Қазақстан тарихы кафедрасы
Капиталистік қатынастардың Қазақстанға енуі
жүктеу/скачать 1,24 Mb. Pdf көрінісі
|
| Капиталистік қатынастардың Қазақстанға енуі.
Патша ҥкіметінің отаршылдық саясатына қарамастан Қазақстанда жҥзеге асқан реформалар ҿлкенің жалпыресейлік экономика деңгейіне кҿтерілуіне жағдайлар жасады, капиталистік қатынастардың ену процесін тездетті. Қазақстаннан Ресей рыногына миллиондалған мал айдалды. Сауданың жаңа тҥрі – жҽрмеңкелік сауда пайда болды. Ірі жҽрмеңкелердің жылдық тауар айналымы 1 млн. сомға жетті. Ірі жҽрмеңкелер Ақмола облысындағы Тайынша, Константиновск, Қарқаралы уезіндегі – Қоянды-Ботов жҽрмеңкелері, Семейдегі Шар, Жетісудағы Қарқара, Сырдария облысындағы Ҽулиеата жҽрмеңкелері жҧмыс істеді. Қырдағы аудандарда тасымалды сауда тҥрі дамыды. Ҿсімқорлық тарады. Банктер қҧрылды. Оралда, Петропавловскіде, Семейде, Верный жҽне Ақмола облыстарында Ресей мемлекеттік банкінің бҿлімдері мен несие мекемелері жҧмыс істеді. Мейлінше баяу болса да қазақтың сауда буржуазиясы қалыптаса бастады. Сауда – ҿнеркҽсіп орталықтары ретінде қалалардың рҿлі артты. Қала халқының саны қоныс аударушылар есебінен ҿсті. Қазақстанға капиталистік қатынастардың енуі жартылай кҿшпелі мал шаруашылығының жҽне ауылдардағы дҽстҥрлі қатынастардың ыдырауына ҽкеп соқтырды. Мал шаруашылығы нарықтық қажеттіліктерге бейімделе бастады. Мал шаруашылығы ҿрісінің тарылуына байланысты ҿлке экономикасында жер ҿнімінің ҥлесі кҿтерілді. Қазақ халқының ҽлеуметтік жіктелуі кҥшейді. Кҿшуге шамасы келмейтін малшылар жатақтардың қатарын толықтырды. Ҽсіресе, Қазақстанның солтҥстік жҽне шығыс аудандарында жатақтардың саны кҿп болды. Кен ҿндіретін шағын кҽсіпшіліктер саны ҿсті. Тек Ақмола облысының Қарқаралы уезінде 249 рудник болды. Қарағандыда кҿмір шахталары, Риддерде рудниктер салына бастады. Жерден жҽне малдан айырылған қазақ кедейлері ауылдан мҥлдем қол ҥзбесе де кҽсіп іздеп қалаларға кетті. ХІХ ғасырдың аяқ шенінде жҧмысшы табы, оның ішінде Ресей жҧмысшы табының бір бҿлігі ретінде ҧлттық жҧмысшы табы қалыптаса бастады. жүктеу/скачать 1,24 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|