Ашық сулардың көрсеткіштері (ГОСТ 2761-84 бойынша)
Көрсеткіштердің Судың сапасының көрсеткіші
аты (судың класына қарай)
1 2 3
Тұнымдылығы, 20 1500 10 000
мг/дм3
түрі-түсі. градус 35 120 200
Иісі, баллмен 2 3 4
Сутегі көрсеткіші 6,5-8,5 6,5-8,5 6,5-8,5
(рН)
Темір, мг/дм3 1 3 5
Марганец, мг/дм3 0,1 1 2
Фитопланктон: 1 5 5
мг/дм3 1000 100000 100000
1 см3 көлемдегі
клетка
Пермаганатпен
тотық-қыштығы, 7 15 20
мгО/дм3
Оттегіні 3 5 7
биохимиялық
қабылдауы,
мгО2/дм3
ішек 1000 10 000 50 000
микробтарының, 1
дм3 су көлеміндегі
2.8. Ауыз судың сапасына қойылатын гигиеналық талаптар
Ауыз су келесі негізгі гигиеналық талаптарға сай болу
керек:
1. Мөлдір, түссіз, иісі жоқ және дәмсіз болу керек.
2. Ағзаға физиологиялық қажеттілікке сай судың
құрамында минерал заттар және микроэлементтер болуы қажет.
3. Адамға зиянды токсикалық және радиобелсенді заттары
жоқ болу керек.
4. Эпидемиологиялық тұрғыдан қауіпсіз болу керек.
Судың сапасын анықтау үшін 6 түрге бөлеміз.
1. Орталықтандырылған жүйеден келетін су. Су құбырынан
келетін су.
2. Орталықтандырылған ішетін су өңдеусіз келеді немесе
артезиан суы.
3. Өңдеуден кейін ғана орталықтандырылып жіберілетін
су. Мысалы: Су қоймалары.
4. Жергілікті су қорынан шығатын құдық суы.
5. Шаруашылық сулары арнайы өңдеуден кейін ғана
қолданылады. Мысалы: өзен, канал сулары.
6. Шаруашылық сулары арнайы өңдеуден кейін ғана
қолданылады. Мұндай суларға су асты сулары жатады.
Талап: Судың сапасына қойылған талап 3-ке бөлінеді.
1. Судың эпидемиялық қауіпсіздігі жағынан көрсеткіші
шайқалмаған 1 мл суда бактерияның жалпы саны 100-ден аспау
керек. Ішек таяқшалары қатты элективті ортада жарғақшалық
фильтрде бактерия концентрациясын қолданып 1 мл суда 3-тен
жоғары болмау керек. Ал егер колититрде 1 мл болса 300-ден кем
болмау керек.
2. Зиянсыз химиялық құрамының көрсеткіштері табиғи
заттармен өңдегенде қосылатын заттар мына көрсеткіштерден
аспау керек (7 кесте).
Ішетін судағы өнеркәсіптік лас улы химиялық улылық заттар
көрсеткіштері бойынша денсаулық министрлігі бекіткен
құжатында көрсетілген концентрациядан жоғары болмау керек.
5 - кесте
Ауыз судағы химиялық заттар
/ ГОСТ 2874-73 “Ауыз суы”/
Заттардың аттары Нормада, мг/л.
Бериллий 0,0002
Молибден 0,5
Мышьяк 0,05
Нитраттар /по азоту/ 10,0
Полиакриламид 2,0
/Свинец/ қорғасын 0,1
Селен 0,001
Стронций 2,0
Фтор
1-ші 2 климатты аудандар үшін 1,5
3-ші климатты аудандар үшін 1,2
4-ші климатты аудандар үшін 0,7
Уран табиғи және 238-уран 1,7
Радий-226 1,2 * 10-10Ки/л.
Стронций- 90 4* 1010 Ки/л.
Осы заттар тізімі 1974 жылы шыққан “Жер бетіндегі суды
ағынды сумен ластамау” туралы құжатта көрсетілген, қазіргі кезде
500-ден астам заттардың судағы белгілі бір мөлшері
тағайындалған. Суда бірнеше заттардың табылуы оларды
қосқандағы концентрация, әр кездескен заттардың барлығының
қосындысымен 1-ден аспауы керек.
Мына формуламен есептеледі:
c1 + c2 + c3 + ….. + c9 = 11
C1 C2 C3 Cn
Мұндағы c1 , c2 , c3 ….. c9 табылған концентрация мг/л.
С1, С2, С3 ......Сn - улы заттың ең төменгі шегі мг/л.
Судың қасиетінің органолептикалық қолайлығын
қамтамасыз ететін көрсеткіштер 20° С температурада иісі және
оны 60°С-қа қыздырғанда 2 балдан аспау керек. 20° С
температурада дәмі 2 балдан аспау керек. Платина-кобальт
шкаласында түстілігі 20°С, кей жағдайларда 35°. Стандартты
шкалада мөлдірлігі 1,5мг/л суға хлор қосқандағы ерекшелік дәмі
мен иісі 1 балдан аспау керек. Судың органолептикалық қасиетіне
әсер ететін химиялық заттар, табиғи суларда кездесетін немесе
суға қосқанда өңдеу үшін көрсетілген нормадан аспау керек (8
кесте).
Су құрамында дәм беретін заттарды (04 хлоридтер) тапқанда
олардың концентрациясының қосындысы әрқайсысының ақ
концентрациясынан, яғни 1-ден аспау керек.
Ауыз судағы химиялық заттардың рұқсат етілген
концентрациясы (су) өнеркәсіптен түсетін су ағындылары
органотептикалық белгісі бойьшша денсаулық сақтау
министрлігінің қаулысыңдағы көрсеткіштерден аспау керек. Бұл
су орталықтандырылып берілетін су қоймаларына бай.
Достарыңызбен бөлісу: |