Қазақстан Республикасы Мəдениет жəне ақпарат министрлігі Тіл комитетінің тапсырысы бойынша
жүктеу/скачать 1,14 Mb. Pdf көрінісі
|
part load mode work, spare
work regime ЩЕЛОЧНАЯ СРЕДА сілтілі орта alkaline medium ЩЕЛОЧНОЙ РАСТВОР сілтілі ерітінді alkaline solution ЩЕЛЬ саңылау crack ЩЕПОТКА (ЩЕПОТЬ) шөкім (ұсақ сусымалы затты (құмшекер, т.б.) үш саусақтың ұшымен қысып алғандағы өлшем) pinch (the quantity of something taken by three fi ngers) ~ соли бір шөкім тұз ~ of salt ЩЁЛОЧЬ сілті alkali ЩЁТКА шөтке brush ЩУКА шортан pike, ling ЩУПЛОСТЬ СЕМЯН тұқымның семуі, дəннің солғын- дығы puny semen Э ЭВАКУАЦИЯ эвакуация (көшіру, орын ауыстыру) evacuation ЭВЕНТРАЦИЯ ішек-қарнын алу (ақтару); ішек- қарынды ақтармалау eventration ЭВОЛЮЦИЯ эволюция (тірі табиғаттың біртіндеп, тарихи дамып-жетілуі) evolution (the natural change of system or structure during time current) ЭЗОФАГОСПАЗМ эзофагоспазм (өңеш түйілуі) esophagospasm (the disease of esophagus, spastic contractions of esophagus muscles ) ЭЙМЕРИОЗ, КОКЦИДИОЗ эймериоз (сүтқоректі жануар- лардың, құстың жəне балықтың инвазиялық кеселі) eimerioses, coccidiosis (the invasion disease of mammals, caused by parasitic elementary) 208 ЭЙФОРИЯ желік, масаңдық, тоқмейілсу, көтеріңкі көңіл euphoria ЭКВИВАЛЕНТНЫЙ баламалы equivalent ЭКЗАМЕН емтихан examination, exam ЭКЗЕМА есекжем eczema ЭКЗЕМПЛЯР 1. дана; 2. түрі, үлгі, нұсқа 1. specimen; 2. copy ЭКЗЕМПЛЯРЫ ЖИВЫХ ВРЕ- ДИТЕЛЕЙ тірі зиянкестердің түрлері specimen of living vermins ЭКЗЕМПЛЯРЫ МЕРТВЫХ ВРЕДИТЕЛЕЙ өлі зиянкестердің түрлері specimen of dead vermins ЭКЗОТИЧЕСКИЕ БЛЮДА жеңсік ас, экзотикалық тамақ (көз үйренбеген, басқа елдің тамағы, таңсық тамақ) exotic meals ЭКЗОТОКСИН сыртқы уыт, экзотоксин exotoxin ЭКОЛОГИЧЕСКОЕ БЛАГОПО- ЛУЧИЕ экологиялық жайлылық ecological well-being ЭКОЛОГИЯ экология (тірі организм мен оны қоршаған ортаны жəне екеуінің арақатынасын зерттейтін ғылым) ecology (the study about relationship between ani- mals, plants, microorga- nisms with environment) ЭКОНОМИЧЕСКИЕ ПРОБ- ЛЕМЫ экономикалық проблемалар economic problems ЭКОНОМИЯ экономия, үнем economy ЭКОСИСТЕМА экожүйе, экологиялық жүйе ecosystem ЭКСКРЕМЕНТЫ нəжіс, үлкен дəрет, дайрақ, қи excrements ЭКСПЕДИТОР жабдықтаушы, экспедитор shipping agent ЭКСПЕДИЦИЯ экспедиция, 1. жүк жөнелту жəне қабылдау; 2. бірдемені жөнелтіп, салып жіберіп отыратын мекеме; 3. белгіленген адамдар тобының арнайы тапсырмамен шыққан сапары; 4. арнайы тапсырмамен сапарға шыққан топ 1. expedition; 2. dispatch, forwarding offi ce; 3. scientifi c expedition, research expedition; 4. fi eld party ЭКСПЕРИМЕНТ тəжірибе experiment ЭКСПЕРТ сарапшы expert ЭКСПЕРТИЗА сарап, сараптау, сараптама examination, expertise ~ временной нетрудоспо- собности еңбекке уақытша жарамсыздықты сараптау ~ temporary disability ~ санитарная санитариялық сараптама ~ sanitary ~ трудоспособности еңбекке жарамдылықты сараптау ~ working capacity ЭКСПЕРТИРУЕМЫЙ ПРО- ДУКТ сараптауға алынған өнім expertise product ЭКСПЛУАТАЦИЯ пайдалану exploitation ЭКСПОРТ шетке шығару export ЭКСПРЕСС АНАЛИЗ жедел талдау, экспресс анализ express analysis ЭКСПРЕСС- МЕТОД АНАЛИЗА жылдам талдау əдісі express-method of analysis ЭКСТРАГИРОВАНИЕ айырып алу extraction ЭКСТРАГИРОВАТЬ (ЭКС- ТРАКЦИЯ) 1. жұлу, суыру; 2. шырсөл алу 1. to retrieve, fetch, get; 2. to extract 209 ЭКСТРАКТ шырсөл, экстракт (еріткіштердің көмегімен айырып алынған əсерлі заттек) extract (the extract from the vegetative substances, received by squeezing and evaporation) ~ водный сулы шырсөл (экстракт) ~ aqueous ~ спиртовой спиртті шырсөл ~ ethanolic ЭКСТРАКТИВНЫЕ ВЕЩЕ- СТВА шырсөлді заттектер, экстрактивтік заттектер extra activematter, extractive substances ЭКСТРАКТИВНЫЙ шырсөлді extra active, extractive ЭКСТРЕННОЕ ИЗВЕЩЕНИЕ шұғыл хабарлама urgent notifi cation ЭКСТРЕННЫЙ шұғыл, жедел urgent, extra, special ЭЛАСТИЧНОСТЬ МЯКИША нанның былқылдақтығы elasticity of crumb ЭЛАСТИЧНЫЙ былқылдақ elastic ЭЛИКСИР эликсир (татымдық ретінде пайда ланатын өсімдіктің спиртті тұндырмасы) elixir (the strong infusion from vegetative substances on alcohol) ЭЛИМИНАЦИЯ ЯДА удың шығуы (шығарылуы) elimination of poison ЭМАЛИРОВАННАЯ ПОСУДА кіреукелі ыдыс enamel dishes ЭМАЛЬ кіреуке enamel ~ зубная тіс кіреукесі tooth ЭМБАРГО эмбарго, тыйым, тыйым салыну (шетел тауарларын əкелуге, əке- туге мемлекеттік тыйым салу) embargo (the prohibition by the government of ex- port or import of the go- ods into or other country) ЭМОЦИОНАЛЬНОЕ НАПРЯ- ЖЕНИЕ эмоциялық зорлану, эмоциялық кернеу emotional tension ЭМУЛЬСИЯ эмульсия (белгілі сұйықтықтың ішіне ерімейтін екінші бір зат- тектің мейілінше араласқан түрі) emulsion (the suspension containing from two liquids) ~ жировая майлы эмульсия ~ fatty ЭНДЕМИЧЕСКИЙ аймақтық, эндемиялық (белгілі аймақтарға тəн) endemic (the inherent to certain area) ~ зоб эндемиялық зоб, аймақтық зоб ~ goiter ЭНДЕМИЯ аймақтық індет endemia ЭНДОГЕННЫЙ ТОКСИКОЗ эндогендік (ішкі) уыттану endogenic toxicosis ЭНДОКРИННАЯ СИСТЕМА эндокриндік жүйе endocrine system ЭНДОКРИННЫЕ ЖЕЛЕЗЫ, ЖЕЛЕЗЫ ВНУТРЕННЕЙ СЕКРЕЦИИ эндокриндік бездер, ішкі секреция бездері, ішкі сөлөндіруші бездер endocrine glands ЭНДОКРИНОЛОГИЯ эндокринология (ішкі секреция бездерін зерттейтін ғылым саласы) endocrinology (the study about glands of internal secretion) ЭНДОСПЕРМ эндосперм (өсімдік тұқымының қоректік заттектер жиналған бөлігі) endosperm (the tissue surrounding the developing germ in sperm and supply it by nutritious substances) ЭНДОТОКСИН ішкі уыт, эндотоксин endotoxin ЭНЕРГЕТИЧЕСКАЯ ПОТРЕБ- НОСТЬ энергия қажеттілігі energy need 210 ЭНЕРГЕТИЧЕСКАЯ ТРАТА энергия шығыны energy expenditure ЭНЕРГЕТИЧЕСКАЯ ЦЕН- НОСТЬ энергиялық құндылық energy value ЭНЕРГЕТИЧЕСКАЯ ЦЕН- НОСТЬ ПИЩИ тағамның энергиялық құндылығы, тағамның қуат құндылығы food’s energy value ЭНЕРГЕТИЧЕСКИЙ БАЛАНС энергиялық баланс, энергия үйлесімі energy balance ЭНЕРГИЧНЫЙ жігерлі energetic ЭНЕРГИЯ энергия energy ЭНЕРГОЗАТРАТА СУТОЧ- НАЯ тəуліктік энергия шығыны day’s energy waste ЭНЕРГОТРАТЫ энергия шығыны energy wastes ~ организма организмнің энергия шығыны ~ organism ЭНЗИМЫ энзимдер (ферменттер) enzims, enzyme ЭНТЕРАЛЬНОЕ ПИТАНИЕ ішек арқылы қоректендіру enteral nutrition (feeding) ЭНТОМОЛОГИЯ энтомология, жəндіктану (жəндіктер туралы ғылым) entomology ЭНТРОПИЯ энтропия (организмнің тіршілік ету мүмкіншілігін қамтамасыз ететін ішкі энергияның реттелгендік мөлшері) entropy (the measure of internal disorder of information system) ЭПИДЕМИОЛОГИЧЕСКИЙ КОНЪЮНКТУРНЫЙ ОБЗОР эпидемиологиялық жағдайға сай шолу, індетті жағдайға сай шолу epidemiologic market letter ЭПИДЕМИОЛОГИЧЕСКИЙ НАДЗОР эпидемиологиялық қадағалау, індетті қадағалау epidemiologic supervision ЭПИДЕМИОЛОГИЧЕСКОЕ НАБЛЮДЕНИЕ эпидемиологиялық бақылау, індетті бақылау epidemiologic observation ЭПИДЕМИОЛОГИЧЕСКОЕ ОБСЛЕДОВАНИЕ эпидемиологиялық тексеру, індетті тексеру epidemiologic examination ЭПИДЕМИОЛОГИЯ індеттану, эпидемиология epidemiology ~ инфекционных заболе- ваний жұқпалы аурулардың эпидемиоло- гиясы, жұқпалы аурулардың індеттілігі ~ of infectious diseases ЭПИДЕМИЧЕСКАЯ ВСПЫШКА індет шығуы epidemic attack ЭПИДЕМИЧЕСКИЙ эпидемиялық, індеттік epidemic ЭПИДЕМИЯ індет epidemics ЭПИЗОДИЧЕСКИЙ кездейсоқ, анда-санда episodic(al) ЭПИЗООТИЧЕСКИЙ эпизоотиялық epizootic ЭПИЗООТИЯ лаң, эпизоотия (малдың жұқпалы аурулары, мал індеті) epizootic, epizooty (the general illness of cattle) ЭПИФИТ эпифит (басқа бір өсімдік денесіне бекініп тіршілік ететін, бірақ өз бетінше қоректенетін өсімдіктер) epiphyte (the plant which grows on the other plant) ЭПИФИТНАЯ МИКРОФЛОРА ЗЕРНА астықтың эпифит микрофлорасы epiphytic microfl ora of grain ЭРОЗИЯ эрозия; 1. жалақ жара; 2. мүжілу 1. erosion; 2. fret, pitting, wash 211 ЭССЕНЦИАЛЬНЫЕ ЖИРНЫЕ КИСЛОТЫ эссенциалды май қышқылдар (организмде түзілмейтін май қышқылдары, организмге өте қажетті (алмастырылмайтын) май қышқылдары) essential fatty acids (polynonsaturated fat acids taking considerable part in biological processes) ЭССЕНЦИАЛЬНЫЙ ең қажетті, маңызды essence, essential ЭССЕНЦИЯ эссенция (кез келген заттектің өте қаныққан ерітіндісі) essence (the extract diluted with water at the use) ЭСТРАГОН, ТАРХУН торқұн (татымдық дақылға жатады) tarragon (the aroma plant used as seasoning) ЭТАЖ қат, қабат storey, fl oor ЭТАЛОН эталон (үлгі, қалып, стандарт) standard ЭТАЛОННЫЙ ОБРАЗЕЦ эталондық үлгі standard model (specimen) ЭТАП кезең stage ЭТАПЫ ГИГИЕНИЧЕСКОЙ ЭКСПЕРТИЗЫ гигиеналық сараптаудың кезеңдері hygienic examination stages ЭТИКЕТКА затбелгі label ЭТИОЛОГИЯ этиология (аурудың себептері ту- ралы ғылым) etiology (the study about causes of diseases) ЭФИРНЫЕ МАСЛА эфирлі майлар ethereal oils, essential oils ЭФИРОМАСЛИЧНЫЕ КУЛЬ- ТУРЫ эфир-майлы дақылдар ethereal oil culture ЭФФЕКТИВНЫЙ СПОСОБ ұтымды тəсіл effective method Ю ЮКОЛА юкола (күнге қақталған балық) yukola (fi sh dried on the sun) ЮНОШЕСКИЙ ВОЗРАСТ, ЮНЫЙ ВОЗРАСТ балаң шақ youthful, preadult age, youthful, young Я ЯБЛОКО алма apple ЯБЛОННАЯ ПЛОДОЖОРКА алманың жемісжемірі apple fruit, codling moth ЯБЛОНЯ алма ағашы apple tree ЯБЛОЧНАЯ КИСЛОТА алма қышқылы apple acid, malic acid ЯВНЫЕ ПРИЗНАКИ айқын белгілер obvious signs ЯГОДА жидек berry ЯГОДНЫЕ КУЛЬТУРЫ, ЯГОД- НИКИ жидекті дақылдар berry fi eld ЯД у poison, venom ЯД ПРОМЫШЛЕННЫЙ өндірістік у industrial poison ЯДОВИТЫЕ ГРИБЫ улы саңырауқұлақтар poisonous fungus ЯДОВИТЫЕ РАСТЕНИЯ улы өсімдіктер poisonous plants, noxious plants 212 ЯДОВИТЫЕ СОРНЯКИ улы арамшөптер poisonous weeds ЯДОВИТЫЕ ЯГОДЫ улы жидектер poisonous berries ЯДОВИТЫЙ улы poisonous, toxic ЯДОХИМИКАТ улы химикат pesticide ЯДРИЦА қарақұмық дəні, қарақұмықтың кесек жармасы unground buckwheat ЯЗВА жара, ойықжара ulcer, sore ЯЗЫК тіл tongue ЯЗЬ аққайран ide ЯИЧНИЦА қуырған жұмыртқа fried eggs ЯИЧНОЕ СУФЛЕ жұмыртқа суфлесі egg souffl e ЯИЧНЫЕ ПРОДУКТЫ жұмыртқа өнімдері egg products ЯИЧНЫЙ БЕЛОК (ЖЕЛТОК) жұмыртқаның ақ уызы (сары уызы) white (yolk), ovalbumin, egg yolk ЯИЧНЫЙ МЕЛАНЖ жұмыртқа мұздағы, ақ-сары уыз мұздақ egg mélange ЯИЧНЫЙ ПОРОШОК жұмыртқа ұнтағы powder of egg, dried eggs ЯЙЦА “БОЙ” жарық жұмыртқа, жарықшағы бар жұмыртқа, жарықшақтанған жұмыртқа egg “breakage” ЯЙЦА “ВЫЛИВКА” шала қойыртпақ жұмыртқа (сары уызы ақ уызына аздап араласа бастаған жұмыртқа) soft-boiled, lightly-boiled (the eggs in which there was a partial mixing of a yolk and egg white) ЯЙЦА “ЗАПАШИСТЫЕ” иістенген жұмыртқа rotten egg ЯЙЦА “КРАСЮК” қойыртпақ уызды жұмыртқа (сары уызы мен ақ уызы толық араласып кеткен жұмыртқа) “krasyuk” egg, scrambled eggs (the completely mixing of the yolk and egg white) ЯЙЦА “КРОВЯНОЕ КОЛЬЦО” балапан жұмыртқа egg “blood ring”, baby bird egg ЯЙЦА “ПРИСУШКА” кеберсіген жұмыртқа (сары уызы кеберсіп қабығына жабысып қалған жұмыртқа) dried egg (the adherence of the yolk to the egg’s wall) ЯЙЦА “ТЕК” уызы ағып кеткен жұмыртқа yolkless egg ЯЙЦА РАЗБИТЫЕ жарылған жұмыртқа broken eggs ЯЙЦА ЗАГРЯЗНЁННЫЕ ПОМЁТОМ саңғырықтанған жұмыртқа eggs polluted with dungs ЯЙЦА КУРИНЫЕ тауық жұмыртқасы hen’s egg ЯЙЦА МИРАЖНЫЕ инкубаторлық жұмыртқа (балапан шықпай инкубаторда жатып қалған жұмыртқа) incubator eggs (the unfertilized eggs from incubator) ЯЙЦА С ЗАПАХОМ иістенген жұмыртқа eggs with smell ЯЙЦЕСКЛАД жұмыртқа қоймасы egg storehouse ЯЙЦО жұмыртқа egg ЯЙЦО “ТУМАК” шірік жұмыртқа egg “tumak” /spoiled eggs ЯЙЦО ВКРУТУЮ қатып піскен жұмыртқа hard-boiled egg ЯЙЦО ВСМЯТКУ уылжып піскен жұмыртқа soft-boiled egg ЯЙЦО ПЕРЕПЕЛИНОЕ бөдене жұмыртқа quail’s egg ЯК қодас yak ЯРОВЫЕ КУЛЬТУРЫ жаздық дақылдар spring cereals (crops) ЯСЛИ бөбекхана manger, creche ЯСНЫЙ 1. ашық, жарық; 2. анық, айқын; 3. түсінікті, жүйелі 1. bright; 2. fi ne; 3. clear ЯСТЫК балық уылдырығының қабы roe ЯСТЫЧНАЯ ИКРА қабы аршылмай тұздалған уыл- дырық unscreened roe ЯТРОГЕНИЯ емқателіктер (дəрігердің қателік- теріне байланысты ұғым) iatrogenia ЯЧМЕНЕВАЯ КРУПА арпа жармасы fi ne ground barley ЯЧМЕННАЯ КРУПА арпа жармасы (шала ақталған арпа жармасынан жасалған майдалау жарма) fi ne ground barley ЯЧМЕНЬ 1. арпа; 2. теріскен 1. barley; 2. sty(e) ЯЩИК жəшік box, case ~ для муки ұнжəшік, лары ~ for fl our ЯЩУР аусыл murrain, foot-and-mouth (disease) ~ у верблюда бақана ~ in camel ~ у лошади ақбас ~ in horse ~ у овцы айырма ~ in sheep 214 ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ƏДЕБИЕТТЕР 1. Алдашев А., Ахметов М.А. Русско-казахский словарь терминов по гигиене и санитарии. Алматы, 1998. 2. Алексеев А.П. Латинско-русский словарь медицинских терминов. М. 2006. 3. Ахманова О.С., Выгодская З.С., Горбунова Т.П., и др. Русско-английский словарь. М., 1992. 4. Ахметов М.А. Медицина терминдерінің сөздігі, Алматы, 2005. 5. Ахметов М.А. Русско-казахский словарь терминов по гигиене питания. Алматы, 1999. 6. Большой англо-русский словарь, 1 т., 2 т., М., 1979. 7. Большой русско-английский медицинский словарь, М., 2001. 8. Елисеенков Ю.Б., Михайлов В.И., Рывкин В.Л., Токарев Ю.Н. Русско-английский медицинский словарь. М., 1975. 9. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі, 1-10 т.т., Алматы, 1974-1986. 10. Қазақша-орысша сөздік. (Ред. Сыздықова Р.Ғ., Хұсайын К.Ш.), Алматы, 2001. 11. Құрманбайұлы Ш. Русско-казахский словарь утвержденных терминов. Алматы, 2007. 12. Махмудов Х., Мұсабаев Ғ. Қазақша-орысша сөздік. Алматы, 1995. 13. Ожегов С.И. Словарь русского языка. М., 1986. 14. Орфографиялық сөздік. Ред. Сыздықова Р. Алматы, 2007. 15. Орысша-қазақша сөздік, 1 т., 2 т., Алматы, 1981. 16. Петров В.И., Чупятова И.С., Корн С.И. Русско-английский медицинский словарь разговорник. М., 1987. 17. Советский энциклопедический словарь, М., 1980. 18. Шарманов Т., Ахметов М.А., Русско-казахский словарь терминов по диетологии. Алматы, 1998. 19. Энциклопедический словарь медицинских терминов, І т., ІІ т., ІІІ т., М., 1984. МАЗМҰНЫ Алғы сөз ..................................................................................................................................................3 А ...............................................................................................................................................................4 Б .............................................................................................................................................................12 В .............................................................................................................................................................23 Г .............................................................................................................................................................38 Д .............................................................................................................................................................46 Е .............................................................................................................................................................53 Ж ............................................................................................................................................................54 З..............................................................................................................................................................57 И .............................................................................................................................................................63 Й .............................................................................................................................................................68 К .............................................................................................................................................................68 Л .............................................................................................................................................................84 М ............................................................................................................................................................89 Н ...........................................................................................................................................................102 О ...........................................................................................................................................................110 П ...........................................................................................................................................................126 Р ...........................................................................................................................................................154 С ...........................................................................................................................................................164 Т ...........................................................................................................................................................184 У ...........................................................................................................................................................190 Ф ..........................................................................................................................................................194 Х ...........................................................................................................................................................199 Ц ...........................................................................................................................................................201 Ч ...........................................................................................................................................................203 Ш .........................................................................................................................................................205 Щ .........................................................................................................................................................207 Э ...........................................................................................................................................................207 Ю .........................................................................................................................................................211 Я ...........................................................................................................................................................211 Пайдаланылған əдебиеттер ...............................................................................................................214 РАХИМБЕРДИЕВА Б.М. ТАҒАМТАНУ СӨЗДІГІ ОРЫСША - ҚАЗАҚША - АҒЫЛШЫНША Жауапты редактор М. Ахмет-Төре Редакторлары: М.А. Ахметов, Г.М. Ахметова Суретшісі Н. Айымбет Компьютерде терген Б.М. Рахимбердиева Компьютерде беттеген Г. Өтенова Техникалық редакторы Д. Омарғалиева ИБ № 411 Басуға 15.11.2013 ж. қол қойылды. Қалыбы 60×84 1 / 8 . Офсеттік басылым. Қаріп түрі «Times New Roman». Шартты баспа табағы 25,0. Тапсырыс № Таралымы мемлекеттік тапсырыс бойынша 4000 дана, баспаның тапсырысы бойынша 100 дана. «Ой-Сана» баспасының компьютер орталығында беттелді. «Ой-Сана» баспасы 050009, Алматы қаласы, Абай даңғылы 143, 521 кеңсе. Телефон (факс) 8(727) 394-42-86 Тапсырыс берушінің файлдарынан басылып шықты. ЖШС РПБК «Дəуір» 050009, Алматы қаласы, Гагарин даңғылы, 93а. E-mail: rpik daur81@mail.ru жүктеу/скачать 1,14 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|