Қазақстан республикасының білім жәНЕ
жүктеу/скачать 1,83 Mb. Pdf көрінісі
|
| жойды бәрін не бардың жолының әсер-қуаты ерекше. Осы шумақта алғаш
рет тіл сөзі ұсыну қағидатына сәйкес алдыңғы межеге шығады. Қаламгер тілді бағасыз белгіге, нұрлы жұлдызға балайды. Бұл балаудың мәні алтын күн тіркесінің мағынасымен тығыз байланысты: алтын күн – халықтың өткені, қайтып келмейтін, қолына қайта түспейтін уақыт, бұл алтын, күн сөздерінің тура және ауыспалы мағыналарының астасуынан – аса қымбатты; Ре по зи то ри й Ка рГ У 30 ыстық та алыс планета - туындайды. Осы жолдағы бағасыз сөзі екі мағынада қолданылған сияқты: өте қымбат, қол жетпес ұғымымен қатар қадірді білмеген, жетпеген деген мағынаны қамтиды. Нұрлы жұлдыз алыстан сәуле, шұғыла шашатын, қол жетпейтін нәрсе мағынасында бағасыз белгінің әсерін, көркемдігін, образдылығын тіпті ұлғайтып тұр. Төртінші шумақтың бірінші жолында тілді кенге балаған ақын қарсылық мәнді жарық көрмей жатсаң да ұзақ тіркесін бекер қолданбайды. Ел танып, жер көріп, басқа тілді біліп, дүниедегі ғылым атаулымен танысқан, ең озық ойлармен, мәдениетпен қауышқан, әлемдегі саяси-әлеуметтік өзгеріс- оқиғаларды, бір сөзбен айтқанда, тілдің қызметін, қолданылу аясы мен мүмкіндігін көріп отырған ақын өз ана тілінің сондай деңгейге жете алмай жатқанына өкініш білдіргенімен, оның қадір-қасиетін, байлығын, шама- мүмкіндігін жақсы түсінеді, оның дәлелі – тіл сөзін анықтап тұрған эпитеттер: таза, терең, өткір, күшті, кең. Кең сөзінің тура мағынасын құбылту арқылы түптің түбінде біздің ана тіліміздің маңдайы жарқырап, ғылым тіліне айналып, қоғамдық өмірдің түрлі саласында қолдануға келетініне күмән келтірмейді. Өлеңнің соңғы екі жолында ақын тілдің түркі тілдес халықтарды біріктіруші күш екеніне үміт артады, оны бауырына тарту фразеологизмін өлең ұйқасы мен ырғағына қарай трансформациялап, келер шақтың болжалды түрінде қолдану арқылы көрсетеді. Байқап отырғанымыздай, өлең лексикасы жалпыхалықтық қолданыстағы сөздерден тұрады. Өлең мәтінінде басы артық, шашау шығып тұрған сөз жоқ. Автордың ойы шумақтан шумаққа ауысып отырған сөздер, яғни доминант немесе мағыналық ұйытқы сөздер арқылы үнемі даму үстінде көрінеді. Алғашқы шумақтағы күш, айбынды күш градациялық дамумен екінші шумақтағы, күндей күшті күркіреген елге айналады. Осы шумақтағы жүктеу/скачать 1,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|