СӨЖ №31-32-33 ЭЛЕВАТОРЛАР, ҚОРЛАР ЖӘНЕ НАН ҚАБЫЛДАҒЫШТАР МЕН БИДАЙ ӨҢДЕЙТІН КӘСІПОРЫНДАР Сақтауыштар түрлері және соның ішіндегі қолданылатын құралдар түрлері Қабылдау, сақтауға дайындау және бидай сақталған кезде қауіп қатерсіз сақтау -
элеватор -қорының функциясының негізі . Бидайдың сақталуы массасына байланысты,
белгілеу, техникалық бидай өңдеуіштің жай түрі - таразы мен қор болады;
механикаландырылған қорлар; белгілі бір өлшемге арнайы бидайды сақтау үшін
элеваторлар, нақты қалыпта бидай сақтау, тазартқыш аппараттар мен арнайы жабдықталған
машиналар, кептіргіштер және бидай жылыжымалылығын қамтамасыз етеді: Өңдіретін
кәсіпорындар бидайды қабылдап, оны бірінші тексерістен өткізеді, кейін жүктеп,
белгіленген орынға сақтайды. Аралық кәсіпорындар бидайдың оперативтік қорын сатауға
арналған. Аралық кәсіпорының негізгі операциялары –бидайды теміржолдан немесе көл
жолдарынан қабылдау; тазартқыш пен кептіргіш; ұзақ мерзім сақтаумен байланысты.
Аралық кәсіпорын бидайдың ірі партиясын жолға аттандыруға толық дайындайды.
Оларды ірі теміржол және көл жолдарымен тасиды.
Мемлекет қорын сақтау элеваторыларының қатарына аралық элеваторларда жатады.
Бидайдың осындай сапасына байланысты жоғары сапа талап етеді. Тазарту мен кептіруге
қанша уақыт бөлінетінің анықтайды.
Өңдірістік
кәсіпорындар
бидайды
жабдықтау
функциясынмен
өңдірітін
кәсіпорындар(диірмен, жарма зауыты т.б.).
Қабылдау- транспорты және технологиясының жабдықтарының қуаты кәсіпорын
өндірісіне байланысты.Оларға порттық элеваторлар, реализациондық базалар, бидай мен
азық- түлікті жабдықтау оны өңдеудегі сатылым желісі. Барлық элеваторлық кәсіпорындар
өнернкәсіп келесі түрлердегі өңдеуден өткізеді:тазалағыш, кептіргіш, газация; хош иіс,
арнайы белсенді жеңілдетілген құрылымдағы салқындатқыш. Тазалағыш пен кептіргіш
ағында өткізіледі- бұл тиімді тәсіл бидайдың сапасын жақсартады.
Элеватор өнеркәсібінде бидайды шарт бойынша сақтап оны механизациялық
операциялармен қанағаттандыру; қосымша белгісі- бидайды сақтауды жалғастыру.
Сақтаудың екі тәсілі бар: бастапқы қор өлшемі 5-6м; силостық– 40м дейін; бидайдың
нақты түсетін мезгілімен уақытша төгілетін қордың қабаттасуы.
Механика жағынан қорлар өзі екіге бөлінеді: механикаландырылған және
механикаландырылмаған. Қордың төменгі баға. Диірмендер – көбінесі жаңартылынған
және толығымен механикаландырылған, бидайды ұзақ уақыт бойы сақтау
қамтамасыздандырылған. Бидай қорлары максимум өңдірумен қамтамасыздандырылған
болу керек және де бидайды кептіру мен тазалау жұмыстары жасалуы тиіс.