Қазақстан Республикасының Оқу-ағарту министрлігі Ы. Алтынсарин Ұлттық білім академиясы

16 
- меритократия - қызметкерлерді кәсіби және іскерлік қасиеттері негізінде 
іріктеу және жоғарылату жүйесі; 
- көшбасшыларға қойылатын негізгі талап-адалдық және шынайылық. 
Құрылған жүйенің мақсаты-білім беру секторында жұмыс істеу үшін 
үздіктерді іріктеу, дамыту және ұстап қалу. 
Білім беру ұйымдарының басшылары лауазымына үміткерлерді іріктеу 
жүйесінің негізінде hair (Helicopter view, Analysis, Imagination, Reality) 
құзыреттілік моделі жатыр. Hair тұжырымдамасында әкімшілік қызметшінің 
қалай ойлауы және әрекет етуі тиіс екендігі сипатталады: атап айтқанда, заттарға 
құстың көзімен қарап, әр түрлі қырынан қарап, қажет болған жағдайда егжей-
тегжейлі назар аударып, жағдайды терең және ұтымды талдап, білім беру 
жүйесінің алдында тұрған мәселелерді шешудің жаңа тәсілдерін қалыптастыру 
үшін қиял мен шығармашылықты қолдана білу, алайда, әрбір адамның өз мінез-
құлқына бұл ретте нақтылық туралы ұмытпау және жекелеген білім беру 
ұйымында нақты іс-қимылдармен пайымдау мен креативтілікті кіріктіру. 
Кадрлық әлеуетті жылжыту және дамыту жүйесінің негізі екі негізгі құрал болып 
табылады: 
1. Қызмет нәтижелерін бағалау-нәтижелерді бағалау; әріптестердің қызметін 
сапалы бағалау 
2. Әлеуетті бағалау-даму бойынша ұсыныстар (келесі кезеңдегі міндеттерге 
байланысты) және муниципалды білім беру басқармаларының әлеуетін жалпы 
бағалау; құзыреттілік моделі (кесте 1)
[16]. 
Кесте 1. Құзыреттілік моделі 
Құзыреттілік 
 
Сипаттамасы 
Зияткерлік қабілеттер 
Керемет аналитикалық дағдылар 
Проблемаларды шешудің жаңа тәсілдерін жасаудағы 
қиял мен шығармашылық 
Шындық сезімі - көру мен қиялды шындықпен 
біріктіру және тапсырмаларды сәтті орындау 
мүмкіндігі 
Жетістікке бағытталған 
Жетістікке жету мотивациясы 
Әлеуметтік және саяси сезімталдық (әдептілік) 
Шешім қабылдау 
Көшбасшылық 
Ынталандыру қабілеті 
Делегация 
Коммуникация және кеңес беру 
Қосымша критерийлер позиция деңгейіне байланысты бағалануы мүмкін: 
- жұмысқа деген адалдық; 
- ашықтық, адалдық; 
- ресурстарды басқару; 

17 
- әріптестердің дамуына қатысу; 
- топтық жұмыс. 
Әлеуетті үнемі бағалау, басқалармен қатар, кадрлар құрамының үнемі 
жаңаруына ықпал етеді. Мысалы, егер 35 жасқа дейін қызметкер білім беру 
ұйымының басшысы немесе басшысының орынбасары болу әлеуетін көрсетпесе, 
оны басшы лауазымға әлеуетті үміткер ретінде қарастырмайды.
Білім министрлігінің қызметкерлері, әдетте, тек өз министрліктерінің ішінде 
өседі, ал білім беру ұйымдарының басшыларын ротациялау олардың кәсіби 
даярлығының міндетті бөлігі болып табылады. Білім беру ұйымдарының 
басшылары неғұрлым бай тәжірибе, неғұрлым жан-жақты оқыту алады.
Мемлекеттік мектеп басшылары позицияларды 2000 жылы енгізілген ашық бос 
жұмыс орындары жүйесінің (OPS — Open Posting System) көмегімен табады. Бұл 
сізге өздері қалаған ашық позицияларды таңдауға мүмкіндік береді. Комиссия 
бұл ретте қызметкерлердің қажетті мансаптық өсуін де, сол сияқты жергілікті 
жерлердегі орындардың толтырылуын да қадағалайды. 

жүктеу/скачать 1,17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: