792
рухани құндылық, мемлекеттік саясат, экономикалық және экологиялық бағыттарға деген
дара көзқарастарының болуымен сипатталады. Әр бағыт өз алдына тұрақсыз болғандықтан
тұлға өмір бойы білім алуымен ерекшеленеді. Функционалдық сауаттылық мәселесін
ғалымдар зерттеушілер жан-жақты қарастырғаны белгілі. Нақтылайтын болсақ, оқудағы
философиялық көзқарасты Б.С.Гершунский, В.В.Мацкевич, С.А.Крупник; үздіксіз білім беру
жүйесіндегі С.А.Тангян, И.А.Колесникова; құзіреттілік жағынан О.Е.Лебедев, А.В.Хуторской
қарастырса, тәлімгердің тілдік фунционалдық сауаттылығын сөйлеу мәдениетпен
технологиямен байланысын Л.М.Перминова, О.Е.Лебедев зерттеген.
Сонымен қатар,
отандық ғалымдардан Н.Оразахынова, Г.М.Кенжебаева, А.К.Рауандина қазақ тілі
сабақтарында оқушылардың фунционалдық сауаттылығын арттыру жолдарын қарастырған.
Аталған теориялық-әдіснамалық негіздер алға қойылып отырған келелі мәселенің бастау
көздерін танытады, дегенмен бүгінгі таңда отандық және шетелдік ғалымдардың еңбектерінде
«функционалдық сауаттылық» ұғымын қолдануда бірізділіктің байқалмайтындығын атап
көрсетеді.
Функционалдық сауаттылық дегеніміз – адамның қоғамның әр саласына тұрақты түрде
белсене араласуы, жас ерекшеліктеріне қарамай қандай мамандық иесі болса да өзін өзі
дамытып өмір бойы білім алуға дағдылану.
Қазақ тілі пәнінде мәтінді оқытқанда қалыптасуы тиіс функционалдық сауаттылықтың
мынадай модельдерін қарастырайық: коммуникативтік дағдылар(оқу сауаттылығы, жазылым,
айтылым, тыңдалым), құзыреттіліктер, шығармашылық қабілеттер, сын тұрғысынан ойлау.
Бұны басқаша 4К моделі деп те атайды. Осы модельдермен жұмыс жасауды біз бір мәтін
арқылы жүзеге асыра аламыз.Мысалы:
Достарыңызбен бөлісу: