын тілін оқыту туралы айтатын болсақ, 
оқушыларда шет тілін үйрену кезінде туындайтын психологиялық кедергіні айтпай кетуге 
болмайды . 
Кейбір оқушыларда екінші тілге қатысты жеке психологиялық кедергілер туындауы 
мүмкін: олар оқып жатқан тілде сөйлей алатынына сенімсіздік, ұялшақтық және жіберілген 
қателіктерден кейін қалаусыз бағалар алудан қорқу. Ойын мектеп бағдарламасының 
шеңберінде ол өзін тапқан шекараларды оңай жояды. Оқушы өзін басқа ортада тапқандай 
болады, оқушының белсенділігі артады, өзін-өзі танытуға мүмкіндік туады, бұл мұғалімнің 
мақсатына жетуге, яғни оқытылатын тақырыпты меңгеруге немесе оны бекітуге әкеледі. 
Орта мектепте шет тілдерін үйренуге деген ынтасын арттырудағы ойындардың рөлін 
атап өткен жөн. Егер оқушыға ағылшын тілін болашақта қажет ететіндіктен үйрену 
қажеттілігі туралы айтып берсеңіз, оның өзі ағылшын тілін білу қажет болатын іс-
әрекеттерге араласпайынша, оң нәтиже күту екіталай. Ағылшын тілі сабағында ойын 
жағдайын құра отырып, сол арқылы оқушыны процеске тартамыз, оның қатысуы ойынға 
деген қызығушылықты, демек, білімді меңгеру мотивін тудыра отырып, жағымды 
эмоцияларға әкеледі. Ойында оқушылар оқылатын сөйлеу үлгісіне қайта-қайта жүгінеді, 
өйткені ойында ең алдымен оқушылар белгілі бір модель арқылы қарым-қатынас жасайды, 
бұл бірте-бірте мектепте ағылшын тілін үйренудің негізгі мақсатын, яғни сөйлеуді 
меңгеруге әкеледі [4; 19-бет]. 
Әдебиет 
1.
Андреев А.А. Автоматизированные информационные технологии в экономике. 
Программа курса и практические задания. (Дистанционное обучение). -М.: 

205 
Международный институт экономики и права (МИЭП),2001, 10с. 
Қисымова.Ә.К.Оқыту 
технологиялары.-Алматы,2007 жыл. 
2.
Алексеев, М.Н. Информатика и информационные технологии: практические работы 
.учебное пособие / М.Н. Алексеев, С.А. Бешенков, С.Г. Григорьев.– М.: Геотур, 2000. 
3. 
Албегова, И. Ф. Образовательные информационно-коммуникационные технологии: 
суть, специфика и перспективы развития / И. Ф. Албегова, Г. Л. Шаматонова // 
Дистанционное и виртуальное обучение. 2009. № 8. С. 49–53. 
4.Аймаханова.Қ.,Аманова Ф.,Әбубакирова А. Қазақ мектебі және бүгінгібілім берудегі 
құндылықтар.-Қызылорды.2011 ж. 

жүктеу/скачать 19,8 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: