алтын ереже деп аталатын: «өзіңе қаламағанды басқаға істеме»
деген мораль қағидасын құрды. Мән-мағынасы «адамды сүй, оған
жақсылық жаса, сонда саған барлығы жақсылық пен сүйіспеншілік бо-
лып қайтады» деп ұғынылатын «өзара қарым-қатынас этикасын»,
сондай-ақ: шектен шығу, ұшқарылық дегендердің барлығы қарама-
қарсылыққа айналып кету қаупін туғызады деген «ортаңғы жол» эти-
касын қалыптастырды.
Конфуцийдің ойынша, адам: 1. жень – адамды сүю; 2. и –
әділеттілік; 3. ли – салт-жоралар; 4. Чжи – ақыл; 5. сань – сенім деп
аталатын «бес ізгілікті» (у-Чан) ұстануға тиіс.
Ізгілікті адам – Цзюн-Цзы – осы ізгіліктерді сақтайды, пасық
адам – сяо-жень – сақтамайды. Мейірбан адам басқалардың алдын-
дағы борышын басшылыққа алса, ал пасық адам пайдакүнемдік ой-
лайды; ізгілікті адам басқалармен бейбіт өмір сүруді қалап, бірақ
Достарыңызбен бөлісу: |