Практикалық (іс-әрекет) әдістер. Қарастырылып отырған жағдайда практика оқушының іс-әрекетіне қатысты теориямен емес, сөзбен және бақылаумен салыстырылады. Информатика білімнің үш түрлі көзін үйлесімді түрде біріктіреді: сөз, бақылау және іс-әрекет. Мысалы, нұсқауларды оқып (сөз), мұғалімнің әрекеті мен ЭЕМ-нің жұмысын бақылай отырып (заттық әдіс), оқушылар компьютермен практикалық іс-әрекетті орындай бастайды. Мұнда әдістер бірін-бірі толықтырады.
Оқыту әдістерінің құрлымы – орта мектеп информатика элементтерін пәнаралық байланыс негізінде оқытудың әдістемесіне қатысты анықталады. Әдістемені жаңарту барысында, оқыту құралдарының алатын орны ерекше. Ал, біздің оқыту әдістемемізге қолданылтын негізгі техникалық құрал – компьютерлік техника болып есептеледі.
Информатика және дәстүрлi оқыту әдiстерi. Оқытудың сөздiк әдiсi. Классикaлық педагогика өз уақытында сөзбен бiлiм берудiң жеткiлiксiз екенін мойындаған болатын. Сондай-ақ, Я.Коменский информацияны кiтаптан, лекция даналудың жеткiлiксiз екенін, заттарды өз бетiмен танып, бақылау арқылы информация алудың маңызды екенін атап керсеткен.
Көрнекілік әдісi. Информатика курсындағы көрнекiлiк әдісі –оқушының жолдасының немесе мұғалiмнің жұмысын бақылау, одан кейiн компьютерлiк ортаның жұмысының өзгерiсiн бақылау. Енді олардың iшiндегi негізгілерін қарастырайық.
Иллюстрация. Информатика кypcындa информацияның таңбалық табиғатын толық бейнелеп көрсетуге мүмкiндiк бар. Бәрiнен бұрын көзге көрінбейтін нәрселердi бейнелегеннің пайдасы зор. Мысалы, тақтада сандық немесе текстік мәндермен жазылған төртбұрышыты көрсету (ЭЕМ-нiң барлық зердесінің үлгісін, зерденің ұяшықтарын көрсету). ЭЕМ-мен алғашқы танысу ретінде қағазға бейнеленген клавиатураны көрсету, ол өзі де көрініп тұр, бiрақ клавиштардың қызметі сөзбен түсіндіріледі. Бұл жерде иллюстрация сөзбен жалғастырылады.
Демонстрация. Мұғaлiм компьютердегi орьндалатын ic-әрекеттің үлгiciн үндемей-ақ демонстрациялауға болады. Кез келген компилятор кателердің орны мен мәнін демонстрациялай алады. Оқушылар өзiнiң жұмысының нәтижесiн мұғалiмге немесе жолдастарына демонстрацияланады бере алады. Алгоритмнiң атқарылу үрдісi атқарылуы кестесінің көмегімен демонстрацияланады. Практикум жүйесiн кестенің атқарылy мысалы ретінде түсінyгe болады. Сондай-ақ, атқарылуы мысалы ретінде ic-әрекет пpоцесiн демострациялауға дaмy мүмкiн болды.
Практикалық (ic-әрекеmmiк) әдicmep. Қарастырылып отырған жағдайда практика оқушының ic-әрекстiне қатысты теориямен емес, сөзбен және бақылаумен салыстырылады. Информатика бiлімнің үш түрлі кезiн үйлесiмдi түрде бiрiктiредi: сөз-бақылау және ic-әрекет. Мысалы, нұсқауларды оқыту (сөз), мұғалiмнiң әрекеті мен ЭЕМ-нiң жұмысын бақылай отьrрып (заттың әдiс), оқушылаp компьютермен практикалық ic-әрекеттi орындай бастайды. Мұнда әдicтер, бiрiн бiрi толықтырады.
Информатикадағы теория мен практика ұғымы жалпы ғылыми категориямен толық үндеседi. Информатика тiлінде теория компьютерлiк әлемнің жұмысын, қасиеттерiн түciндipy немесе болжау құралы, ал практика - теориямен теорияларға арналған гипотезалар көзiн тексеру құралы. Мысалы, лекция сабағында мәлiметтер қорын басқару жүйесін қатысты теория: iздеуге сұранысты кұру ережесi және т.б. Практикада оқушы машинамен меңгерген командаларын тексередi. Семинар сабағында алгоритмнiң нақты орындалуын түсiндiру, лабораториялық сабақта алгоритмдi тексередi. ЭЕМ-сыз алгоритмнiң дұыстығын дәлелдеу таза териялық әдiспен жүргiзiледi. Бірақ бұл тәсіл аса күрделі емес алгоритмдермен шектеледі.
Алгоритмдi құру немесе түрлендipу - бұл оқушының жұмыс icтeyiне нұсқауына негiзделrен теориялық icәрекет. Практиканың негiзгi түpi ешқандай ережесiз компьютерлiк ортаны зерттеу болып табылады. Tiпті ағылшын тiлiндегi нұсқау қолда болғанмен оның мазмұны барлық уақытта түсiнікті бола бермейдi.
Жұмыстың комбинацияланған әдiсi программаны жүргiзу болып табылады. Бұл жерде қатенiң себептерін практикалық тaлдay мен оны практикалық тексеру өзара үйлесім табады.