Қазақстан республикасының Ғылым және жоғары білім министрлігі
жүктеу/скачать 4,98 Mb. Pdf көрінісі
|
СӨЖ (2022-2023)
| Ақуызды-витаминді қосымша (АВҚ), Ақуызды-дәруменді үстемелер (АДҮ)-
ақуызды, минералды, биологиялық белсенді заттардың қоспасы. Бұлар жануарларды бұлармен жеке азықтандыруға арналмаған. Бұлар шаруашылықаралық кәсіпорындарда астық, ірі сабақты малазықтарын және т.т. қосып құрама жем дайындауға арналған.АДҮ-ді малшаруашылығымен айналысатын кәсіпорындарына жеткізу қарама-қарсы астық және дайын құрама жемді тасымалдаудан, тиеу-арту жұмыстарын қысқартуды, көлік құралдарының қозғалысынан үнемдеуге мүмкіндік береді. Премикстер- биологиялық әртүрлі заттар мен толтырғыштары бар микроүстемелерден тұратын өте ұсақталған біркелкі қоспа. Премикстер құрама жемдерді және АДҮ-ді құнарландыру үшін қолданылады (әрқайсысына 0,5-1,0 және 4-6% ) қосады. Кәсіпорындар премикстің құрамында биологиялық белсенді заттардың әртүрлі құрамы бар әр түрін дайындайды. Премикстерді арнайы кәсіпорындарда өндіреді де, құрама жем зауыттарына жөнелтеді. Премикстің түршесіне тікелей құрама жем зауыттарында арнайы желілерде дайындалатын байытқыш қоспаларды жатқызуға болады. Бұлар әдетте биологиялық белсенді заттар жиынтығы бар арнайы премикстерден кем түседі. Физикалық күйіне байланысты құрама жемнің келесі түрлері болады: шашыранды, түйіршіктелген, брикеттелген және галет күйінде. Шашыранды құрама жем – біркелкі ұнтақталған өнім күйінде болады. Шашыранды құрама жем дайындағанда шикізатты бөтен қоспалардан тазалайды, қауыздайды (қауызды дақылды) және ұнтақтайды. Осылай дайындалған құрауыштар мөлшерленіп, араластырылады. Брикеттелген құрама жемдер. Бұларды дайындау күрделілеу Мұндай құрама жемдерді күйіс қайыратын жануарлар үшін дайындайды. Құрама жемдердің кейбіреулерінің ішірткісіне ұсақталған пішен және сабан кіреді. Ұсақталған құрауыштар қоспасын, бытыраңқылаған күйінде, қажетті мөлшерде берілген мелассамен, арнайы араластырғышта араластырады. Жақсы араласып пайда болған массаны брикеттеуге сығымдағышқа түсіреді. Брикет- сегізбұрышты ұзындығы 160-170 мм, ені 70-80 және қалыңдығы 30-60 мм. Түйіршіктелген құрама жемді алуан түрлі технологиялық үдерістермен дайындайды және негізінен толық рационды түрде шығарады. Түйіршіктелген құрама жем көбінесе тоған балықтары мен терлі аңдар үшін пайдалы. Түйірлер белгіленген диаметрдегі және ұзындықтағы, дайындалған массадан сыққыланып алынады. Бұлар сусымалы болғандықтан орнын ауыстыруға, тасымалдауға және сақтауға қолайлы Түйіршік жасау үшін екі әдіс –құрғақ және сулы қолданылады Құрғақ тәсілмен дайындағанда технологиялық дайындалған құрауыштарды сұйытылып бүркілген құрауыштармен (мелласамен, тұзды гидроллин, балық майымен, т.т. араластырады да кейде бумен булайды, осыдан кейін сығымдайды, бөлшектерге бөледі(түйірлерге) және салқындататды. Түйірлердің шамасы жануардың түріне және жасына, азықтандыру тәсіліне байланысты. Өзінің құрамы мен жемдік құндылығы бойынша құрама жем екі негізгі топқа: толық құнарлы құрама жем және құрама жем концентратына бөлінеді. Толық құнарлы құрама жем – малдың қоректік, минералдық және биологиялық белсенді заттарға деген қажеттілігін толық қамтамасыз ететін өнім. Тәуліктік жемдік рацион мөлшерінде толық құнарлы құрама жеммен құсты азықтандыруда оған қосымша басқа азық беру қажет емес. Бұл құрама жемді негізінен құсқа арнап шығарады. Құрама жем концентраты –протеин, минералды заттар мен микроқосымшаны көп сақтайды, мал (құс) рационына қосымша енгізіліп, оны толық құнарлы азықтандыруға арналған азық. Оған ірі, шырынды азықтар және әртүрлі өндірістердің (қант қызылшасы, сыра, спирт және т.б.) қалдықтары қосылады. Құрама жем концентраты да шашыранды, брикеттелген және түйіршіктелген түрде дайындайды. Оны негізінен ірі қара малға, шошқаға, қояндарға және басқа малдарға арнап шығарады. Қазіргі уақытта құрама жем ауылшаруашылығы малдары мен құстарының барлық түрлеріне, терілі аңдар мен балықтарға, иттерге арнап шығарылуда. Ірі қара, жылқы, құс, қоян, тоғандық балықтарға арнап және сонымен қатар мал мен құстың жасы, қолданылу бағытын есепке алып құрама жемнің алуан түрлері шығарылады. жүктеу/скачать 4,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|